Juwal Noach Harari: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, formatowanie, sortowanie, drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Yuval Noah Harari photo.jpg|mały|<center>Yuval Noah Harari</center>]]
'''[[w:Yuval Noah Harari|Yuval Noah Harari]]''' (ur. 1976) – izraelski historyk i profesor na Wydziale Historii Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.
* Dziś – po raz pierwszy w historii – więcej ludzi umiera, bo jedzą za dużo, a nie za mało. Dla Amerykanina albo Europejczyka coca-cola jest w naszych czasach większym zagrożeniem niż Al-Kaida.
Linia 43:
** Źródło: ''Pożegnanie z wojną'', wywiad dla „The Guardian”, 19 marca 2017, przedruk i tłumaczenie Andrzej Ehrlich, „Gazeta Wyborcza”, 15–17 kwietnia 2017.
** Zobacz też: [[ludzkość]], [[rzeczywistość]], [[fikcja]]
 
==''21 lekcji na XXI wiek''==
(tłum. Michał Romanek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018)
* Aby dokonywać mądrych wyborów dotyczących przyszłości życia, musimy obejmować wzrokiem znacznie więcej, niż na to pozwala nacjonalistyczny punkt widzenia, i patrzeć na sprawy zglobalnejz globalnej, a nawet kosmicznej perspektywy.
** Źródło: s. 165.
 
* Choć nacjonalizm ma wiele dobrych pomysłów na to, jak rządzić jakimś konkretnym narodem, niestety nie ma realnego planu rządzenia światem jako całością.
** Źródło: s. 155.
* Dużo trudniej walczyć z tym, że jest się bez znaczenia, niż z wyzyskiem.
 
** Źródło: s. 26.
* Dużo trudniej walczyć z tym, że jest się bez znaczenia, niż z wyzyskiem.
* Gdy tysiąc ludzi przez miesiąc wierzy w jakąś zmyśloną opowieść, jest to fake news. Gdy miliard ludzi wierzy w nią przez tysiąc lat, jest to religia - i ten, kto nazywa ją fake newsem, ma tego nie robić, żeby nie ranić uczuć wierzących.
** Źródło: s. 30126.
 
* Jak uregulować kwestię własności danych? Może to być najważniejsze polityczne pytanie naszych czasów.
* Gdy tysiąc ludzi przez miesiąc wierzy w jakąś zmyśloną opowieść, jest to fake news. Gdy miliard ludzi wierzy w nią przez tysiąc lat, jest to religia - i ten, kto nazywa ją fake newsem, ma tego nie robić, żeby nie ranić uczuć wierzących.
** Źródło: s. 115301.
* Jeśli ktoś chce poznać ostateczną prawdę o życiu, to rytuały i obrzędy stanowią na tej drodze ogromną przeszkodę. Jeśli jednak interesuje go - jak Konfucjusza - społeczna stabilność i harmonia, to prawda często bywa ciężarem, podczas gdy rytuały i obrzędy należą do najcenniejszych sojuszników.
 
** Źródło: s. 362.
* Jak uregulować kwestię własności danych? Może to być najważniejsze polityczne pytanie naszych czasów.
* Jeśli pytasz o prawdziwy sens życia i w odpowiedzi otrzymujesz jakąś opowieść, wiedz, że to zła odpowiedź. Jej szczegóły są w istocie nieważne. Każda opowieść jest zła - po prostu dlatego, że jest opowieścią. Wszechświat zwyczajnie nie funkcjonuje jak opowieść.
** Źródło: s. 358115.
 
