Witold Mańczak: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
+6 |
+3, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
'''[[w:Witold Mańczak|Witold Mańczak]]''' (1924–2016) – polski [[językoznawstwo|językoznawca]], znawca języków romańskich i indoeuropejskich, emerytowany profesor [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]].
==''Problemy językoznawstwa ogólnego''==
(Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1996, ISBN 83-04-04327-0)
* Celem przepisów ortograficznych powinno być ułatwianie, a nie utrudnianie pisania milionom ludzi.
** Źródło: ''Praktyczne zastosowania lingwistyki'', s. 235.
** Zobacz też: [[ortografia]]
* Jeśli nawet w XX w. zdarzają się ludzie zasięgający porad u astrologów, to tylko dlatego, że nigdy im nie przyszło na myśl skonfrontować kilkudziesięciu przepowiedni astrologów z wydarzeniami, jakie zaszły w rzeczywistości. Jeśli niegdyś palono „czarownice” na stosie, to tylko dlatego, że ci, którzy je palili, nigdy sobie nie zadawali trudu, aby sprawdzić za pomocą statystyki, czy istotnie zachodził związek przyczynowy między istnieniem ich ofiar a różnymi plagami, jakie trapiły ludzkość. Jedyny wniosek ogólny, jaki można wysnuć z tych przykładów, których liczbę można by łatwo pomnożyć, jest ten, że racjonalizm nie jest niczym innym jak światopoglądem opartym na obserwacji nie tylko faktów, ale i stosunków ilościowych zachodzących między faktami. Krótko mówiąc, nie ma prawdy bez statystyki. Bez danych statystycznych jest się zawsze narażonym na formułowanie fałszywych uogólnień, które stanowią istotę wszelkich przesądów.
** Źródło: ''Gramatyka transformacyjno-generatywna'', s. 184.
** Zobacz też: [[astrologia]], [[czarownica]], [[prawda]], [[przesąd]], [[racjonalizm]], [[statystyka]]
* Praktyczne zastosowania językoznawstwa w porównaniu z praktyczną użytecznością nauk przyrodniczych są znikome. W przypadku lingwistyki głównie chodzi o dwie sprawy: o ułatwienie uczenia się języków obcych oraz o rozstrzyganie wątpliwości poprawnościowych w języku ojczystym.
** Źródło: ''Praktyczne zastosowania lingwistyki'', s. 231.
** Zobacz też: [[język obcy]], [[język ojczysty]]
* Rozwój językowy bynajmniej nie jest powodowany jakimiś tajemniczymi siłami napędowymi, ale jest całkiem po prostu skutkiem niedoskonałości właściwej każdemu ludzkiemu działaniu.
** Źródło: ''Onomastyka a strukturalizm'', s. 202.
** Zobacz też: [[niedoskonałość]], [[rozwój]]
* Tak więc wyraźnie trzeba stwierdzić, że w językoznawstwie opisowym opartym na racjonalnej zasadzie, iż synteza jest sprawdzianem analizy, nie ma żadnej rozbieżności między teorią a praktyką, innymi słowy idealnie z punktu widzenia teoretycznego opracowana gramatyka opisowa to zarazem gramatyka o maksymalnej przydatności praktycznej.<br />Następnie należy zwrócić uwagę na to, że pogląd, jakoby jedynie gramatyka opisowa miała użyteczność praktyczną, niezupełnie jest ścisły, gdyż i niektóre wiadomości z zakresu gramatyki historycznej i porównawczej, a nawet językoznawstwa ogólnego mogą się przydać w praktyce.
** Źródło: ''Praktyczne zastosowania lingwistyki'', s. 232.
** Zobacz też: [[analiza]], [[gramatyka]], [[synteza]]
* Twierdzenie, jakoby gramatyka transformacyjno-generatywna cokolwiek upraszczała, zakrawa wprost na ironię. W rzeczywistości Chomsky niesłychanie komplikuje najprostsze rzeczy, gdy tymczasem celem wszelkiej nauki, w tym i lingwistyki, powinno być nie komplikowanie rzeczy prostych, ale proste przedstawianie rzeczy skomplikowanych.
** Źródło: ''Gramatyka transformacyjno-generatywna'', s. 185.
** Zobacz też: [[Noam Chomsky
* (…) w rzeczywistości język to nic innego jak teksty mówione i pisane, czyli po prostu wszystko to, co się mówi i pisze.
| |||