Dzieci Zamojszczyzny: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
dodano cytat
m red., format
Linia 1:
[[Plik:Czeslawa Kwoka - Brasse.jpg|mały|<center>Dziecko Zamojszczyzny Czesława Kwoka 14 lat nr obozowy 26947. Zamordowana w Auschwitz 12 marca 1943</center>]]
'''[[w:Dzieci Zamojszczyzny|Dzieci Zamojszczyzny]]''' – dzieci [[Polacy|polskich]] rodzin mieszkających na [[Zamojszczyzna|Zamojszczyźnie]], które podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] [[Niemcy]] przymusowo wypędzali z domów rodzinnych. Wysiedlono ponad 30 tysięcy dzieci w czasie [[Aktion Zamość]]. Dzieci trafiały do obozów przejściowych w Zamościu, Zwierzyńcu, często z rodzicami do obozów [[Majdanek]], [[Auschwitz-Birkenau]], do obozu w [[Łódź|Łodzi]], do Niemiec na roboty przymusowe lub do germanizacji.
 
* 5 listopada 1947 r. O 9.30 rozprawa w sądzie i moje zeznania. Duża sala, czternastu oskarżonych: w tym pięciu generałów SS (po cywilnemu) i kobieta. Rozwinąłem zwięzły rzeczowy obraz akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie. Byłem jedynym świadkiem mówiącym o Zamojszczyźnie, o wysiedlaniu ludności, pacyfikacjach i akcji werbowania Volksdeutschów. I nie było we mnie ani odrobiny współczucia dla tych, co siedzieli na ławie oskarżonych.
** Autor: dr [[Zygmunt Klukowski]]
** Opis: jako świadek w części [[Procesy norymberskie|procesu norymberskiego]] dotyczącego wydarzeń na [[Zamojszczyzna|Zamojszczyźnie]] oraz procederu germanizacji [[dzieci]] [[Polacy|polskich]].
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość – gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
Linia 24 ⟶ 23:
* Kiedy 1 lutego pociąg wjechał na stację w Siedlcach, na peronie ułożono 20 ciał. Pamiętam ten ogromny tłum. Ludzie dowiedzieli się, że jest już w drodze pociąg z dziećmi z Zamojszczyzny, i przyszli nas ratować. Panował nieopisany bałagan, byli lekarze, pielęgniarki, wielu ludzi miało opaski z czerwonym krzyżem, kolejarze próbowali wprowadzić ład. Ktoś poczęstował mnie zupą. Nigdy wcześniej ani później zwykła zupa tak mi nie smakowała.
** Autor: Zdzisław Wróbel
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
 
* Mnie tam rozebrali. W oczy mi zajrzał lekarz. Ręce mi kazał podnieść...podnieść… Oczy niebieskie miałem. Zawiesili mi na szyi tabliczkę. Nadawałem się do Rzeszy, do Reichu, do zniemczenia.
** Autor: [[Julian Grudzień]]
** Opis: mając cztery lata przeszedł selekcję w niemieckim obozie w Zamościu, z tabliczką KI (Kinderaktion) został przeznaczony do germanizacji.
** Źródło: [http://fakty.interia.pl/raporty/raport-zrabowane-dzieci/artykuly/news-julian-grudzien-oczy-niebieskie-mialem-nadawalem-sie-do-rzes,nId,2435595 ''Julian Grudzień: Oczy niebieskie miałem. Nadawałem się do Rzeszy''], interia.pl, 4 września 2017.
 
* Na stacji w Siedlcach ofiarni kolejarze wyłuskali nas spod sterty brudnych chust i łachów. Sprawy fizjologiczne każdy załatwiał tam, gdzie stał. Marysia (starsza siostra) wspomina, że okrywała nas ubraniami osób, które już zamarzły. Gdy wyładowano nas w Siedlcach, Marysia oddała mnie na jedną z pierwszych dorożek wiozących dzieci do szpitala. Byłam w stanie agonii, szczękościsk, głodowy duży brzuszek, wycieńczenie, odleżyny wygryzione przez wszy aż do kości, na łopatkach i pupie. Marysia bała się, że pogubi siostry i co rodzice powiedzą na to.
** Autor: Janina Zielińska
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
** Zobacz też: [[Siedlce]]
 
Linia 48 ⟶ 47:
* Przez trzy tygodnie pracowałem w tym obozie (w Zamościu) jako furman. Codziennie wywoziłem wraz z innymi około 30 trupów dzieci, które były chowane na cmentarzu bez trumien. Gdy była zaś ciemna noc, bez względu na pogodę, wywoziliśmy dzieci same bez rodziców i bez starszych osób do pociągu, który stał koło rampy buraczanej. Gdzie później Niemcy te pociągi z samymi dziećmi wywozili, tego nie wiem.
** Autor: Stanisław Czarnecki
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
 