* Kto dąży do władzy, w pewnym momencie będzie musiał szerzyć fikcje. Kto dąży do prawdy o świecie, w pewnym momencie będzie musiał wyrzec się władzy. (...) Ludzie jako gatunek wolą władzę od prawdy.
* Jeśli ktoś chce poznać ostateczną prawdę o życiu, to rytuały i obrzędy stanowią na tej drodze ogromną przeszkodę. Jeśli jednak interesuje go - jak Konfucjusza - społeczna stabilność i harmonia, to prawda często bywa ciężarem, podczas gdy rytuały i obrzędy należą do najcenniejszych sojuszników.
** Źródło: s. 311.
** Źródło: s. 362.
* Ludzie boją się, że ktoś ich zamknie w jakimś pudełku, ale nie zdają sobie sprawy, że już są w nim uwięzieni - tym pudełkiem jest ich własny mózg. On z kolei jest zamknięty w większym pudełku - w ludzkim społeczeństwie z jego niezliczonymi fikcjami.
 
** Źródło: s. 318.
* Jeśli pytasz o prawdziwy sens życia i w odpowiedzi otrzymujesz jakąś opowieść, wiedz, że to zła odpowiedź. Jej szczegóły są w istocie nieważne. Każda opowieść jest zła - po prostu dlatego, że jest opowieścią. Wszechświat zwyczajnie nie funkcjonuje jak opowieść.
* Ludzie myślą raczej za pomocą opowieści, a nie faktów, liczb czy równań. Im ta opowieść prostsza, tym lepiej.
** Źródło: s. 19358.
 
* Ludzie wciąż mają różne religie i tożsamości narodowe. Gdy jednak mowa o sprawach praktycznych - jak buduje się państwo, gospodarkę, szpital albo bombę - okazuje się, że niemal wszyscy należymy do tej samej cywilizacji.
* Kto dąży do władzy, w pewnym momencie będzie musiał szerzyć fikcje. Kto dąży do prawdy o świecie, w pewnym momencie będzie musiał wyrzec się władzy. (...) Ludzie jako gatunek wolą władzę od prawdy.
** Źródło: s. 147.
** Źródło: s. 311.
* Milczenie to nie neutralność; milczenie wspiera status quo.
 
* Źródło: s. 314.
* Ludzie boją się, że ktoś ich zamknie w jakimś pudełku, ale nie zdają sobie sprawy, że już są w nim uwięzieni - tym pudełkiem jest ich własny mózg. On z kolei jest zamknięty w większym pudełku - w ludzkim społeczeństwie z jego niezliczonymi fikcjami.
* Narracja, która ignoruje prawie całą oś czasu, cały kosmos, Wielki Wybuch, fizykę kwantową i ewolucję życia, jest co najwyżej śmiesznie maleńką częścią prawdy. A jednak ludzie jakoś potrafią nic poza nią nie widzieć.
** Źródło: s. 353318.
 
* Podczas gdy thrillery science fiction zmierzają zwykle do dramatycznej apokalipsy, ognia i dymu, w rzeczywistości może będzie tak, że czeka nas banalna apokalipsa klikania.
* Ludzie myślą raczej za pomocą opowieści, a nie faktów, liczb czy równań. Im ta opowieść prostsza, tym lepiej.
** Źródło: s. 103.
** Źródło: s. 2619.
* Ponieważ nacjonalizm nie daje odpowiedzi na problem globalnego ocieplenia, niektórzy nacjonalistyczni politycy wolą wierzyć, że ten problem w ogóle nie istnieje.
 
** Źródło: s. 163.
* Ludzie wciąż mają różne religie i tożsamości narodowe. Gdy jednak mowa o sprawach praktycznych - jak buduje się państwo, gospodarkę, szpital albo bombę - okazuje się, że niemal wszyscy należymy do tej samej cywilizacji.
* Prawda nigdy nie znajdowała się zbyt wysoko na liście priorytetów homo sapiens.
** Źródło: s. 307147.
 
* Terroryzm polega na tym, że gdzieś w głębi naszego umysłu ktoś naciska przycisk włączający strach i przejmuje w ten sposób kontrolę nad wyobraźnią milionów ludzi.
* Milczenie to nie neutralność; milczenie wspiera status quo.
** Źródło: s. 10.
** Źródło: s. 318314.
* Trudno ustalać priorytety w czasie rzeczywistym, niezwykle łatwo natomiast krytykować ich wybór po fakcie, z pewnej perspektywy.
 
