II wojna światowa: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
txt
format, dr Zmiana, - (wiedza encyklopedyczna)
Linia 1:
'''[[w:II wojna światowa|II wojna światowa]]''' (1939–1945) – największa [[wojna]] światowa w historii, trwająca od 1 września 1939 do 2 września 1945 (w Europie do 8/9 maja 1945).
{{IndeksPL}}
[[Plik:Nagasakibomb.jpg|mały|<center>Grzyb atomowy nad miastem Nagasaki</center>]]
==3==
* 30 sierpnia 1939 roku otrzymałem od szefa SD Reinharda Heydricha rozkaz upozorowania ataku na radiostację pod Gliwicami, w pobliżu granicy polskiej. Miało to być wykonane tak, by wyglądało, że napastnikami są Polacy. Dla prasy zagranicznej i dla niemieckiej propagandy potrzebny był dowód rzeczowy polskiej napaści.
** Autor: Alfred Helmut Naujock
** Opis: zeznania żołnierza SD, [[SS]] i Waffen SS na [[Procesy norymberskie|procesie norymberskim]] o [[Prowokacja gliwicka|prowokacji gliwickiej]], stanowiącej pretekst do napaści Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku.
** Źródło: [https://www.polskieradio.pl/39/246/Artykul/674913,Niemiecki-pretekst-do-napadu-na-Polske ''Niemiecki pretekst do napadu na Polskę ''], polskieradio.pl, 1 września 2018.
** Zobacz też: [[Reinhard Heydrich]], [[propaganda]], [[Polacy]]
Linia 12:
* A ile dywizji ma papież?
** Autor: [[Józef Stalin]]
** Opis: na konferencji w Poczdamie w 1945 r., odpowiedź na słowa Churchilla, który przekazał, że [[papież]]owi nie podoba się przejęcie władzy w Europie Wschodniej przez komunistów (gdy przekazano te słowa papieżowi ten podobno odpowiedział – „Powiedzcie mojemu synowi Józefowi, że spotka moje dywizje w życiu wiecznym”).
** Źródło: Gary Dickson, ''Krucjata dziecięca. Mroczna tajemnica średniowiecza'', wyd. Bellona, 2010, s. 49.
 
* Administracja niemiecka musi dołożyć starań, by wzajemnie wygrywać przeciwko sobie Polaków i Żydów.
** Autor: dr E. Wetzel i dr G. Hecht, pracownicy Urzędu dla Sprawy Polityki Rasowej III Rzeszy Niemieckiej.
** Opis: zalecenia dla ''Generalgouvernement'' ([[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]]), w: ''Traktowanie ludności byłych obszarów polskich z punktu widzenia polityki rasowej''.
** Źródło: Tadeusz Kułakowski, ''Gdyby Hitler zwyciężył...zwyciężył…'', Książka i Wiedza, Warszawa 1959, s. 30.
 
* Amerykanie nie będą umierać na Pacyfiku za krótkowzroczną pazerność Francuzów, Brytyjczyków i Holendrów.
** Autor: [[Franklin Delano Roosevelt]]
** Opis: nieoficjalnie na początku 1942 roku.
** Źródło: ''Oliver Stone'sStone’s Untold History of the United States'' (2012), tłum. Edyta Czerwonka, odcinek 1
 
* Ani kroku w tył!
** Autor: [[Józef Stalin]]
** Opis: nagłówek słynnego dekretu wydanego na początku lipca 1941 roku po wycofaniu się wojsk radzieckich z Mińska. Ów dekret nakazywał funkcjonariuszom [[NKWD]] bezwzględne zabijanie dezerterów.
** Źródło: Jurij Boriew, ''Prywatne życie Stalina'', Oficyna Literatów Rój, 1989, s. 126.
 
==B==
* '''Banzai!'''
** Opis: z japońskiego "niech„niech żyje!", okrzyk (na cześć cesarza) japońskich żołnierzy podczas wykonywania samobójczych ataków.
** Źródło: [https://www.warhistoryonline.com/instant-articles/banzai-cliff-site-hundreds-suicides-end-battle-saipan-mm.html ''Banzai Cliff, The Site of Hundreds of Suicides at the End of the Battle of Saipan''], warhistoryonline.com
 
Linia 42:
* Bez uprzedniego porozumienia politycznego, dokonanego na sprawiedliwych dla Polski podstawach, współdziałanie wojskowe z Sowietami jest niemożliwe, a w praktyce niewykonalne lub prowadzi do zmiany jednej okupacji na drugą. Wobec nieuwzględnienia przez Rząd mojej poprawki, zgłosiłem do protokołu oświadczenie, że istnieje w tej sprawie zasadnicza różnica zdań pomiędzy Rządem a Naczelnym Wodzem. Już dnia 19 lutego pojawiły się w prasie angielskiej komentarze dotyczące posiedzenia i uchwał z dnia 18 lutego, stwierdzające, że Rząd Polski gotów jest współdziałać wojskowo z Sowietami nawet bez uprzedniego porozumienia politycznego. Ta okoliczność utwierdza mnie w przekonaniu, że mój sprzeciw był uzasadniony.
** Autor: [[Kazimierz Sosnkowski]]
** Opis: komentarz do uchwały Rady Ministrów w sprawie [[Akcja „Burza”|akcji „Burza”]], Londyn, 20 lutego 1944.
** Źródło: Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk, ''W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej'', Wydawnictwo „Egros”Egros na zlecenie MON, Warszawa 1997, ISBN 8386268638., s. 110.
 