* Postawa ludności wszędzie była taka sama jak w Warszawie: gromady kobiet czekały godzinami na dworcach w Pabianicach, Zduńskiej Woli, Sieradzu i innych, aby zaopiekować się przejeżdżającymi dziećmi.
** Autor: [[Stefan Rowecki]] ps. Grot
** Opis: o ratowaniu dzieci polskich z obozu niemieckiego, meldunek z 22 grudnia 1942.
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
 
* Rankiem 1 lipca 1943 roku Niemcy otoczyli szczelnie naszą wieś, która liczyła około 300 numerów i wszystkich po kolei wypędzali z gospodarstw na drogę. Gestapowcy, żandarmi, Ukraińcy w służbie niemieckiej z bronią w ręku wpadali do domów i dając kilka minut na spakowanie najpotrzebniejszych rzeczy, nieco żywności, wyrzucali z domów wrzeszcząc i popychając kolbami karabinów.
** Autor: Katarzyna Matraszek, Dzieckodziecko Zamojszczyzny
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/wysiedlenia-z-zamojszczyzny-gehenna-ponad-100-tys-polakow ''Wysiedlenia z Zamojszczyzny - gehenna ponad 100 tys. Polaków''], dzieje.pl, 26 listopada 2016.
 
* Rodziny nie mogły po rozdzieleniu się widywać, ponieważ baraki były oddzielone drutem kolczastym. W najgorszych barakach, tzw. końskich, byli umieszczeni starcy, dzieci oraz ludzie niepełnosprawni. Gdy, któraś z matek podeszła do drutów i zobaczył ją strażnik obozowy, szczuł ją najpierw psem, a potem kopał do utraty przytomności.
Linia 68 ⟶ 67:
** Autor: Kazimiera Dołba
** Opis: w niemieckim [[Obóz przesiedleńczy w Zamościu|obozie przesiedleńczym w Zamościu]].
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
** Zobacz też: [[Niemcy]], [[Rotunda Zamojska]], [[Zamość]]
 
* To było straszne! Zostaliśmy przewiezieni do Zamościa. Dopiero tam odnaleźliśmy się wszyscy. Warunki bytowe w tym obozie były straszne: jedno-piętrowe prycze z desek, wszędzie dużo dzieci, nawet na środku placu w błocie, w szmatach leżały dzieci. Niewiele pamiętam, może tylko płacz, smutek i głód.
** Autor: Katarzyna Matraszek
** Źródło: [http://natemat.pl/125393,dramat-dzieci-zamojszczyzny-byly-zabijane-niemczone-i-sprzedawane-za-20-zl ''Dramat Dziecidzieci Zamojszczyzny. Były zabijane, niemczone i...i… sprzedawane za 20 zł''], natemat.pl
 
* To zdjęcie dziewczyny więźniarki szczególnie pamiętam, bo wyglądała rozbrajająco, taka młodziutka w ubiorze więźnia. Kiedy po niemiecku wywoływano numery więźniów, ta dziewczyna tego nie rozumiała, za co była bita pejczem przez esesmankę. Bito też ją w twarz.
** Autor: Wilhelm Brasse
** Opis: o polskim Dzieckudziecku Zamojszczyzny fotografowanej Czesławie Kwoce nr 26947 w [[Auschwitz]].
** Źródło: [http://fakty.interia.pl/raporty/raport-zrabowane-dzieci/artykuly/news-niepotrzebne-dzieci-likwidowano-zastrzykiem-z-fenolu,nId,2437808 ''"Niepotrzebne"„Niepotrzebne” dzieci likwidowano zastrzykiem z fenolu''], interia.pl, 8 września 2017.
 
* W Oświęcimiu rozdzielono mnie z żoną. Słyszałem od ludzi, że urodziła żywe dziecko, które Niemcy za pomocą zastrzyku zabili. Żonę również Niemcy zabili. W transporcie, w którym mnie wieźli do Oświęcimia, było około 200 dzieci w wieku od 8 do 10 lat. Przez dwa miesiące były razem z dorosłymi, a później Niemcy zabrali je i ślad po nich zaginął.
Linia 86 ⟶ 85:
** Zobacz też: [[żona]], [[dziecko]], [[Niemcy]], [[Auschwitz]]
 
