Marcin Luter: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 31.7.43.188 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mrnr84201.
Znaczniki: Wycofanie zmian SWViewer [1.3]
m format, dr Zmiana
Linia 1:
'''[[w:Marcin Luter|Marcin Luter]]''' (niem. ''Martin Luther''; 1483–1546) – niemiecki mnich augustiański, teolog, reformator religijny, tłumacz ''Biblii''.
{{IndeksPL}}
[[Plik:Martin Luther, 1529.jpg|mały|<{{center>|Marcin Luter</center>}}]]
==B==
* Bóg jest bogiem pokornych, odrzuconych, dręczonych, uciśnionych, zdesperowanych i tych, którzy zostali zredukowani do niczego.
Linia 12:
* Chętnie widziałbym, jak moje książki popadają w zapomnienie i giną, miedzy innymi dlatego, że widzę, ile zbędnych rzeczy stworzono w Kościele, gdy rozpoczęto tam gromadzenie wielu innych książek obok i prócz Pisma Świętego.
** Opis: w 1539.
** Źródło: Maciej Ptaszyński, ''Sława i kult''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 78.
 
* Chłopi grzmocą pięściami, rabują, bieszą się i zachowują jak wściekłe psy. Przy tym zupełnie jasne jest teraz, do czego zmierzali w swym fałszywym umyśle, że czystym kłamstwem było, co oświadczyli w owych „Dwunastu artykułach”, powołując się na Ewangelię. (…) Jeśli więc chłopi i nędzarze zwodzić się pozwalają i inaczej czynią, niż mówili, to ja także pisać o nich muszę; pierwej uświadomić im ich grzech (…), a po wtóre – pouczyć sumienie świeckiej zwierzchności, jak winna się ona zachowywać wobec tego, co się dzieje.
Linia 39:
 
==J==
[[Plik:Lutherbibel.jpg|mały|<{{center>|Biblia Lutra (1534)}}]]
 
* Jak pieczęć uwierzytelnia list, tak dobre uczynki uwierzytelniają wiarę.
Linia 45:
* Jak to się stało, że chrześcijan nazywa się moim bezbożnym imieniem, imieniem nędznego, śmierdzącego truchła?
** Opis: w 1522.
** Źródło: Maciej Ptaszyński, ''Sława i kult''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 78.
 
* Jako że fałszujesz prawdę Boga, niech strawi cię ten ogień.
Linia 54:
** ''Solus Christus.'' (łac.)
** Opis: zasada teologiczna [[protestantyzm]]u uznająca [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]] za jedynego pośrednika między Bogiem i człowiekiem.
** Źródło: Jerzy Sojka, ''Fundamenty. Teologiczne idee reformacji''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 117.
 
* Jedynie Pismo Święte.
** ''Sola scriptura.'' (łac.)
** Opis: zasada teologiczna protestantyzmu głosząca, że w sprawach wiary wystarczy opierać się na ''[[Biblia (literatura)|Biblii]]'', a nie na instytucjonalnym [[autorytet|autorytecie]] papieża i soboru.
** Źródło: Jerzy Sojka, Fundamenty. Teologiczne idee reformacji; w: Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu, „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 116.
 
* Jedynie z łaski przez wiarę.
** ''Sola gratia per fidem.'' (łac.)
** Opis: zasada teologiczna protestantyzmu mówiąca o tym, że [[Bóg]] jest wyłącznym inicjatorem i dawcą [[zbawienie|zbawienia]], a więc jest ono przyswajane przez człowieka w [[wiara|wierze]], w zaufaniu Bogu i jego obietnicom; a nie na podstawie zasług, dobrych uczynków, czy jakiejś innej aktywności ludzkiej.
** Źródło: Jerzy Sojka, ''Fundamenty. Teologiczne idee reformacji''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 117.
 
* Jestem wrzecionem w jej kołowrotku.
** Opis: w liście do przyjaciela o swojej żonie, [[w:Katarzyna von Bora|Katarzynie von Bora]].
** Źródło: Jaśmina Korczak-Siedlecka, Maciej Ptaszyński, ''Marcin i Katarzyna''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 52.
 
* Jeśli nasz Pan i Bóg dał temu biednemu światu tak szlachetne dary jak muzyka, to co dopiero stanie się w życiu wiecznym, gdy wszystko będzie najdoskonalsze i najweselsze?
** Źródło: Dorota Szwarcman, ''Przepędza diabła, dostarcza radości''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 86.
** Zobacz też: [[muzyka]]
 
Linia 93:
 
* Królestwo Chrystusa to Królestwo słuchu, a nie wzroku. Oczy wiodą nas bowiem nie tam, gdzie znajdziemy Chrystusa. To uszy muszą to czynić.
** Źródło: Maciej Ptaszyński, ''Sława i kult''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 77.
 
==M==
Linia 103:
* Na przekór i wbrew diabłu i wszystkim jego podopiecznym chcę jeszcze poślubić moją Kasię. (…) Ślub da mi gwarancję, że przed moim końcem (…) nie zostanie we mnie nic z mojego wcześniejszego papieskiego życia.
** Opis: w liście do przyjaciela z 1525 roku.
** Źródło: Jaśmina Korczak-Siedlecka, Maciej Ptaszyński, ''Marcin i Katarzyna''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 52.
 