* Biedna Polska! Cóż to za egzaltowany naród. Jak Polacy mogli się łudzić, że Anglia i Francja im pomogą?!
Linia 55:
** Zobacz też: [[Adolf Hitler]], [[III Rzesza]]
 
* Celem polityki niemieckiej na nowych terenach Rzeszy jest wytworzenie ludności jednolitej pod względem rasowym, a tym samym pod względem duchowym i narodowo-politycznym...politycznym… Osiągnąć ten cel można przez:<br />1) zupełne zniemczenie ludności nadającej się do tego,<br />2) usunięcie ludności nie nadającej się do zniemczenia,<br />3) osiedlenie Niemców. (...).
** Autor: dr E. Wetzel i dr G. Hecht, pracownicy Urzędu dla Sprawy Polityki Rasowej III Rzeszy Niemieckiej.
** Opis: cele niemieckiej polityki w czasie II wojny światowej, na nowych terenach zagarniętych Polsce, w: ''Traktowanie ludności byłych obszarów polskich z punktu widzenia polityki rasowej''.
** Źródło: Tadeusz Kułakowski, ''Gdyby Hitler zwyciężył...zwyciężył…'', Książka i Wiedza, Warszawa 1959, s. 28–29.
 
* Chcę teraz otwarcie poruszyć pewien bardzo trudny temat. Powinniśmy go dokładnie przedyskutować, a jednak, mimo to nigdy nie będziemy wspominać o nim publicznie. Mówię o kwestii ewakuacji Żydów – wytępienia narodu żydowskiego.
** Autor: [[Heinrich Himmler]]
** Opis: słowa z 4 października 1943 roku.
** Źródło: Simon Sebag Montefiore, ''Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa'', tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 247.
 
Linia 72:
** Autor: [[Edward Rydz-Śmigły]]
** Opis: o możliwości uniknięcia II wojny światowej.
** Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), ''Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach'', wyd. MON, Warszawa 1989., s. 50.
 
* Czy trzeba sięgać do takiej skrajności?
Linia 82:
** ''Mourir pour Dantzig?'' (fr.)
** Autor: [[Marcel Deat]]
** Opis: tytuł artykułu, który stał siesię sloganem politycznym wyrażającym sprzeciw Francuzów wobec wojny z Niemcami w obronie Polski.
** Źródło: „L'Oeuvre”„L’Oeuvre”, 4 maja 1939.
 
==D==
Linia 92:
* Do dowódcy niemieckiego. '''Bzdura!''' Od dowódcy amerykańskiego.
** Autor: [[Anthony McAuliffe]]
** Opis: odpowiedź dowódcy obrony Bastogne do dowódcy niemieckiego, który zaoferował garnizonowi kapitulację.
** Źródło: http://www.history.army.mil/books/wwii/Bastogne/bast-14.htm ''Bastogne : The Story of the First Eight Days In Which the 101st Airborne Division Was Closed Within the Ring of German Forces'' (1946) by Colonel S. L. A. Marshal, Ch. 14], history.army.mil
 
* Droga do zwycięstwa jest długa. <br />Będzie ciężko. <br />Zrobimy wszystko, co w naszej w mocy, z tym, co mamy. <br />Musimy mieć więcej samolotów i statków naraz. <br />Wtedy nadejdzie nasza kolej do uderzenia. <br />Wygramy o czasie.
* Dokładnie siedemdziesiąt lat temu Polska otrzymała cios w plecy. Wojsko Polskie walczyło wtedy w Warszawie, Modlinie, na Helu, w rejonie Lwowa, na Lubelszczyźnie i w wielu innych miejscach naszego kraju; trwała jeszcze bitwa pod Kutnem. Tego dnia około drugiej w nocy ponad sześćsettysięczna armia sowiecka wdarła się w granice Rzeczypospolitej – dokonała aktu agresji; nie było to wkroczenie. O godzinie trzeciej nad ranem polski ambasador został wezwany do sowieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, żeby dowiedzieć się, że państwo polskie nie istnieje, a rząd uciekł. W rzeczywistości rząd Rzeczpospolitej urzędował wtedy na jej terytorium. Doszło do najzwyklejszego aktu agresji – aktu, który był aktem wojennym. Polska stała się ofiarą dwóch agresorów w trakcie, gdy wojna jeszcze trwała. (...) tę prawdę trzeba choćby i codziennie powtarzać.
** Autor: [[Lech Kaczyński]]
** Opis: o [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939]] w myśl [[Pakt Ribbentrop-Mołotow|Paktu Ribbentrop-Mołotow]]
** Źródło: [https://wpolityce.pl/polityka/166645-polska-otrzymala-wtedy-cios-w-plecy-sp-prezydent-lech-kaczynski-o-17-wrzesnia-1939 ''"Polska otrzymała wtedy cios w plecy". Śp. Prezydent Lech Kaczyński o 17 września 1939''], wpolityce.pl, 17 września 2013.
 
* Droga do zwycięstwa jest długa. <br>Będzie ciężko. <br>Zrobimy wszystko, co w naszej w mocy, z tym, co mamy. <br>Musimy mieć więcej samolotów i statków naraz. <br>Wtedy nadejdzie nasza kolej do uderzenia. <br>Wygramy o czasie.
** Autor: [[Ernest King]]
** Opis: pierwsze oświadczenie Kinga jako głównodowodzącego floty Stanów Zjednoczonych, wydane 24 grudnia 1941 roku.
** Źródło: Samuel Eliot Morison, ''History of United States Naval Operations in World War II, Volume Three: The Rising Sun in the Pacific, 1931-April 1942'' (1948), s. 255
 
Linia 112 ⟶ 107:
* Dziś jesteśmy to my. Jutro będziecie to wy.
** Autor: [[Haile Selassie I]]
** Opis: słowa cesarza Etiopii wypowiedziane przed Ligą Narodów 30 czerwca 1936 roku. Jego kraj podbiły faszystowskie Włochy. Było to ostrzeżenie dla świata przed faszyzmem, które zostało zignorowane, co doprowadziło do wybuchu II wojny światowej.
 
