|
==''O świecie, którego już nie ma''==
(tłum. Monika Adamczyk-Garbowska)
* Dziadek był wysoki, miał oczyczarne (?)przenikliwe (...)oczy, szlachetną aczkolwiek surową twarz, osiwiałąsiwą brodę i [siwe] [[pejsy]] oraz byłsmukłą smukłysylwetkę. 'Miał ostry język' [[węża]], choć niewiele mówił, budząc tym respekt. Nie wiem dlaczego, ale bałem się go od pierwszego wejrzenia jednocześnie darząc go miłością. Nie byłem odosobniony w tych uczuciach – większość Żydów w Biłgoraju lękała się go i kochała, podobnie jak jego dorosłe dzieci. Jego synowie i córki bali się do niego odezwać, a on rzadko z nimi rozmawiał, nawet z najstarszym synem Josefem, który był od niego młodszy zaledwie o szesnaście lat i pełnił w miasteczku funkcję [[dajan|wikarego]]dajana, pomocniczego rabina. Za każdym razem, kiedy wuj Josef musiał wejść do izby ojca, oblewał się potem niczym oskarżony przychodzący po wyrok. (..surowego, aczkolwiek sprawiedliwego sędziego.)
* Matka (…) kiedy tylko robiło się cieplej wynajmowała furmankę, która zawoziła nas nad Wisłę, gdzie chłop zabierał nas łodzią na drugą stronę rzeki, skąd odchodziły parowce do Warszawy. Stamtąd jechaliśmy pociągiem do Lublina, albo nawet dalej, do Rejowca, miasteczka w lubelskiej guberni, skąd wlekliśmy się do Biłgoraja. Kolej nie dochodziła do samego Biłgoraja, podobnie jak do większości miasteczek w guberni lubelskiej, jako że leżały blisko granicy austriackiej i carscy generałowie uważali, iż linia kolejowa tak blisko granicy byłaby niebezpieczna ze strategicznego punktu widzenia. Dlatego pociągi docierały jedynie do Rejowca. Drogi w tych stronach byłyznajdowały się w opłakanym stanie. Cudem– pełne wertepów i dziur – i cudem było przetrwanie podróży przez ten teren zwany przez Żydów „włoście„włościami ubogiubogiego król”króla”. Ale wszystko to małoniewiele mnie obchodziło, gdyżjako że byłem zachwycony samą możliwością odbycia podróży.
* Przez całe życie ręczona[babka] buntowała się przeciwko władzy męża, z którym została zaręczona jako dwunastoletnia dziewczynka z zamożnej rodziny, bała się męża... (Rdz 2,17).Prosta Kobietakobieta, której ambicje intelektualne nie wychodziły poza podstawowe modlitwy i napisanie listu w łamanym jidysz, wątpiłakpiła wsobie uczonośćz uczoności męża i jego surowąsurowej, męskąmęskiej naturęnatury. NieNajbardziej nie mogła zrozumiećmu wybaczyć jego małomówności. Przez całe lata ledwo co zamieniał parę słów z kobietą, z którą miał sześcioropół tuzina dzieci. Od samego dnia zaślubinślubu, którektóry nastąpiłynastąpił gdy ona miała czternaście, a on piętnaście lat, ich życie toczyło się równoleglewłasnymi drogami.
|
