Rzeczpospolita Obojga Narodów: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 24:
* Wyliczając przyczyny „upadku Polski” pisze się o anarchii wewnętrznej, o zaborczości sąsiadów, lecz z reguły zapomina się o kontrreformacji. Dzieje się tak dlatego oczywiście, że niemal wszyscy z uporem mówią o „upadku Polski” tylko, podczas gdy klęska spotkała Rzeczpospolitą, organizm wieloplemienny i wielowyznaniowy.
** Autor: [[Paweł Jasienica]], ''Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii'', s. 262.
* Zgodnie z Konstytucją [3 maja] Rzeczpospolita stawała się monarchią konstytucyjna. Władza królewska miała być wzmocniona i dziedziczna. Zniesiono więc wolną elekcję. Jednocześnie wprowadzona została zasada suwerenności narodu, to jest szlachty-posesjonatów, kleru i części mieszczaństwa. Tylko te grupy obdarzone zostały pełnią praw politycznych. Pozbawiono zaś tych praw szlachtę-gołotę, jako niesamodzielną klientelę magnatów. Wprowadzony został podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Władzę ustawodawczą miał sprawować sejm, wybierany na dwa lata i stanowiący prawa większością głosów. ''Liberum veto'' zostało więc zlikwidowane. Władze wykonawczą sprawował król i rząd zwany Strażą Praw oraz jego komisje czyli ministerstwa. Wprowadzono stałe podatki na utrzymanie stutysięcznej armii. Wzmocniono sądownictwo i zagwarantowano jego niezależność.
** Autor: [[Michał Tymowski]]
** Źródło: Michał Tymowski, ''Najkrótsza historia Polski'', Gdańsk 1993, s. 67–70.
** Zobacz też: [[Konstytucja 3 maja]], [[liberum veto]], [[magnateria polska]], [[podział władz]]
{{commons|Polish-Lithuanian Commonwealth}}
| |||