* Dziś ucichły karabiny. Zakończyła się wielka tragedia. Wielkie zwycięstwo zostało odniesione.
** Autor: [[Douglas MacArthur]]
** Opis: fragment przemówienia wygłoszonego z pokładu pancernika ''USS MissourMissouri'' po podpisaniu kapitulacji Japonii.
** Źródło: [https://www.freedomdocuments.com/macarthur.html ''DOUGLASDouglas MacARTHURMacArthur GENERALGeneral OFof THEThe ARMYArmy (1880 - 1964)''], freedomdocuments.com
 
==F==
* Francja przegrała bitwę, ale Francja nie przegrała wojny.
** Autor: Charles de Gaulle ''La France a perdu une bataille, mais la France n’a pas perdu la guerre.'' (fr.)
** Autor: [[LechCharles Kaczyńskide Gaulle]]
** Opis: proklamacja z 18 czerwca 1940 roku. Słów tych użył mając na myśli porażkę bitwy o Francję i jej okupację przez Niemców, ale też i to, że Francuzi kontynuują walkę w ramach sił „Wolnej Francji”.
 
==G==
Linia 147 ⟶ 143:
** Autor: [[Konstanty Rokossowski]]
** Opis: o Niemcach.
** Źródło: Sergo Beria, ''Beria. Mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy'', przedmowa i przypisy Francoise Thom, Wydawnictwo Magnum, Warszawa 1999, ISBN 83-85852-56-58385852565, tłum. Józef Waczków, s. 195.
 
==J==
* Jedynie kobiety francuskie mają odwagę powiedzieć czasem na głos, że "nasi„nasi uciekali i nie chcieli się bić"bić”, a jak się powie Polak, to patrzą od razu jak na bohatera. "Wy„Wy biliście się - Warszawa nie chciała się poddać, ale wy byliście słabi. Ale Francja...Francja… to wstyd!".
** Autor: [[Andrzej Bobkowski]]
** Opis: Relacja świadka Andrzeja Bobkowskiego z francuskiej ulicy dnia 12.09. września 1940.
** Źródło: Andrzej Bobkowski Szkice piórkiem (Francja 1940–1944) – 1957–1957.
 
* Jeszcze tutaj wrócę!
** ''I shall return!'' (ang.)
** Autor: [[Douglas MacArthur]]
** Opis: słowa wypowiedziane przed ucieczką z podbitych przez Japończyków Filipin, których obroną dowodził. Inne wersje: ''Ja tu wrócę!'', ''Wrócę!'' 20 października 1944 roku, gry wojska amerykańskie wylądowały w filipińskiej zatoce Leyte, MacArthur jako pierwszy stanął na lądzie i ogłosił: ''Wróciłem!''
** Źródło: [http://www.sww.w.szu.pl/index.php?id=biografia_douglas_macarthur ''Douglas MacArthur''], sww.w.szu.pl
 
Linia 172 ⟶ 168:
* Kiedy natkniemy się na pole minowe, nasza piechota atakuje dokładnie tak, jakby go tam nie było.
** Autor: [[Gieorgij Żukow]]
** Opis: w lutym 1945 roku do [[Dwight Eisenhower|Eisenhowera]].
** Źródło: Robert G. Kaiser, ''Russia: The People and the Power'', History, 1984, s. 207.
 
Linia 187 ⟶ 183:
* Koszty wojny mam ciągle przed oczami. Starannie wypisane w księdze rachunkowej, w której kolumny są nagrobkami.
** Autor: [[George Marshall]]
** Źródło: ''Oliver Stone'sStone’s Untold History of the United States'' (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 5
** Zobacz też: [[wojna]]
 
Linia 196 ⟶ 192:
 
==M==
* Mam nadzieję, że już nigdy nie będzie takiej wojny, toczonej ze względu na kolor skóry (...).
** Autor: [[Czang Kaj-szek]]
** Opis: orędzie zwycięstwa odczytane w Chongqing i nadane przez radioodbiorniki na całe Chiny, 15 sierpnia 1945 roku.
 
* Mieliśmy ponad trzy tysiące czołgów i tyle mieli Niemcy. Jednak my użyliśmy ich w tysiącu grup po trzy czołgi, gdy Niemcy w trzech grupach po tysiąc czołgów.
Linia 207 ⟶ 203:
* Można było wejść jak w masło w pozycje niemieckie, można było rozstrzygnąć wojnę w 1939 r. Trochę zdecydowania i charakteru. (…) Co za hańba, co za wstyd, co za głupota zarazem. To idealna sytuacja, wręcz modelowa, w której można było pobić przeciwnika, wychodząc na jego odsłonięte tyły. Przy tym zdrada wiernego przyjaciela.
** Autor: [[Alphonse Juin]], marszałek Francji
** Opis: opinia wypowiedziana w 1952 r. na temat bierności Francji podczas klęski wrześniowej Polski w 1939 r.
** Źródło: „Tygodnik Przegląd”, 4 września 2017
 
* Mówił, że Węgry znajdują się pod niezwykle silnym naciskiem niemieckim, że w każdej chwili przyjść może ultymatywne żądanie z Berlina nieuznawania legalności naszego poselstwa i że rząd węgierski takiemu żądaniu nie będzie w stanie się oprzeć. Mimo to nastroje całego społeczeństwa i członków rządu są wyraźnie i gorąco po naszej stronie. Niesłychanie troskliwie i życzliwie zajmują się naszymi uciekinierami. Duże ilości naszego wojska wciąż przekraczają granicę. Poseł Orłowski ocenia ich dotychczasową liczbę na 15-2015–20 tys. Składają broń i są kierowani do specjalnych obozów, gdzie poddani są niezmiernie względnemu traktowaniu. O ile mogą się zaopatrzyć w cywilne ubrania, to nikt im nie utrudnia przekradania się na wschód lub do Francji.
** Autor: [[Jan Szembek (dyplomata)]]
** Opis: o sytuacji uciekinierów polskich przed Niemcami hitlerowskimi i ZSRR, na Węgrzech, i życzliwym ich przyjęciu przez ludność i władze Węgier, 19 września 1939 roku.
** Źródło: Andrzej Skrzypek (oprac.), ''Wrzesień 1939 r. w relacjach dyplomatów Józefa Becka, Jana Szembeka, Anthony'egoAnthony’ego Drexel-Biddle'aBiddle’a, Leona Noëla i innych'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1989, ISBN 8301089482., s. 290.
 
