Mikołaj Rej: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m +1
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, drobne techniczne, formatowanie, int., usunięcie wątpliwych rozważań nt. cytatu
Linia 1:
[[Plik:Mikolaj Rej.jpg|mały|<center>Mikołaj Rej</center>]]
'''[[w:Mikołaj Rej|Mikołaj Rej]]''' (1505–1569) – polski poeta, prozaik i działacz reformacyjny.
* [[A niechaj narodowie wżdy postronni znają|A niechaj narodowie wżdy postronni znają,<br />iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają]].
** Opis: Mikołaj Rej, który jako pierwszy pisał wyłącznie w języku ojczystym, głosił powyższe słowa, dla podkreślenia konieczności zerwania z panującą nadal w okresie [[renesans (epoka)|renesansu]] modą pisania po [[łacina|łacinie]]. W cytacie tym wyraz „gęsi” bywa często fałszywie rozumiany jako [[rzeczownik]] oznaczający odnośny gatunek ptactwa domowego ([[gęś]]), przez co powstaje wrażenie, jakoby Rej twierdził, iż [[Polacy]] nie są gęśmi. Tymczasem jest to [[przymiotnik]] odnoszący się do rzeczownika „język”. Rej mówi, że Polacy mają swój język i w związku z tym nie muszą się posługiwać językiem „gęsim”, czyli łaciną, bo dźwięk tego języka kojarzył mu się właśnie z gęganiem.
** Źródło: ''Do tego co czytał'' (1562)
** Zobacz też: [[język polski]]
 
* A to miej na pilnej pieczy, abyś czytał, kiedy tylko możesz.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonałwybór Krzysztof Nowak, Warszawa 1998
 
* Bo nas sam Pan uczył temu:<br />chcesz-li sam brać, daj drugiemu.
 
* Bo zawżdy ci więcej jedzą,<br />którzy bliżej misy siedzą.
 
* Chłop robotny i żona pyskata<br />To wezmą choćby i pół świata.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboruop. dokonał Kcit. Nowak, Warszawa 1998
 
* Cnota jest tak można królowa, że jej władzy ani śmierć, ani żaden strach nigdy przekazić nie może.
** Źródło: ''Złote ziarna zebrane z dzieł pisarzy polskich'', wyboru dokonałwybór [[Władysław Bełza]], Poznań 1907
 
* Dobra żona jest dar Boży.<br />Ona szczęście domu mnoży.
 
* Gniew zamyka w sobie wszystkie grzechy śmiertelne.
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboruop. dokonał Kcit. Nowak, Warszawa 1998
** Zobacz też: [[gniew]]
 
Linia 28 ⟶ 27:
 
* Jeśli umiesz czytać, azaż to nie roskosz czas sobie upatrzywszy, nad książkami posiedzieć, prawa i powinności się swej dowiedzieć. Nie trzeba będzie wielkiego nakładu: zbiegasz wszystek świat lekkim kosztem, tuż na miejscu siedząc, tak jakobyś tam wszędzie oczewiście był a jakobyś wszystko widział.
** Komentarz: pisownia oryginalna
** Źródło: [http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/doccontent?id=16594 ''Księga aforyzmów, myśli, zdań, uwag i sentencyi ze stu pisarzy polskich wybranych''], oprac. [[Władysław Bełza]], Księgarnia H. Altenberga, Lwów 1888, s. 1.
** Zobacz też: [[książka]]
 
* Jeśliże swego pięknie nie poszlachcisz gniazda,<br />Tedy pewnie zagaśniesz jak przy słońcu gwiazda.
** Źródło: ''Złote ziarna zebrane z dzieł pisarzy polskich'', wyboruop. dokonał Władysław Bełza, Poznań 1907cit.
 
* Już ci kto milczy, toć znać, iż przyzwala.
Linia 40:
 
* Kto nie rozważa, mądrych słów słuchając,<br />Jako wół lutniej słucha, trąby zając.
** Źródło: Walery Pisarek, ''Słowa między ludźmi'', ''op. cit.'', s. 20.
 
* Kto przyjaciela nie ma, jest jakoby malowany obraz na ścienie, co na wszytki patrzy, a z nikim nie mówi.
** Źródło: ''Złote ziarna zebrane z dzieł pisarzy polskich'', wyboruop. dokonał Władysław Bełza, Poznań 1907cit.
** Zobacz też: [[przyjaciel]]
 
* Lepsza cnota w błocie, niż niecnota w złocie.
** Źródło: ''Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich'', t. 1, oprac. [[Samuel Adalberg]], 1969, s. 332.
** Zobacz też: [[cnota]]
 
* Małe złodziejaszki wieszacie,<br />wielkim – nisko się kłaniacie.
 
* Młodość jak siano więdnie.
** Zobacz też: [[siano]]
 
* Mocna to zbroja z poczciwością cnota,<br />ta sławy strzeże a broni kłopota.
** Źródło: ''Złote ziarna zebrane z dzieł pisarzy polskich'', wyboruop. dokonał Władysław Bełza, Poznań 1907cit.
 
* Nie mów, co chcesz, abyś nie usłyszał, czego nie chcesz.
** Źródło: [http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/doccontent?id=16594 ''Księga aforyzmów, myśli, zdań, uwag i sentencji ze stu pisarzy polskich wybranychsentencyi…''], wyboruop. dokonałcit., Władysławs. Bełza4.
 
* Nie ten jest mądry, kto wiele spraw umie,<br />lecz kto złe od dobrego rozeznać rozumie.
 
* Póty się człowiek w pięknej rzeczy kocha, póki piękniejszej nie ujrzy.
Linia 69:
 
* Trzeźwość pomierna i zdrowie przedłuża,<br />Mieszka ni cnoty marnie nie zadłuża.
** Źródło: ''Księga toastów i humoru biesiadnego'', wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. Zamek, Warszawa 1995, s. 148.
 
* Winowajca skrzywdził Boga i człowieka [księdza].<br />stwórca sam pomści się za wyrządzoną mu zniewagę,<br />a ten drugi zaś zostanie wynagrodzony,<br />jeśli za stłuczone szkło otrzyma grosz,<br />za zniszczoną hostię szeląg – aby mógł sobie ją kupić<br />a do tego jeszcze odrobinę mąki
** Opis: na procesie [[Erazm Otwinowski|Erazma Otwinowskiego]].
** Źródło: [[Janusz Tazbir]], ''Państwo bez stosów'', s. 91.
 
* Wołowi, choćbyś wina nalał,<br />pewnie leda w kałuży będzie wodę wolał.
 
* Zła rada zawżdy temu bywa najszkodliwsza, kto ją wymyśla.
** Źródło: [http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/doccontent?id=16594 ''Księga aforyzmów, myśli, zdań, uwag i sentencji ze stu pisarzy polskich wybranychsentencyi…''], wyboruop. dokonałcit., Władysławs. Bełza2.
 
* Że dobrym być potrzeba i któż tego nie wie?<br />Lecz dobry owoc rośnie nie na każdym drzewie.
 
{{Wikisource|Mikołaj Rej|Mikołaja Reja}}