Brygada Świętokrzyska: Różnice pomiędzy wersjami

** Opis: w meldunku z 2 stycznia 1945.

** Źródło: ''Brygada Świętokrzyska'', „Wiedza i życie. Inne oblicza historii” nr 3/2014, s. 11.

 

* Jedenastego sierpnia 1944 r. przeprowadzono koncentrację oddziałów NSZ w majątku Lasocin, gdzie powstała Brygada Świętokrzyska NSZ. Jej dowódcą został ppłk Antoni Szacki „Bohun”, „Dąbrowski”. (…) W czasie swojej prawie półrocznej działalności na ziemi kieleckiej Brygada Świętokrzyska stoczyła ponad trzydzieści potyczek i bitew z jednostkami niemieckimi, grupami komunistycznymi i desantami sowieckimi. Jej żołnierze chronili przed rabunkami i gwałtami mieszkańców wsi i majątków ziemskich.

* Należy mocno wątpić w prawdziwość pojawiających się we wspomnieniach żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej i późniejszej literaturze informacji o przyłączeniu się polskiej formacji do czeskich powstańców w Pilźnie i w jej ścisłe kontakty z czeskim ruchem oporu. Przypadek własowców, którzy w maju 1945 r. podjęli próbę przejścia na stronę powstańców w Pradze, to modelowy przykład, jak mogło się to skończyć. (…) Zachowała się relacja jednego z ważniejszych czeskich partyzantów z Pilzna Aloisa Petáka, później oficera kontaktowego przy sztabie Brygady Świętokrzyskiej, który nie wspomina o jakichkolwiek kontaktach z Polakami. Z jego relacji ewidentnie wynika, że główne siły czeskiego ruchu oporu o Brygadzie Świętokrzyskiej w ogóle nic nie wiedziały. A fakt, że Polakom towarzyszyła grupa niemieckich oficerów i podoficerów, wykluczał możliwość wtajemniczenia ich w przygotowania do powstania. Uważali Brygadę za formację kolaboracyjną.

** Autor: [[Jiří Friedl]], [http://wyborcza.pl/alehistoria/7,162654,23116267,czeski-historyk-zolnierze-brygady-swietokrzyskiej-nsz-byli.html ''Czeski historyk: Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej NSZ byli dla czeskiego ruchu oporu kolaborantami'', „Ale Historia”], wyborcza.pl, 12 marca 2018.

 

* Niemcy (…) cały czas nalegali, aby włączyć Brygadę Świętokrzyską jako polską jednostkę do Waffen SS. Polacy nie wyrazili na to zgody, mieli bowiem świadomość, że Niemcom zależy głównie na propagandowym wykorzystaniu tego faktu, co zaszkodziłoby sprawie polskiej.

* Równolegle ze zwalczaniem komunistów Brygada Świętokrzyska prowadziła działania przeciwko Niemcom. Miały one charakter defensywny, ograniczały się do ochrony ludności przed akcjami pacyfikacyjnymi oraz zdobywania zaopatrzenia. Starano się nie prowokować okupanta i nie narażać ludności na represje. Twierdzenia komunistycznych historyków o współpracy Brygady z Niemcami były propagandowym kłamstwem. Jej żołnierze stoczyli kilkanaście walk i potyczek z żandarmerią, Wehrmachtem oraz formacjami sowieckich kolaborantów.

** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'', op. cit., s. 264.

 

* To do nacjonalistów (tych w PiS i jeszcze dalej na prawo) premier adresował się w Monachium, to dla nich składał hołd Brygadzie Świętokrzyskiej NSZ, która mordowała żydowskich cywilów i kolaborowała z nazistami, to do nich skierowane było jego pierwsze expose w Radiu Maryja.

** Źródło: [http://www.newsweek.pl/opinie/mateusz-morawiecki-marcowe-klamstwo-premiera-o-zydach,artykuly,424396,1.html?utm_source=insider&utm_medium=webpush&utm_content=newsweekpl&utm_campaign=#webPushId=MzM3NA== ''Marcowe kłamstwo Mateusza Morawieckiego''], newsweek.pl, 8 marca 2018

** Zobacz też: [[Narodowa Demokracja]], [[Prawo i Sprawiedliwość]], [[Radio Maryja]]

 

* W czasie wojny, mimo różnic politycznych, obowiązywał wspólny kodeks honorowy, którego dwie podstawowe zasady głosiły: nie wolno utrzymywać kontaktów z Niemcami, nie wolno strzelać do jakichkolwiek polskich oddziałów. NSZ łamał te zasady. Po wojnie NSZ-owcy byli odsunięci od środowisk emigracyjnych. Najwięcej trafiło ich do Chicago – być może tam przechowują swoje archiwa. W Londynie prawa kombatanckie uzyskali dopiero w latach 80.

* Wydaje się, że pod koniec kwietnia [1945] Brygada nie tylko pozbywała się ostatecznie opieki niemieckiej, (…), ale mogła ujawnić swe antyniemieckie nastroje. (…) Brygada wspierała działania wojenne Amerykanów, m.in. blokowała trasy przemarszu jednostek niemieckich, a 5 maja przeprowadziła jedną ze swych największych akcji przeciwko Niemcom – wyzwolenie kobiecego obozu koncentracyjnego w Holiszowie.

** Autor: [[Czesław Brzoza]], [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamiec_i_Sprawiedliwosc/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)-s221-274/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)-s221-274.pdf ''Od Miechowa do Coburga: Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych w marszu na zachód''], „Pamięć i Sprawiedliwość”, 3, 2004, nr 1 (5), s. 241–242.

 

* Zwalczenie przez Brygadę Świętokrzyską komunistycznej partyzantki bardzo Niemcom odpowiadało, a to, że w jej kierownictwie mieli agenta [Huberta „Toma” Jurę], gwarantowało przyjazną neutralność jednostki NSZ wobec sił niemieckich. W zamian Brygada dostawała broń i miała zapewnione bezpieczeństwo, zyskując komfort nieosiągalny dla innych polskich organizacji. Sporadycznie dochodziło do potyczek z niezorientowanymi w sytuacji oddziałami niemieckimi, jednak zasadniczo żołnierze Brygady unikali walki z Niemcami.