==N==
Linia 221 ⟶ 217:
** Źródło: „Mirror” (Singapore), 15 lutego 1989, s.8., cyt. za: Marek Bankowicz, ''Demokraci i dyktatorzy'', Krakowski Instytut Wydawniczy, Kraków 1993, s. 211.
 
* Naszą siłą jest nasza szybkość i nasza brutalność. (...) Wydałem rozkaz i każę każdego rozstrzelać, kto by chociaż jednym słowem usiłował krytykować, iż celem wojny nie jest osiągnięcie oznaczonych linii, lecz fizyczne zniszczenie przeciwnika. W tym celu przygotowałem na razie tylko na wschodzie moje oddziały Totenkopf, rozkazując im zabijać bez miłosierdzia i bez litości mężczyzn, kobiety i dzieci polskiego pochodzenia i polskiej mowy. Tylko w ten sposób zdobędziemy przestrzeń życiową, której potrzebujemy. (...) Polska zostanie wyludniona i zasiedlona Niemcami. Mój pakt z Polską pomyślany był tylko jako pozyskanie czasu...czasu…
** Autor: [[Adolf Hitler]]
** Opis: fragmenty mowy do generałów dowodzących Wehrmachtem, którą wygłosił w Obersalzbergu w przededniu wojny, 22 sierpnia 1939 roku.
** Źródło: Tadeusz Kułakowski, ''Gdyby Hitler zwyciężył'', Warszawa 1960, s. 22–23.
 
* Nie chodzi nam o Gdańsk. Chodzi o rozszerzenie przestrzeni życiowej na Wschodzie i o zapewnienie wyżywienia, o rozwiązanie problemu bałtyckiego (…). Odpada zatem problem, czy Polskę oszczędzić i pozostaje decyzja: zaatakować Polskę przy pierwszej dogodnej sposobności (…). Powodzenie jest wówczas zapewnione, jeżeli Zachód pozostanie na uboczu.
** Autor: [[Adolf Hitler]]
** Opis: na naradzie z wyższymi dowódcami Wehrmachtu, 23 maja 1939 roku.
** Źródło: [https://www.zamek-krolewski.pl/zwiedzanie/archiwum-wystaw-czasowych/czlowiek-czlowiekowi-niszczenie-polskiej-inteligencji-w-latach-19391946.-kl-mauthausengusen ''Człowiek człowiekowi… Niszczenie polskiej inteligencji w latach 1939–1945. KL Mauthausen/Gusen''], zamek-krolewski.pl
 
* Nie może być żadnego możliwego pojednania pomiędzy chrześcijaństwem i nazistowskim rasizmem; są one jak ogień i woda.
** Autor: [[Pius XII]]
** Źródło: ''Pius XII and the Jews'', „The Weekly Standard Magazine” nr 23, 26 lutego 2001 r.
** Zobacz też: [[nazizm]], [[rasizm]]
 
* Nie widzę dla nas innego wyjścia aniżeli czwarty rozbiór Polski.
** Autor: Władimir Potiomkin, wiceminister spraw zagranicznych ZSRSZSRR do ambasadora Francji w Moskwie Roberta Coulondre, 4 października 1938 roku.
** Źródło: Czesław Grzelak, ''Wrzesień 1939. W szponach dwóch wrogów'', Oficyna Wydawnicza RYTMRytm, Warszawa 2013, ISBN 9788373995536., s. 17.
 
* Nie wywołaliśmy tej wojny i nie chcieliśmy jej. Została nam narzucona. Będzie to wojna o całe jutro świata. Są tylko dwie drogi rozwojowe: albo podporządkować się Trzeciej Rzeszy w jej planach hegemonii, albo złamanie tych planów i ocalenie zarazem wolności narodów, wolności ludów i wolności ludu. Weszliśmy na drogę drugą. To jest Polski dziejowy szlak.
Linia 250 ⟶ 246:
* Nienawidzę wojny tak, jak nienawidzić może tylko żołnierz, który ją przeżył i widział całe jej okrucieństwo i głupotę.
** Autor: [[Dwight Eisenhower]]
** Źródło: [[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 178.
 
* Nigdy na polach bitew tak liczni nie zawdzięczali tak wiele tak nielicznym.
Linia 264 ⟶ 260:
* O jedną Polskę za dużo w tej wojnie.
** Autor: [[Andrzej Bobkowski]], ''Szkice piórkiem''
** Opis: 14 sierpnia 1944 roku jako komentarz do rozpaczliwych apeli z powstańczej Warszawy i braku reakcji aliantów.
 
* Obozy koncentracyjne Dachau - Velden - Buchenwald; wstydzę się, że jestem Niemcem.
** Opis: Napisnapis komentujący nazistowskie zbrodnie podczas II wojny światowej wykonany w jęz. niemieckim na ścianie pomnika Feldherrnhalle w Monachium w 1945 roku, po zdobyciu Niemiec przez Amerykanów.
** Źródło: https://www.sueddeutsche.de/muenchen/muenchen-weltkriegsende-feldherrnhalle-1.4896848
 
Linia 273 ⟶ 269:
** Autor: [[Isoroku Yamamoto]]
** Opis: na zebraniu kadry oficerskiej lotniskowca Akagi, po zakończeniu ataku na [[Pearl Harbor]].
** Źródło: William Safire, ''Safire'sSafire’s Political Dictionary'', Oxford University Press, 2008, s. 666.
 
