Synagoga: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
+1
drobne merytoryczne
Linia 7:
** Opis: krytyczna uwaga Jezusa wobec ówczesnych przywódców duchowych judaizmu.
** Zobacz też: [[hipokryzja]], [[obłuda]]
 
* Spojrzał na bimę z jej czterema kolumnami, na Arkę Przymierza, pulpit kantora, półki ze świętymi księgami. (...) Usiłował w świetle znicza odczytać tekst na tablicy umocowanej na gzymsie Arki Przymierza, podtrzymywanej przez złocone lwy: "Jam jest Pan... Nie będziesz miał innych bogów... Czcij ojca twego i matkę twoją... Nie cudzołóż... Nie zabijaj... Nie kradnij.. Nie pożądaj...". Było ciemno, lecz nagle bóżnicę zalało fioletowe światło jakby z lampy niebiańskiej. Jasza przypomniał sobie w tej chwili, co robił stary człowiek: recytował jeszcze wciąż modlitwy północne. Opłakiwał zniszczenie świątyni! Wkrótce zaczęli przybywać inni wierni, przeważnie ludzie starsi, zgarbieni, o siwych brodach i ledwie powłóczący nogami. Wielki Boże, ile to już czasu upłynęło, odkąd on, Jasza, był w świątyni? Wszystko wydawało mu się nowe: sposób, w jaki recytowali wstępne modlitwy, wkładali tałesy, całowali cyces, przymocowali tefilin, nawijali rzemyki.
** Autor: [[Isaac Bashevis Singer]]
** Źródło: Isaac Bashevis Singer, ''Sztukmistrz z Lublina'', tłum. Krystyna Szerer, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016, s. 68.
 
* Synagoga była męską salą modlitwy wyposażoną w centralnie sytuowaną bimę (rodzaj mównicy) i ''aron hakodesz'' (ołtarzowa szafa pod ścianą), stanowiła też administracyjny i sądowy ośrodek gminy żydowskiej, czyli kahału. Ewolucja układu synagogi polegała nie tylko na zmianie ukształtowania sali, ale i na jej obrastaniu pomieszczeniami związanymi ze świecką funkcją. Od wieku XVI dodawano ponadto salki modlitwy dla kobiet (z oknami na salę główną), umieszczane albo na piętrze – nad przedsionkiem czy pokojem kahału – albo dobudowywane z boku. Od przełomu wieków XVI i XVII obok sal podłużnych zaczęły się pojawiać kwadratowe, nieco później zaś podporządkowały się im kompozycyjnie pozostałe pomieszczenia synagogi, a układ całości stał się ściśle osiowy i symetryczny. Większe sale często przemieniały się przy tym w centralne hale, których cztery słupy czy kolumny wydzielały dziewięć pól sklepieniowych. Niekiedy słupy wiązały się z ''bimą'' jakby w wielką rozbudowaną kaplicę, zajmującą środek sali i komplikującą jej wyraz przestrzenny (np. synagoga w Pińsku).