Sochy

Sochy – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zwierzyniec. 1 czerwca 1943 miała w niej miejsce masakra ludności cywilnej, dokonana przez okupantów niemieckich na około 200 osobach.

• 1 czerwca 1943 r. na skraju zwierzynieckich lasów
  rozstrzelano moją wieś.
  Sochy – jak we Francji Oradour,
  Sochy – jak w Czechach Lidice,
  Sochy – jak we Włoszech Mezzinote.
  • Autor: Teresa Ferenc
  • Opis: wiersz Wieś skamieniała o pacyfikacji wsi Sochy na Zamojszczyźnie w 1943.
  • Źródło: Agnieszka Ciurysek: Teresa Ferenc ze wsi Sochy, kurierzamojski.pl, 13 sierpnia 2015.
  • Zobacz też: Zwierzyniec (powiat zamojski)

Sochy, widok z Bukowej Góry

• Dorastałam do napisania "Małej Zagłady" ze świadomością, że nikt poza mną nie opowie historii Soch i dzieci z Zamojszczyczny. (...) Zrozumiałam, że muszę to zrobić już jako dojrzała kobieta, po pięćdziesiątce. Melodię książki usłyszałam w swojej głowie. Pojawił się tytuł, pierwszy akapit i już nie było odwrotu.
  • Autor: Anna Janko
  • Źródło: Premiera dokumentu "Mała Zagłada" na podstawie książki Anny Janko - w maju, dzieje.pl, 25 kwietnia 2018.

• Jesiony to drzewa sprzed naszego domu. One pozostały znakiem wywoławczym wszystkich bliskich mi krajobrazów, stały się symbolem mojej matki. (…) Matkę moją i ojca rozstrzelali hitlerowcy w czasie pacyfikacji rodzinnej wsi Sochy koło Zamościa.
  • Autor: Teresa Ferenc
  • Źródło: Teresa Ferenc, Poezje wybrane, wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1980, ISBN 8320532183. s. 8.

• Owad już znieruchomiał
  Drzewo zapadło
  w zeszłoroczny kształt
  
  Tylko twój szloch tu pozostał
  jak ból po ukąszeniu ognia
  • Źródło: Teresa Ferenc, Stara jak świat. Wiersze nowe (1998-2003), fragment wiersza Sochy – dno krajobrazu, wydawnictwo Oskar, Gdańska 2004. s. 44.

• Psalmy. Wnoszą one do Wypalonej doliny coraz ważniejszą dla mnie treść metafizyczno-moralną. Niektóre zaskakują mnie samą. Jakby wyzwalały dla mnie inny czas, inny wymiar międzyludzki. Nigdy nie przypuszczałam, że wracając po latach w tamto popielisko będę mogła wymówić:
  „Przyszłam prosić
  nie poniewieraj kości moich wrogów
  cierpią jak ja na alergie
  uciekają bez ratunku na chorobę raka
  chciwi pyszni wiecznie głodni
  jak ja ludzkim głodem
  przebacz im krew mojego ojca
  matkę (…) daj im jeśli możesz
  zwykły ludzki spokój
  a nade wszystko
  zaszczep w nas
  dorosłość”.
  • Autor: Teresa Ferenc
  • Opis: o Psalmach i przebaczeniu okupantom niemieckim, sprawcom mordu na jej rodzicach i około 200 mieszkańcach wsi Sochy na Zamojszczyźnie w 1943.
  • Źródło: Teresa Ferenc, Poezje wybrane, wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1980, ISBN 8320532183. s. 12.

• Teresa Ferenc, poetka i mama Anny Janko, jako dziewięcioletnia dziewczynka przeżyła pacyfikację wsi Sochy. Widziała na własne oczy, jak zabijano jej rodziców i jak palono wieś, w której mieszkała.
  • Autor: Natalia Koryncka-Gruz
  • Opis: o poetce Teresie Ferenc, bohaterce książki i filmu pt. Mała Zagłada.
  • Źródło: Premiera dokumentu "Mała Zagłada" na podstawie książki Anny Janko - w maju, dzieje.pl, 25 kwietnia 2018.

• Żyłam tam przez wiele lat w okresie, kiedy budzi się w człowieku największe otwarcie na otaczający świat.
  • Opis: o dzieciństwie spędzonym we wsi Sochy na Zamojszczyźnie.
  • Autor: Teresa Ferenc
  • Źródło: Teresa Ferenc, Poezje wybrane, wydawnictwo Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1980, ISBN 8320532183. s. 125.