* Od początku 1944 roku, obok istniejącego nadal wielkiego zagrożenia ludności polskiej ze strony okupanta, pojawiło się nowe śmiertelne niebezpieczeństwo. Tym razem ze strony nacjonalistów ukraińskich. Zaistniała bowiem realna groźba przerzucenia ognia walk ukraińsko-polskich z terenów zabużańskich na obszar Zamojszczyzny. W tej sytuacji polski ruch oporu stanął przed koniecznością prowadzenia walki na dwóch frontach: z hitlerowskimi formacjami policyjno-wojskowymi oraz z Ukraińską Powstańczą Armią (UPA) i policyjnymi oddziałami faszystów ukraińskich. I właśnie ta dwutorowość walk była istotną cechą ostatniego okresu wojny.
Linia 281 ⟶ 277:
* Otrzymałem polecenie bezwzględnego złupienia zdobytych ziem wschodnich; mam doprowadzić do ich całkowitej gospodarczej, społecznej, kulturalnej i politycznej dewastacji.
** Autor: [[Hans Frank]]
** Opis: z dziennika pod datą 19 stycznia 1940 roku, o Generalnym Gubernatorstwie.
** Źródło: Norbert i Stephan Lebertowie, ''Noszę jego nazwisko. Rozmowy z dziećmi przywódców III Rzeszy'', tłum. Maria Przybyłowska, Janina Szymańska-Kumaniecka, wyd. Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 8373119892, s. 82.
** Zobacz też: [[Generalne Gubernatorstwo]]
 
==P==
* Padła o godz. 4:48 1 września 1939 roku salwa z jedenastu dział pancernika „Schleswig-Holstein”. Ta salwa, oddana zdradziecko z pancernika, który przypłynął do Gdańska gościnnie, rozpoczęła II wojnę światową. Rozpoczęcie II wojny światowej poprzez atak na niepodległe, wolne, suwerenne państwo, jakim była II Rzeczpospolita„Rzeczpospolita”, było pierwszym pokazem tego, jak będzie wyglądała ta wielka wojna, która właśnie się rozpoczynała. Z jednej strony, bez żadnej zapowiedzi zaatakowano polską jednostkę wojskową, tu na Westerplatte, a mniej więcej w tym samym czasie niemieckie samoloty zrzuciły bomby na Wieluń, na zwykłe polskie miasto, zabijając setki pogrążonych we śnie obywateli, zwykłych ludzi, cywilów. To było barbarzyństwo, to było złamanie wszelkich zasad, pogwałcenie prawa międzynarodowego, to było przede wszystkim uderzenie w nasz kraj.
** Autor: [[Andrzej Duda]]
** Opis: w czasie 77. rocznicy wybuchu II wojny światowej na [[Westerplatte]], 1 września 2016.
** Źródło: [http://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/art,73,wystapienie-z-okazji-77-rocznicy-wybuchu-ii-wojny-swiatowej.html ''Wystąpienie z okazji 77. rocznicy wybuchu II wojny światowej''], prezydent.pl, 1 września 2016.
 
* Szanowni panowie! Wznoszę toast za dwie najlepsze armie świata, fińską i sowiecką! Niestety, nasza armia jest jednak zbyt mała i dlatego wy tu teraz jesteście.
** Opis: rozmowa z radziecką delegacją w 1939 roku, tuż przed wybuchem wojny zimowej.
** Źródło: Przemysław Słowiński, ''Sławni ludzie w anegdocie'', Videograf II, Katowice 2009, ISBN 9788371837272
 
* Pinta potu oszczędzi galon krwi.
** Autor: [[George Patton]]
** Opis: list z 3 marca 1944 roku, później opublikowany w ''War as I knew it''.
** Źródło: G.S. Patton, P.D. Harkins ''[http://books.google.pl/books?id=2A4BPpDQTfcC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false War as I knew it]'', Houghton Mifflin Harcourt, 1995, s. 405.
 
* Plan wojny Polski z agresorem niemieckim polegał na sojuszniczym współdziałaniu Francji z Polską. Z dwóch partnerów tego sojuszu Francja była siłą główną, my zaś jakby dodatkową. Tymczasem tak się stało, że w kampanii wrześniowej 1939 r. ciężkie działa nad Renem nie zagrały, a gdy odezwały się tam karabiny, kampania nad Wisłą była już przegrana.
** Autor: [[Tadeusz Kutrzeba]]
** Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), ''Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach'', wyd. MON, Warszawa 1989., s. 381.
 
* Podczas gdy internowanie marszałka jest zgodne z Konwencją haską z 1907 r., nie jest mi znany żaden precedens internowania rządu strony wojującej w sytuacji, gdy rząd ten prosi o prawo tranzytu przez terytorium państwa neutralnego. Jeśli zatem moje założenia w tej kwestii są trafne, internowanie rządu polskiego przez Rumunię stanowiłoby złamanie prawa międzynarodowego.
Linia 311 ⟶ 303:
* Podpisani rabini, przebywający w Palestynie, w tych trudnych chwilach, jakie przeżywa polski naród i polskie państwo, proszą Pana Prezydenta o przyjęcie wyrazów solidarności z godną postawą, jaką przyjął rząd polski w obronie zarówno najświętszych praw narodu polskiego, jak i ideałów, o które świat demokratyczny toczy walkę z Niemcami. Wznosimy modły, aby siły dobra zwyciężyły nad złem i aby Bóg raczył zachować Polsce pełną niepodległość. Wierzymy głęboko, że w Polsce demokratycznej i wolnej od nacisków obcych, ludność żydowska, której los pozwolił ujść ciosom niemieckich katów – znajdzie wszelkie warunki do stworzenia sobie nowego życia w pokoju i godności. Przesyłamy Panu Prezydentowi RP i rządowi polskiemu nasze błogosławieństwo.
** Autorzy: 60 rabinów polskich m.in.: Schorr, cadyk z Komarna, rabini – Szulem Safrin, Józef Kornfeld, Naftali Golib, Chaim Goldstein, Haskiel Margulies, Jechiel Baruch Halevi.
** Opis: depesza do prezydenta RP z wyrazami solidarności, 1 marca 1945 roku.
** Źródło: [[Marian Marek Drozdowski]], Hanna Marczewska-Zagdańska, ''Jałta. Spór o Polskę'', wydawnictwo Kopia i Uniwersytet Opolski, Warszawa – Opole 1998, ISBN 8386290234., s. 86–87.
 
