Max Scheler: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 8:
* Romantyczna miłość płciowa jest duchowym przetworzeniem zmiennych pobudzeń popędu nieokiełznanego libido.
== ''Resentyment a moralności'' ==
* Pospolitość (sensu stricto) polega ostatecznie na tym, że ujęcie własnej i cudzej wartości następuje tylko jako oparte na ujęciu relacji między wartością cudzą i innego.
* Ladacznica spotwarza prawdziwy wstyd prawdziwej kobiety - który sam nie tylko jest piękny w swoim wyrazie, lecz właśnie skrywa piękno i sekretną wiedzę o pozytywnej wartości - jako zwykły "lęk" przed demaskacją defektów ciała lub toalety.
* Zwłaszcza tam, gdzie do przyjaznego, a nawet czułego zachowania, które może trwać miesiącami, nagle wkłada się złośliwe działanie lub takaż mowa, na pozór zupełnie nieuzasadniona, czuje się wyraźnie, że przyjazną powierzchnię przebija jakaś głębsza warstwa życiowa.
* Moralności mają się tak do owej wiekuiście obowiązującej etyki jak np. systemy świata, ptolemejski i kopernikański, do idealnego systemu, którego astronomia poszukuje.
* Idea sprawiedliwości, przekraczająca swój racjonalny czynnik, który wymaga, by "równym dawać po równo" i myślana jako poniekąd już określona, ma za przesłankę miłość. Człowiek, który równych po równo przyprawiałby o szkody albo zabijał, byłby w tym racjonalnym sensie sprawiedliwy, choć nie mógłby przecież aspirować do występującej pod nazwą "sprawiedliwość" cnoty moralnej.
* Miłość, ofiara, pomoc, pochylanie się nad mniejszym i słabszym stanowi samorzutną erupcję sił, której towarzyszy stan szczęśliwości i wewnętrznego spokoju. W obliczu tej naturalnej gotowości do miłowania i do ofiary wszelki "egoizm", dbałość o siebie i swój interes, sam instynkt "samozachowawczy", stanowią już oznakę zahamowanego, osłabionego życia.
* W czasach największej witalności panowała obojętność na życie i jego kres.
* U podłoża starożytnej postawy oraz idei miłości tkwi moment lęku przed życiem. Szlachetniejsze obawia się zstąpić ku nieszlachetnemu, by się nim trwale nie zarazić.
* Któż nie spotkał typu ludzkiego, który tak często znajdujemy o socjalistów, sufrażystek, w ogóle u ludzi zawsze nastawionych "społecznikowsko" i za którego społeczną ruchliwością kryje się jakże łatwo wyczuwalna niezdolność do skupienia uwagi na sobie, swoich kwestiach życiowych, swoich zadaniach.
* Grzeszny uczynek i następująca po nim skrucha (...) są zdaniem Jezusa lepsze niż wyparcie grzesznego odruchu i spowodowane tym zatrucie człowieka na wskroś.
* Chrześcijański etos jest nierozdzielny z religijnym poglądem chrześcijanina na świat i Boga. Bez tego poglądu etos ów nie ma sensu, a podejmowane w dobrej wierze próby nadania mu też świeckiego sensu, który dałoby się oddzielić od jego sensu religijnego, znalezienia w nim zasad powszechnej "humanistycznej" moralności lub niezależnej od religii moralności "bezzałożeniowej" są z gruntu chybione.
* Poczucie, że ciało jako takie jest "brudne", że jest "przyczyną grzechu", ciasnotą wymagającą przezwyciężenia, itd. ma źródło w zmierzchu antycznego świata i dopiero stamtąd przenikało niekiedy do Kościoła chrześcijańskiego.
* Nie wymaga równości ten, kto czuje się w posiadaniu siły lub łaski pozwalających mu zwyciężyć w grze sił na jakimś polu wartości! Tylko obawiający się porażki domaga się owej równości jako powszechnej zasady.
* Upadające życie daje o sobie znać w ten sposób, że jako przyjemne odczuwa się rzeczy i działania zdolne popychać życie w stronę upadku.
* Bardzo wesołe rzeczy oglądane przez bardzo smutnych ludzi, którzy nie wiedzą co z nimi począć - oto "sens" naszej wielkomiejskiej "kultury" rozrywki.
* Wymóg kontynuacji uprzemysłowienia przestaje być bezwarunkowy, lecz ma wartość tylko pod warunkiem, że nie będzie szkodził wartościom życia.
== O Maxie Schelerze ==
| |||