* W tym czasie widziałem naocznie, jak Niemcy odłączali dzieci od matek. To oddzielanie matek od ich pociech najbardziej mną wstrząsnęło. Najgorsze tortury, jakie zniosłem, były niczym w porównaniu z tym widokiem. Niemcy zabierali dzieci, a w razie jakiegoś oporu, nawet bardzo nikłego, bili nahajami do krwi – i matki i dzieci. Wtedy w obozie rozlegał się pisk i płacz nieszczęśliwych. Nieraz matki zwracały się do Niemców z prośbą o żywność dla zgłodniałych i zmarzniętych dzieci. Jedyne, co mogły otrzymać, to uderzenie laską lub bykowcem. Widziałem, jak Niemcy zabijali małe dzieci (...) Warunki higieniczne były straszne. Wszy, brud, pchły, pluskwy wprost żywcem pożerały ludzi.
** Autor: Leonard Szpuga, wysiedlony rolnik z Topólczy
** Źródło: [[Roman Hrabar]], ''Czas niewoli czas śmierci'', Interpress, Warszawa 1979, strs. 47
 
* W tym czasie wyrzucono z domów w 279 wioskach około 110 tysięcy ludzi, w tym ok. 30 tysięcy dzieci. Z wysiedleńcami, a zwłaszcza z dziećmi Zamojszczyzny, zetknąłem się w 1943 roku, kiedy znalazłem się na terenie obozu koncentracyjnego na Majdanku jako więzień i byłem świadkiem, jak ginęli ludzie, ginęły dzieci.
** Autor: Kazimierz Kubala
** Opis: w audycji [[Zdzisława Janczewska|Zdzisławy Janczewskiej]] w Polskim Radio o Dzieciachdzieciach Zamojszczyzny w obozie [[KL Majdanek]].
** Źródło: [https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/732733,Zamojszczyzna-pamieta ''Zamojszczyzna pamięta''], polskieradio.pl
 
* Więźniowie obozu przejściowego w Zamościu, którzy przeżyli wojnę, wskazują na szczególne okrucieństwo zastępcy komendanta obozu SS-Unterscharführera Artura Schütza, nazywanego przez dzieci „Ne”. Ten były bokser zawodowy osobiście zabił wielu więźniów, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Podobne doświadczenia wywarły trwały wpływ na ich psychikę, traumatyczne przeżycia często pozostawiły nieodwracalne zmiany w ich osobowości. Strach i przerażenie potęgowane były widokiem zrozpaczonych oraz bezradnych rodziców.
** Autor: [[Agnieszka Jaczyńska]]
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
 
* Wstrząsające są relacje ówczesnych ośmio8-, 10-latków, które siłą odrywane od rodziców nierzadko były świadkami ich śmierci, a same pozbawione opieki i troski, narażone na okrucieństwa ze strony strażników, doznawały ogromnego wstrząsu psychicznego.
** Autor: [[Agnieszka Jaczyńska]]
** Źródło: [https://dorzeczy.pl/historia/45145/Aktion-Zamosc-gehenna-polskich-dzieci.html ''Aktion Zamość - gehenna polskich dzieci''], dorzeczy.pl, 23 października 2017.
 
* Wyszukiwano te, które najbardziej swoim wyglądem zbliżone były do rasy niemieckiej. Potem przerzucano je w okolice Łodzi, szkolono i przekazywano do rodzin niemieckich. Ale znaczna część, wraz z dorosłymi, została wysłana na zagładę do obozów koncentracyjnych. Bardzo dużo dzieci zginęło w Auschwitz.
** Autor: Kazimierz Kubala
** Opis: o segregacji rasowej i Dzieciachdzieciach Zamojszczyzny zamordowanych w [[Auschwitz]].
** Źródło: [https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/732733,Zamojszczyzna-pamieta ''Zamojszczyzna pamięta''], polskieradio.pl
 
* Z całego transportu wybrano około dziewięćdziesięciu kilku chłopców w wieku od ośmiu do czternastu lat (...). Przeprowadzono ich na blok dwudziesty i tam zostali zabici zastrzykiem przez podoficera sanitariusza Scharpego.
** Autor: Stanisław Głowa
** Opis: o mordowaniu polskich Dziecidzieci Zamojszczyzny przez Niemców w obozie [[Auschwitz]].
** Źródło: [http://fakty.interia.pl/raporty/raport-zrabowane-dzieci/artykuly/news-niepotrzebne-dzieci-likwidowano-zastrzykiem-z-fenolu,nId,2437808 ''"Niepotrzebne"„Niepotrzebne” dzieci likwidowano zastrzykiem z fenolu''], interia.pl, 8 września 2017.
 
{{commons|Category:Children of Zamojszczyzna}}
Linia 117 ⟶ 116:
'''Zobacz też:'''
* [[Obóz przesiedleńczy w Zamościu]]
* [[Okupacjaokupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)]]
* [[pacyfikacja Borowa]]
* [[pacyfikacja wsi Białowola]]