* Polacy czują się pewni siebie, bo liczą na poparcie Francji i Anglii i na pomoc materiałową Rosji, ale mylą się. Tak jak Hitler nie uważał za możliwe załatwić sprawy Austrii i Czechosłowacji bez zgody Włoch, tak nie myśli on dziś o tym, by załatwić spór polsko-niemiecki bez Rosji. Były już trzy rozbiory Polski: zobaczymy czwarty!
** Autor: Karl Bodenschatz, współpracownik marszałka III Rzeszy Niemieckiej [[Hermann Göring|Hermanna Göringa]], w ambasadzie Francji w Berlinie.
** Źródło: [[Czesław Grzelak]], ''Wrzesień 1939. W szponach dwóch wrogów'', Oficyna Wydawnicza RYTMRytm, Warszawa 2013, ISBN 9788373995536., s. 19.
 
* ...Policzymy się z Niemcami po wojnie. Panie Karski, proszę mnie ewentualnie wyprowadzić z błędu, ale czy Polska jest krajem rolniczym? Czy nie potrzebujecie koni do uprawy waszej ziemi?
** Autor: [[Franklin Delano Roosevelt]]
** Opis: tymi słowami prezydent USA przerwał [[Jan Karski|Janowi Karskiemu]] przedstawianie raportu o Holocauście i sugestię, by dać Niemcom ultimatum - jeśli nie zaprzestaną mordowania Żydów alianckie lotnictwo zniszczy najcenniejsze miasta niemieckie, lub, by chociaż zbombardować linie kolejowe prowadzące do obozów koncentracyjnych, co spowolni eksterminację ludności żydowskiej.
** Źródło: [https://wyborcza.pl/1,76842,8132619,Jak_katolik_zostal_Zydem.html ''Jak katolik został Żydem?''], wyborcza.pl
 
* Polska stała się ofiarą tych stosunków wojskowo-politycznych, które panowały w Europie w latach 1933–1939. Jesteśmy znowu mądrzy po szkodzie, ale mimo że nasza szkoda była szkołą dla innych, nie wszyscy z niej skorzystali.
** Autor: [[Tadeusz Kutrzeba]]
** Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), ''Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach'', wyd. MON, Warszawa 1989., s. 381–382.
 
* Polski wywiad włożył bezcenny wkład w planowanie i wykonanie inwazji kontynentu oraz w ostateczne zwycięstwo wojsk sojuszniczych w Europie.
** Autor: por. Wilfred A. Dunderdale „Biffy”, oficer łącznikowy MI6 do spraw kontaktów z polskim wywiadem.
** Opis: o dostarczeniu przez polski wywiad w czasie II wojny światowej informacji do 22.047 z 45.770 raportów przygotowanych przez wywiad brytyjski.
** Źródło: [http://www.polska1918-89.pl/pdf/tajemnice-generala-gano,1785.pdf Daniel Koreś, ''Tajemnice generała Gano'', s. 51], PDF, polska1918-89.pl
 
* Przed kilku dniami otrzymałem wiadomość, że Niemcy spalili ostatnio w województwie Lubelskim 10 wsi, w dużej części wraz z ich mieszkańcami, zagarniając zdolnych do pracy na roboty przymusowe do Trzeciej Rzeszy. Uczyniono to w odwet za akcję samoobrony zbrojnej, przeciw terrorowi niemieckiemu w tej okolicy. Pod dowództwem rozbawionych oficerów niemieckich, popisywali się żołdacy swym okrucieństwem, gwałcąc masowo kobiety i wrzucając dzieci do ognia. Jest to jeden więcej akt bestialstwa, które wykopało przepaść bezdenną pomiędzy Niemcami i Polakami. A Polska liczy na tysiące wsie, które zostały zniszczone w ten sam sposób. Niemcy palą masowo trupy w kilkudziesięciu obozach koncentracyjnych, by zatrzeć nawet ślady swoich, wołających o pomstę, zbrodni.
** Autor: [[Władysław Sikorski]]
** Opis: o zbrodniach niemieckich w czasie II wojny światowej w okupowanej przez Niemców Polsce, 4 maja 1943 roku.
** Źródło: [http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/LDU19430050016/O/LDU19430050016.pdf ''Przemówienie Prezesa Rady Ministrów generała Władysława Sikorskiego do Kraju w dniu 4 maja 1943 roku''], sejm.gov.pl
** Zobacz też: [[Niemcy]], [[III Rzesza]], [[gwałt]], [[zbrodnia]], [[Zamojszczyzna]]
Linia 343 ⟶ 335:
 
==R==
* Reichsführer, jestem zmuszony zauważyć, że Paryż to nie Rotterdam...Rotterdam… Paryż to nie Sewastopol. Cały świat zwróci się przeciw nam, jeśli go zniszczymy – a Bóg jeden wie, co się z nami stanie, jeśli przegramy wojnę!
** Autor: [[Dietrich von Choltitz]]
** Opis: w rozmowie z [[Heinrich Himmler|Heinrichem Himmlerem]] o planach zniszczenia Paryża. Ostatecznie, gdy do miasta mieli już wkroczyć alianci, Hitler wydał rozkaz zburzenia go. Von Choltitz zignorował rozkaz, ratując tym samym stolicę Francji przed podzieleniem losu Warszawy.
Linia 356 ⟶ 348:
* Sir, mam obowiązek zawiadomić pana, że kampania tunezyjska została zakończona. Jesteśmy panami wybrzeży Afryki Północnej.
** Autor: [[Harold Alexander]]
** Opis: depesza do [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]] z 13 maja 1943 roku.
** Źródło: [[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014 s. 183.
 
