Stanisław Grzelecki: Różnice pomiędzy wersjami

* Masy same z siebie nie tylko nie są zdolne do ujawnienia pragnień, które w nich tkwią, ale nie są zdolne do należytego poznania prawdy i dobra, nie są zdolne do działania w kierunku zdobycia i utrzymania tych wartości. Przeciwnie, siły potencjalne, tkwiące w masach, gdy jakaś przyczyna doprowadzi je do wybuchu, posiadają moc niszczycielską, nigdy zaś twórczą. To też masom trzeba wodza, posiadającego takie cechy pogromcy, po to, aby mógł opanować instynkty mas, narzucić im organizację i dyscyplinę i prowadzić do celu. (...) Zasada wodza jest więc zarysem systemu, opartego na pierwiastkach głównie irracjonalnych, posługującego się w pewnym stopniu mistycyzmem w usiłowaniu pełnego rozwiązania problemu ustroju polityczno-społecznego.

** Okoliczności: krytyczna analiza idei wodzowskiej, m.in. w nazistowskich Niemczech i faszystowskich Włoszech.

 

* Ruch narodowo-radykalny odrzuca teorię rasy jako opartą na przesłankach materialistycznych, a więc niezgodną ze spirytualistyczną koncepcją narodu i religią katolicką. Za członka narodu uważany jest ten, kto przyznaje się do swej narodowości, kto stwierdza, że między nim a resztą narodu istnieje silny, nierozerwalny związek duchowy, i kogo większość członków narodu bez zastrzeżeń przyjmuje do swego grona.