** Źródło: s. 221.
* Narracja, która ignoruje prawie całą oś czasu, cały kosmos, Wielki Wybuch, fizykę kwantową i ewolucję życia, jest co najwyżej śmiesznie maleńką częścią prawdy. A jednak ludzie jakoś potrafią nic poza nią nie widzieć.
* W świecie, który zalewa powódź nieistotnych danych, przejrzystość informacji to potęga.
** Źródło: s. 7353.
 
* Wydaje nam się, że mnóstwo wiemy, chociaż jako jednostki wiemy bardzo mało, ponieważ traktujemy wiedzę znajdującą się w umysłach innych tak, jakby to była nasza własna wiedza.
* Podczas gdy thrillery science fiction zmierzają zwykle do dramatycznej apokalipsy, ognia i dymu, w rzeczywistości może będzie tak, że czeka nas banalna apokalipsa klikania.
** Źródło: s. 282.
** Źródło: s. 103.
* Żyjemy w epoce, gdy hakuje się ludzi. Algorytmy patrzą na ciebie w tym momencie. (...) Opierając się na big data i uczeniu maszynowym, coraz lepiej cię poznają. A gdy już te algorytmy będą znały cię lepiej niż ty sam, wówczas będą umiały cię kontrolować i tobą manipulować, a ty nie za bardzo będziesz w stanie coś na to poradzić.
 
* Ponieważ nacjonalizm nie daje odpowiedzi na problem globalnego ocieplenia, niektórzy nacjonalistyczni politycy wolą wierzyć, że ten problem w ogóle nie istnieje.
** Źródło: s. 147163.
 
* Prawda nigdy nie znajdowała się zbyt wysoko na liście priorytetów homo sapiens.
** Źródło: s. 314307.
 
* Terroryzm polega na tym, że gdzieś w głębi naszego umysłu ktoś naciska przycisk włączający strach i przejmuje w ten sposób kontrolę nad wyobraźnią milionów ludzi.
** Źródło: s. 16310.
 
* Trudno ustalać priorytety w czasie rzeczywistym, niezwykle łatwo natomiast krytykować ich wybór po fakcie, z pewnej perspektywy.
** Źródło: s. 221.
 
* W świecie, który zalewa powódź nieistotnych danych, przejrzystość informacji to potęga.
** Źródło: s. 107.
 
* Wydaje nam się, że mnóstwo wiemy, chociaż jako jednostki wiemy bardzo mało, ponieważ traktujemy wiedzę znajdującą się w umysłach innych tak, jakby to była nasza własna wiedza.
** Źródło: s. 282.
 
* Żyjemy w epoce, gdy hakuje się ludzi. Algorytmy patrzą na ciebie w tym momencie. (...) Opierając się na big data i uczeniu maszynowym, coraz lepiej cię poznają. A gdy już te algorytmy będą znały cię lepiej niż ty sam, wówczas będą umiały cię kontrolować i tobą manipulować, a ty nie za bardzo będziesz w stanie coś na to poradzić.
** Źródło: s. 342.
 
==’’Sapiens''Sapiens. Od zwierząt do bogów.’’''==
(tłum. JustynaJustyn Hunia, Wydawnictwo Literackie, Warszawa,Kraków 2018.)
* Według obecnego stanu wiedzy tylko przedstawiciele homo sapiens potrafią rozmawiać o hipotetycznych i kontrfaktycznych możliwościach oraz opowiadać wyssane z palca historie.
* Na długo przed rewolucją przemysłową homo sapiens był wśród wszystkich organizmów sprawcą wymarcia największej liczby gatunków roślin i zwierząt. Mamy wątpliwy zaszczyt bycia najbardziej morderczym gatunkiem w annałach biologii.
** Źródło: s. 9434.
 
* Według obecnego stanu wiedzy tylko przedstawiciele homo sapiens potrafią rozmawiać o hipotetycznych i kontrfaktycznych możliwościach oraz opowiadać wyssane z palca historie.
** Źródło: s. 34.
 
{{SORTUJ:Harari, Yuval Noah}}