Linia 378 ⟶ 370:
* Śmierć faszystom, wolność ludowi!
** Autor: [[Stjepan Filipović]]
** Opis: słowa wykrzyczane przez jugosłowiańskiego partyzanta na chwilę przed powieszeniem go przez czetników 22 maja 1942 roku. Stały się one hasłem partyzantki jugosłowiańskiej.
** Źródło: Sinclair, Upton; Sagarin, Edward; Teichnerhe, Albert; Cry for Justice: An Anthology of the Literature of Social Protest s. 438; L. Stuart, 1963.
 
Linia 395 ⟶ 387:
** Autor: [[Harry Truman]]
** Opis: o zarzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę.
** Źródło: ''Oliver Stone'sStone’s Untold History of the United States'' (2012), tłum. Edyta Czerwonka, odcinek 3
 
* To nie jest koniec, to nawet nie jest początek końca, ale prawdopodobnie to koniec początku!
Linia 414 ⟶ 406:
 
* Tylko wtedy możemy kształtować świetlaną przyszłość, jeśli jesteśmy świadomi trwałej odpowiedzialności Niemiec za ostateczną zdradę wszystkich cywilizowanych wartości czyli za Holokaust.
** Autor: Kanclerz Niemiec [[Angela Merkel na temat zbrodni Holokaustu.]]
** Źródło: [https://www.youtube.com/watch?v=U6jEkBPcVj4 ''Wypowiedź Angeli Merkel dla Amerykańskiego Muzeum Holokaustu'', 24 kwietnia 2017]
** Zobacz też: [[Holokaust]]
 
==U==
* Ufam, że Bóg, który kiedyś przyrzekł Abrahamowi ocalić Sodomę, jeśli znajdzie się w niej choć jeden sprawiedliwy nie zniszczy Niemiec przez wzgląd na nas (...). O wartości moralnej człowieka świadczy w ostatecznym rozrachunku gotowość oddania życia za przekonania.
** Autor: [[Henning von Teresckow]]
** Opis: o niemieckiemu ruchowi oporu przeciw Hitlerowi.
Linia 427 ⟶ 419:
** Autor: [[Tadeusz Kutrzeba]]
** Opis: o II wojnie światowej i sojuszu Polski z Francją.
** Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), ''Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach'', wyd. MON, Warszawa 1989., s. 381.
 
* Utrzymamy to miasto albo zginiemy.
** Autor: [[Wasilij Czujkow]]
** Opis: do swoich żołnierzy w trakcie walki o Stalingrad w 1942 roku.
** Źródło: [[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 194
 
==W==
* W 1939 r. grała natomiast „wojna nerwów” na długo przed wojną rzeczywistą. Kanclerz Rzeszy wprowadzał wszystkich w błąd, otwarcie kłamiąc (w odpowiedzi) na sprecyzowane odnośne zapytania – czy Niemcy się mobilizują, a nikt w Europie wojny nie pragnął z wyjątkiem Niemiec, przygotowujących się do niej z pruską dokładnością wojskową i z zakłamaniem politycznym, jakiego historia dotąd nie znała.
** Autor: [[Tadeusz Kutrzeba]]
** Źródło: Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski (oprac.), ''Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach'', wyd. MON, Warszawa 1989., s. 381.
 
* Was, moi panowie, wzywa sława, jak to nie zdarzyło się od wieków. Bądźcie twardzi, bądźcie bezlitośni, działajcie szybciej i brutalniej niż przeciwnicy. Mieszczanie zachodnioeuropejscy muszą zadrżeć ze zgrozy. (...) A teraz na wroga! W Warszawie będziemy święcić przywitanie!
** Autor: [[Adolf Hitler]]
** Opis: fragmenty mowy do generałów dowodzących Wehrmachtem, którą wygłosił w Obersalzbergu w przededniu wojny, 22 sierpnia 1939 roku.
** Źródło: Tadeusz Kułakowski, ''Gdyby Hitler zwyciężył'', Warszawa 1960, s. 22–23.
** Zobacz też: [[Warszawa]], [[obrona Warszawy (1939)]]
Linia 450 ⟶ 442:
 
* Według zaobserwowanych przejawów życia sowieckiego NKWD jest w Rosji instytucją boską…
** Opis: raport Komendy Okręgu AK Białystok z 10 października 1944 roku.
** Źródło: ''Białostocczyzna 1944–1945 w dokumentach podziemia i oficjalnych władz'', op. cit., s. 39–47.
** Zobacz też: [[NKWD]]
Linia 469 ⟶ 461:
* Wojownicy! Jesteście Bogami bez ludzkich pożądań. Jesteście o krok od chwały! Zróbcie to, a zajmiecie miejsce obok waszych chwalebnych przodków – samurajów! Będziecie przez wieczność delektować się szczęściem u boku Cesarza!
** Autor: [[Takijirō Ōnishi]]
** Opis: pożegnanie Ōnishiego 21 października 1944 roku z pierwszymi ochotnikami do jednostki kamikaze. Samoloty jednak nie znalazły celów i, ku zawodowi wszystkich, piloci wrócili do bazy. Zginęli dopiero cztery dni później.
** Źródło: Z. Flisowski, ''Burza nad Pacyfikiem cz. 2'', s. 553
 