* Największym nieszczęściem narodu niemieckiego jest niewątpliwie pożyczanie na procent (...). Diabeł wynalazł je, a papież, sankcjonując to, wyrządził światu nieobliczalne szkody.
** Źródło: ''Do szlachty chrześcijańskiej narodu niemieckiego o poprawie stanu chrześcijańskiego''.
** Zobacz też: [[lichwa]]
 
* Nasi głupcy, papieże, biskupi, sofiści oraz mnisi – prymitywne ośle głowy – (…) postępowali z Żydami tak, jakby były to psy, a nie istoty ludzkie; jedynie szydzili z nich i przejmowali ich własność. Kiedy ich chrzczą, nie pokazują im nic z chrześcijańskiej doktryny ani życia, ale poddają ich papiestwu i mnichom. Jak w ogóle mogliby Żydzi widząc, że judaizm ma tak silne wsparcie w Piśmie Świętym, a chrześcijaństwo stało się zwykłą paplaniną niepolegającą na ''Biblii'', ułożyć się i stać od razu prawymi, dobrymi chrześcijanami? Sam słyszałem od pobożnych ochrzczonych Żydów, że gdyby nie usłyszeli Ewangelii w naszych czasach, pozostaliby na resztę swoich dni Żydami pod przykrywką chrześcijaństwa. Albowiem przyznają, że nigdy jeszcze nie dowiedzieli się niczego o Chrystusie od tych, którzy ochrzcili ich i udzielali im nauk.
** Źródło: ''O tym, że Jezus Chrystus urodził się Żydem'' (1532)
 
Linia 140:
* Przede wszystkim najważniejszą i najpowszechniejszą lekcją w wyższych i niższych szkołach winna stanowić nauka ''Pisma św.'', a u młodych chłopców – ''Ewangelii''. I chciałby Bóg, aby każde miasto miało także szkołę dla dziewcząt, w której codziennie przez jedną godzinę dziewczynka słuchałaby ''Ewangelii'' po niemiecku lub po łacinie.
** Opis: w 1520.
** Źródło: Jaśmina Korczak-Siedlecka, Maciej Ptaszyński, ''Marcin i Katarzyna''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 54.
 
==R==
Linia 148:
 
==T==
[[Plik:VomHimmel00007012.jpg|mały|<{{center>|Bożonarodzeniowa pieśń ''Vom Himmel hoch'' (pol. ''Jam z niebios zszedł'') autorstwa Marcina Lutra, wydanie z 1567}}]]
 
* Tak wiele mam dziś do zrobienia, że będę musiał spędzić jeszcze jedną godzinę na modlitwie.
Linia 154:
 
* To Jezus Chrystus, Pan, nasz Bóg,<br />On was wyzwoli z wszelkich trwóg,<br />On zbawcą waszym pragnie być<br />I wszelką z was nieprawość zmyć.
** ''Es ist der Herr Christ, unser Gott,<br />Der will euch führ'nführ’n aus aller Not,<br />Er will eu'reu’r Heiland selber sein,<br />Von allen Sünden machen rein.'' (niem.)
** Źródło: pieśń ''Jam z niebios zszedł'' (1534), przeł. Edward Romański
 
Linia 188:
** Źródło: Guenter B. Risse, ''Mending bodies, saving souls: a history of hospitals''
 
* Rozum to jest największa k... a diabelska; z natury swojej i sposobu bycia jest szkodliwą k... ą; jest prostytutką, prawdziwą k... ą diabelską, k... ą zeżartą przez świerzb i trąd, którą powinno się zdeptać nogami i zniszczyć ją i jej mądrość. Rzuć jej w twarz plugastwo, aby ją oszpecić. Rozum jest utopiony i powinien być utopiony w Chrzcie… Zasługiwałby na to, ohydny, aby go wyrzucono w najbrudniejszy kąt domu, do wychodka.
** Opis: kazanie o rozumie w Wittenberdze z 1546.
** Źródło: Jacques Maritain, ''Trzej reformatorzy, Luter, Kartezjusz, Rousseau'', wyd. Fronda, 2005
Linia 207:
** Autor: [[Jacek Kaczmarski]], ''Marcin Luter'' (1993)
 
* Niestety, zamiast się modlić, niektórzy katolicy uciekają z Kościoła, idą do zielonoświątkowych, do świadków Jehowy. Ty zadajesz im pytanie: „Czemu?” Oni odpowiadają: „Ponieważ Kościół katolicki nie ma ''Biblii'', a protestanci mają”. Jak to? A skąd dostałeś ''Biblię''? Kim był Luter? Księdzem katolickim, prawda? Bracie i siostro, problemem nie jest więc Kościół katolicki, ale ty i ja.
** Autor: ks. dr [[John Baptist Bashobora]], ''Jesteś obrazem Boga'', wyd. Pomoc, Częstochowa 2014, s. 110.
 
* Ostry ton skierowanych przeciw powstańcom wypowiedzi reformatora jest trudny do zrozumienia z perspektywy dzisiejszego społeczeństwa otwartego. Wówczas to stanowisko zapobiegło utożsamieniu Reformacji z ruchem rewolucyjnym, co mogło doprowadzić do utraty zainteresowania postulatami Reformacji przez najbardziej wpływowe polityczne środowisko władców ziemskich w Niemczech. Z drugiej strony to jedno z najbardziej dla Lutra przełomowych wydarzeń spowodowało rewizję jego poglądów na wiele kwestii społecznych i kościelnych. Doświadczenia z Karlstadtem i Müntzerem skłoniły Lutra do rezygnacji z modelu Reformacji „oddolnej” na rzecz budowania organizacji kościelnej w oparciu o aparat władzy książęcej.
** Autor: [[Łukasz Barański]] (historyk reformacji), ''Bunt chłopów''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 33.
** Zobacz też: [[Thomas Müntzer]], [[rewolucja]]