Tadeusz Kościuszko: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Dodany cytat. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Dodanie cytatów o ograniczeniu, a potem zniesieniu pańszczyzny w swoim majątku, prośby do cara o wolność dla chłopów, a także scalenie dwóch cytatów o religii pochodzących z jednego źródła w jedno; usunąłem też jeden z cytatów o religii, gdyż wszystkie one pochodziły z zaledwie jednego źródła, a zatem dobór był wyraźnie stronniczy i wprowadzał w błąd co do głównych motywacji Kościuszki |
||
Linia 1:
[[Plik:Thaddeus Kosciuszko.jpg|mały|Tadeusz Kościuszko]]
'''[[w:Tadeusz Kościuszko|Tadeusz Kościuszko]]''' (1746–1817) – polski inżynier wojskowy, polski i amerykański generał, bohater Polski i Stanów Zjednoczonych.
* Kościół winien być oddzielony od państwa, nie wolno mu zajmować się kształceniem młodzieży. Naród winien być panem własnego losu i jego prawa powinny być nadrzędne wobec praw Kościoła. Żadna religia nie może im przeczyć, odwołując się do prawa boskiego, przeciwnie, każda religia powinna być posłuszna prawom ustanowionym przez naród.▼
* * Pozwól mnie, moja Siostro, uściskać Ciebie (...) życzyłbym, abyś wiedziała moją wolę, że zapisuję Tobie dziedzictwem Siechnowicze, a ty albo jednemu z synów swoich, albo wszystkim (zapisać) masz prawo pod warunkiem jednak: aby Zuzannę i Faustyna aż do śmierci z wygodą wszelką zachować; ażeby gospodarze w całej wsi z każdego domu nie robili jak tylko dwa dni męskiej pańszczyzny, zaś kobiecej wcale nie. Żeby w inszym kraju, gdzieby mógł rząd zabezpieczyć wolę moją, zapewniebym wolnymi ich uczynił, ale w tym (w Polsce) potrzeba to zrobić, co można pewnie, ażeby ulżyć ludzkości cokolwiek i pamiętać zawsze, że w naturze wszyscy równi jesteśmy, że bogactwa i wiadomość czynią tylko różnicę; że powinniśmy mieć wzgląd na ubogich i oświecać niewiadomość, prowadząc do dobrych obyczajów. (...) Zuzannę uściskaj ode mnie; dziękuję jej za oświadczoną dla mnie przyjaźń. Faustynowi się kłaniam i Stanisławowi, twemu synowi. Niech dzieciom dobrą da edukacyę republikancką z cnotami: sprawiedliwości, uczciwości i honoru.
** Opis: list do Adama Czartoryskiego (1814) o potrzebie [[Rozdział państwa od kościoła|rozdziału Kościoła od państwa]], napisany podczas [[Kongres wiedeński|kongresu wiedeńskiego]].▼
** Źródło:
* Najjaśniejszy Panie! (...) Upraszam Cię o trzy łaski. Pierwszą jest, abyś udzielił amnestyę ogólną dla Polaków bez wszelkich zastrzeżeń, a włościanie, rozproszeni w krajach obcych, aby uważani byli za wolnych, gdy wrócą pod strzechy swoje. Drugą, abyś Wasza Cesarska Mość ogłosił się królem polskim z konstytucyą wolną, zbliżoną do angielskiej, i abyś kazał utworzyć szkoły na koszt rządu do nauczania włościan, aby niewola ich była zniesioną w ciągu lat dziesięciu, i aby używali oni swojego imienia z prawem zupełnej wolności. (...) Trzecia prośba moja, Najjaśniejszy Panie, jakkolwiek prywatna, wielce obchodzi serce i czułość moją. Mieszkam od 14-tu lat w szanownym domu p. Zeltnera, Szwajcara rodem, niegdyś ambsadora swojego kraju we Francyi. (...) Upraszam dla niego o posadę zaszczytną, bądź to w nowym rządzie francuskim, bądź w Polsce. Jest on wykształcony, a za prawość jego wypróbowaną ręczę.
** Źródło: Źródło: list Kościuszki do Aleksandra I z 9 kwietnia 1814 roku.
* Czując głęboko, że poddaństwo przeciwne jest prawu natury i pomyślności narodów, oświadczam niniejszem, iż znoszę je zupełnie i na wieczne czasy w majątku moim Siechnowicze, w województwie Brzesko-Litewskim położonem, tak w imieniu własnem jak i jego przyszłych posiadaczy. Uznaję więc mieszkańców wsi, do majątku tego należącej, za wolnych obywateli i nieograniczonych niczem właścicieli posiadanych gruntów. Uwalniam ich od wszelkich bez wyjątku danin, pańszczyzny i powinności osobistych, do których dotąd względem właścicieli majątku tego byli obowiązani. Wzywam ich tylko, aby dla dobra własnego i kraju starali się o zakładanie szkół i szerzenie oświaty."
** Źródło: Testament Kościuszki z 2 kwietnia 1817 roku.
* Za samą szlachtę bić się nie będę, chcę wolności dla całego narodu i dla niej wystawię tylko me życie.▼
* Nie francuską robimy rewolucję.
** Wyjątek z listu pisanego w czasie powstania.
* Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę.
* Wzbudzić potrzeba miłość kraju w tych, którzy dotąd nie wiedzieli nawet, że ojczyznę mają.▼
▲* Kościół winien być oddzielony od państwa, nie wolno mu zajmować się kształceniem młodzieży. Naród winien być panem własnego losu i jego prawa powinny być nadrzędne wobec praw Kościoła. Żadna religia nie może im przeczyć, odwołując się do prawa boskiego, przeciwnie, każda religia powinna być posłuszna prawom ustanowionym przez naród. (...) Księża będą zawsze wykorzystywać ciemnotę i przesądy ludu. Będą posługiwać się religią jak maską, pod którą kryje się obłuda i zbrodniczość ich poczynań.
▲** Opis: list do Adama Czartoryskiego (1814) o potrzebie [[Rozdział państwa od kościoła|rozdziału Kościoła od państwa]], napisany podczas [[Kongres wiedeński|kongresu wiedeńskiego]].
** Źródło: „Kwartalnik Historyczny”, R. LXXII, nr 4, 1965.
Linia 42 ⟶ 56:
* Tylko wierność ludziom, czyni z nas człowieka.
▲* Wzbudzić potrzeba miłość kraju w tych, którzy dotąd nie wiedzieli nawet, że ojczyznę mają.
▲* Za samą szlachtę bić się nie będę, chcę wolności dla całego narodu i dla niej wystawię tylko me życie.
==O Tadeuszu Kościuszce==
| |||