* Wspólna decyzja z sierpnia 1939 roku, podpis przedstawicieli niemieckiej Rzeszy i Związku Radzieckiego, skazujący na śmierć Polskę i inne państwa, nie był wydarzeniem bez precedensu. Powtórzyło się to, co zostało już raz zadekretowane między naszymi sąsiadami na Zachodzie i na Wschodzie przy końcu XVIII wieku. I co było podtrzymywane programowo aż do początków obecnego stulecia. Około połowy tego stulecia powtórzyła się ta sama decyzja zniszczenia i eksterminacji. O tym narody europejskie nie mogą zapominać. Zwłaszcza na tym kontynencie, o którym powiedziano, że jest „Europą ojczyzn”, nie można zapominać o podstawowych prawach zarówno człowieka jak i narodu! I trzeba budować taki układ sił, aby nigdy żadna przewaga ekonomiczna czy militarna nie pociągnęła za sobą niszczenia drugiego, zdeptania jego praw.
** Autor: [[Jan Paweł II]]
** Opis: o wybuchu II wojny światowej i [[Pakt Ribbentrop-Mołotow|Pakcie Ribbentrop-Mołotow]] z 23 sierpnia 1939 roku.
** Źródło: [http://m.vatican.va/content/john-paul-ii/pl/messages/pont_messages/1989/documents/hf_jp-ii_mes_19890826_conf-episcopale-polacca.html List Jego Świątobliwości papieża Jana Pawła II do Konferencji Episkopatu Polski na 50-lecie wybuchu II wojny światowej], vatican.va
 
Linia 484 ⟶ 476:
* Z grozy wojny wyłania się nowy świat, przynosząc nowe doświadczenia i ludzkie cierpienia, ale z pewnością także postęp i osiągnięcia. Ciężkie to będą czasy dla ludzi, dopóki nie nadejdzie dzień, który połączy narody w zgodzie, tworząc podstawę dla pokojowej pracy i porozumienia. Przed nami jawią się niezliczone problemy związane z zawieszeniem broni i końcem wojny. Trudności wydają się nie do przezwyciężenia, lecz teraz bardziej niż kiedykolwiek my, Finowie, musimy wykazać się cechami, które w czasie ubiegłych lat stanowiły o naszej sile: jednością i opanowaniem. Wytężając wszystkie nasze siły w skrzętnej pracy i wyrzeczeniach, możemy przetrzymać wszystkie burze dziejowe i zapewnić państwu przetrwanie i przyszłość.
** Autor: [[Carl Gustaf Mannerheim]]
** Opis: ostatni rozkaz, który wydał jako wódz naczelny, 31 grudnia 1944 roku.
** Źródło: [http://phw.org.pl/historia-wojskowosci/artykuly-naukowe-i-publicystyka/wojny-bitwy-kampanie/ii-wojna-swiatowa-1939-1945/310-carl-gustaf-mannerheim-i-wojna-kontynuacyjna-1941-1944.html ''Carl Gustaf Mannerheim i wojna kontynuacyjna 1941–1944'', phw.org.pl, 21 sierpnia 2011]
 
* Z przejściowego potopu uchronić musimy uosobienie Rzeczypospolitej i źródło konstytucyjnej władzy. Dlatego, choć z ciężkim sercem, postanowiłem przenieść siedzibę Prezydenta Rzeczypospolitej i naczelnych organów państwa na terytorium jednego z naszych sojuszników. Stamtąd – w warunkach zapewniających im pełną suwerenność – stać oni będą na straży interesów Rzeczypospolitej i nadal prowadzić wojnę wraz z naszymi sprzymierzeńcami.
** Autor: [[Ignacy Mościcki]]
** Opis: Orędzieorędzie Prezydenta do Narodu Polskiego, wydane w Kosowie, po agresji ZSRR na Polskę, 17 września 1939.
** Źródło: [https://dzieje.pl/aktualnosci/oredzie-prezydenta-ignacego-moscickiego-do-narodu-polskiego-wydane-w-kosowie-dnia-17 ''Orędzie Prezydenta Ignacego Mościckiego do Narodu Polskiego, wydane w Kosowie dnia 17 września 1939 r.''], dzieje.pl, 31 sierpnia 2009.
 
Linia 497 ⟶ 489:
** Źródło: [https://fakty.interia.pl/tylko-u-nas/news-lech-kaczynski-o-henryku-slawiku,nId,886342 ''Lech Kaczyński o Henryku Sławiku''], interia.pl, 16 września 2010.
 
* Zachowaj Spokójspokój i Róbrób Swojeswoje.
** ''Keep Calm and Carry On''. (ang.)
** Opis: napis z brytyjskiego plakatu propagandowego mającego podnosić na duchu Brytyjczyków w obliczu ciągłych nalotów i groźby niemieckiej inwazji.
** Źródło: [https://www.keepcalmandcarryon.com/history/ ''History''], keepcalmandcarryon.com
 
* Ze spuszczoną głową, powoli<br />idzie żołnierz z niemieckiej niewoli.<br />Dudnią drogi, ciągną obce wojska,<br />a nad nimi złota jesień polska.<br />Usiadł żołnierz pod brzozą u drogi,<br />opatruje obolałe nogi.<br />Jego pułk rozbili pod Rawą,<br />a on bił się, a on bił się krwawo (...)<br />Pod Warszawą dał ostatni wystrzał,<br />potem szedł. Przez ruiny. Przez zgliszcza.<br />Jego dom podpalili Niemcy!
** Autor: [[Władysław Broniewski]], ''Żołnierz polski''
 
==Zobacz też==
{{commons|Category:World War II}}
{{wikisłownik|II wojna światowa}}
* [[wojna]]
* [[I wojna światowa]]