Konstytucja 3 maja: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
lit. |
drobne merytoryczne |
||
Linia 5:
** Źródło: Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula, ''Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 275.
** Zobacz też: [[Rosja]], [[szlachta]]
* Markiz de Concorcet i Tomasz Paine uznali Konstytucję za dokument przełomowy, a Edmund Burke nazwał ją "najczystszym" dobrem publicznym, jakim kiedykolwiek obdarowano ludzkość.
** Autor: [[Adam Zamoyski]]
** Źródło: Adam Zamoyski, ''Polska. Opowieść o dziejach niezwykłego narodu 966–2008'', wyd. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011, s. 289.
** Zobacz też: [[Edmund Burke]], [[Thomas Paine]]
* Zgodnie z Konstytucją Rzeczpospolita stawała się monarchią konstytucyjną. Władza królewska miała być wzmocniona i dziedziczna. Zniesiono więc wolną elekcję. Jednocześnie wprowadzona została zasada suwerenności narodu, to jest szlachty-posesjonatów, kleru i części mieszczaństwa. Tylko te grupy obdarzone zostały pełnią praw politycznych. Pozbawiono zaś tych praw szlachtę-gołotę, jako niesamodzielną klientelę magnatów. Wprowadzony został podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Władzę ustawodawczą miał sprawować sejm, wybierany na dwa lata i stanowiący prawa większością głosów. ''Liberum veto'' zostało więc zlikwidowane. Władze wykonawczą sprawował król i rząd zwany Strażą Praw oraz jego komisje czyli ministerstwa. Wprowadzono stałe podatki na utrzymanie stutysięcznej armii. Wzmocniono sądownictwo i zagwarantowano jego niezależność.
| |||