Historia Polski: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 83:
** Źródło: [https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1682970,1,coraz-wiecej-katolikow-przechodzi-na-protestantyzm-skad-ten-trend.read Joanna Podgórska ''Coraz więcej katolików przechodzi na protestantyzm. Skąd ten trend?''], polityka.pl, 15 listopada 2016.
** Zobacz też: [[Kościół katolicki w Polsce]], [[protestantyzm]], [[szlachta]]
* Państwo polsko-litewskie było potężne – poza Rosją i Turcją największe w Europie – ale jego ustrój był ewenementem w skali kontynentu. W żadnym z wielkich państw europejskich szlachta nie odgrywała tak znaczącej roli politycznej, a monarchowie nie mieli tak ograniczonych kompetencji.
** Autor: [[Andrzej Chwalba]]
** Źródło: Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula, ''Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 239.
** Zobacz też: [[Rosja]], [[szlachta]], [[Turcja]]
* Republikańsko nastawionej szlachcie, niechętnie uiszczającej dziesięciny i występującej przeciw płaceniu annat (roczny dochód z biskupstwa należny Stolicy Apostolskiej z okazji każdego jego wakansu), kalwinizm odpowiadał ze względu na bardziej demokratyczną, gminną strukturę władzy kościelnej, dopuszczającą do głosu przedstawicieli stanów, oraz ze względu na jego dążność do niezależności Kościoła od państwa, aż do wypowiedzenia w określonych warunkach posłuszeństwa królowi.
Linia 116 ⟶ 121:
* Wiek XVII stanowił jedyną, jak dotąd, epokę naszej kultury, w której język polski służył kontaktom intercywilizacyjnym. Znało go wielu przedstawicieli włoskiej, mołdawskiej i pruskiej dyplomacji, jak też rosyjskiej elity intelektualnej, zwłaszcza duchowieństwa, wśród którego ludzie piszący równocześnie po rusku, polsku i łacinie nie należeli bynajmniej do rzadkości.
** Autor: [[Janusz Tazbir]], ''Rzeczpospolita wielu narodów'', w: [[Henryk Samsonowicz]], Janusz Tazbir, [[Tadeusz Łepkowski]], [[Tomasz Nałęcz]], ''Polska – losy państwa i narodu'', Warszawa 1992, s. 221.
* Wybuch powstania Chmielnickiego w 1648 roku to decydujący moment w dziejach Rzeczypospolitej i Ukrainy. W naszej historii to wydarzenie bardzo ważne, co najmniej tak samo istotne jak unia polsko-litewska w Krewie z roku 1385. Wojna domowa z Kozakami, którzy zajęli wtedy około czterdziestu procent terytorium państwa, doprowadziła bowiem do eskalacji konfliktów na wszystkich możliwych frontach. Ujawniła słabość potężnego z pozoru państwa. Dała pretekst do ataku Rosji oraz zachęciła Szwecję, a później Turcję, by ruszyły na Rzeczpospolitą.
** Autor: [[Andrzej Chwalba]]
** Źródło: Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula, ''Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 249.
** Zobacz też: [[Bohdan Chmielnicki]], [[Kozacy zaporoscy]], [[Rosja]], [[Szwecja]], [[Ukraina]]
* Zawsze takie Rzeczypospolite będą, jakie ich młodzieży chowanie.
Linia 127 ⟶ 137:
* Trzeba nam ludzi zrobić Polakami, a Polaków obywatelami.
** Opis: wypowiedź podczas debaty sejmowej w 1773 popierająca zamysł utworzenia [[Komisja Edukacji Narodowej|Komisji Edukacji Narodowej]].
** Autor: [[Feliks Oraczewski]] (
** Źródło: Maciej Wilamowski, Konrad Wnęk, Lidia A. Zyblikiewicz, ''Leksykon polskich powiedzeń historycznych'', Kraków 1998, s. 152.
Linia 156 ⟶ 166:
==Wiek XX==
===Okres przed odzyskaniem niepodległości===
* Podczas Wielkiej Wojny 1914–1918 polscy politycy z Galicji, ale także niektórzy z Królestwa Polskiego, lobbowali w Wiedniu za tak zwanym trialistycznym rozwiązaniem kwestii polskiej po zakończeniu wojny, to znaczy za powstaniem dużego organizmu o nazwie Austro-Węgro-Polska. Polscy politycy wierzyli, że to realne. Liczyli na przyłączenie do Galicji Królestwa Polskiego oraz zamieszkałych przez Polaków ziem Rosji. Stolicą polskiej części wspólnej monarchii Habsburgów miała być Warszawa.
** Autor: [[Andrzej Chwalba]]
** Źródło: Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula, ''Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019, s. 241–242.
** Zobacz też: [[I wojna światowa]], [[Austro-Węgry]], [[Rosja]], [[Warszawa]]
===Okres II Rzeczypospolitej===
| |||