Brygada Świętokrzyska: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Przywrócenie wyrzuconego cytatu. |
m popr. Link., format, dr Zmiana |
||
Linia 1:
'''[[w:Brygada Świętokrzyska|Brygada Świętokrzyska]]'''
* 13 kwietnia 1945 r. Brygada Świętokrzyska, stacjonująca na poligonie w Rozstani, ruszyła w kierunku Pilzna; na miejsce dotarła pod koniec miesiąca. Czeskie podziemie zdecydowanie odrzuciło jednak pomysł wzniecenia przy wsparciu Brygady powstania w Pilznie. Po doświadczeniach Warszawy obawiano się odwetu Niemców. Mimo sprzeciwu Czechów na początku maja 1945 r. Brygada Świętokrzyska rozpoczęła działania antyniemieckie. Odcięto drogę odwrotu wojsk niemieckich na Pilzno i wyzwolono obóz koncentracyjny w Holiszowie, uwalniając około tysiąca kobiet, w tym wiele Polek i Żydówek.
** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'', Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2015, ISBN
* Akowcy (…) w swym piśmie podkreślili, że tylko ze względu na szkodliwość „dla całokształtu interesów polskich” powstrzymywano się do tego czasu od ogłaszania „długiego szeregu kompromitujących faktów z przeszłości «Brygady»”, bo chciano utrzymać opinię o Polakach jako o społeczeństwie bez kolaborantów. Wobec jednak ewidentnego ataku postanowili zareagować. W obszernym artykule przypominano, że Brygada, podobnie jak komuniści, nie uznawała naczelnego dowództwa sił zbrojnych w kraju, a następnie podjęła „dosłownie [jako] jedyna podziemna grupa wojskowa” współpracę z Niemcami, dzięki którym dostała się do Czechosłowacji „pod ochroną wojska, władz i policji niemieckiej” i pod tą opieką dotrwała do końca wojny.
Linia 7:
* Brygada Świętokrzyska nie ma żadnego, najmniejszego moralnego i politycznego tytułu do wypowiadania wyroków w sprawach polityki polskiej, podobnie jak nie ma tego prawa Komitet Patriotów Polskich w Moskwie, gdyż jedyną różnicą między nimi było to, że Brygada chciała organizować wojsko polskie pod komendą i przy pomocy gestapo, a moskiewski Komitet przy pomocy NKWD.
** Autor: [[Klaudiusz Hrabyk]], ''O niepowołanym głosie krytyki'', „Biuletyn Informacyjny AK w Amerykańskiej Strefie Niemiec”
** Zobacz też: [[gestapo]], [[NKWD]]
Linia 18:
** Autor: [[Rafał Wnuk]], ''Brygada Świętokrzyska. Zakłamana legenda'', „Ale Historia” nr 4, 25 stycznia 2016.
* Jedenastego sierpnia 1944 r. przeprowadzono koncentrację oddziałów NSZ w majątku Lasocin, gdzie powstała Brygada Świętokrzyska NSZ. Jej dowódcą został ppłk Antoni Szacki „Bohun”, „Dąbrowski”. (
** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'',
* Na stosunek ludności cywilnej do Brygady rzutowały przede wszystkim rekwizycje, które – według opinii akowskich bardzo często połączone były z rabunkami: „Stosunek ludności cywilnej do oddz[iałów] NSZ jest wyraźnie wrogi ze względu na przeprowadzane bezwzględne rekwizycje żywności i zdarzające się przy tym rabowanie ubrań i bielizny”. Nie ułatwiał sytuacji także fakt, że rekwizycje przeprowadzano również u akowców, a czasami zabierano zapasy przygotowane dla oddziałów AK. Niewiele lepiej oceniana była Brygada przez dawnych towarzyszy broni, którzy zgodnie z umową scaleniową z 7 marca 1944 r. znaleźli się w szeregach AK.
** Autor: [[Czesław Brzoza]] [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamiec_i_Sprawiedliwosc/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)-s221-274/Pamiec_i_Sprawiedliwosc-r2004-t3-n1_(5)-s221-274.pdf ''Od Miechowa do Coburga: Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych w marszu na zachód''], „Pamięć i Sprawiedliwość”, 3, 2004, nr 1 (5), s. 226–227.
* Niemcy (
** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'',
* Początek ofensywy sowieckiej w styczniu 1945 r. zaskoczył Brygadę Świętokrzyską. Jej dowództwo nie dysponowało bowiem planem ewakuacji na wypadek wkroczenia Armii Czerwonej i zmuszone było improwizować. 14 stycznia w rejonie Pogwizdowa przesuwające się na zachód oddziały Brygady Świętokrzyskiej stoczyły ciężką walkę z batalionem Wehrmachtu. Po nieudanej próbie przekroczenia Pilicy płk „Bohun” musiał nawiązać kontakt z dowództwem niemieckiej obrony: zawarto rozejm i uzyskano pozwolenie na przejście przez most w okolicy Żarnowca. W zamian Brygada zwolniła kilkunastu niemieckich jeńców. Przeprawa odbyła się pod ogniem sowieckich czołgów i artylerii.
** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'',
* Reszta oddziałów NSZ skoncentrowała się w międzyczasie na Kielecczyźnie, gdzie nastąpiło ich przeorganizowanie w Brygadę Świętokrzyską, która po nawiązaniu kontaktów z okupacyjnymi władzami niemieckimi, reprezentowanymi przez Haupstumführera Paula Fuchsa, szefa Sonderkommando IV A w dystrykcie radomskim, rozpoczęła w sile 850 żołnierzy, za zgodą i pod opieką żandarmerii niemieckiej, 13 stycznia 1945 roku marsz na zachód przez Śląsk do Czechosłowacji. Stamtąd we współpracy z armią niemiecką zrzucono na spadochronach w kraju dwa partole, które jednakże zostały schwytane przez bezpiekę. 6 maja 1945 roku Brygada Świętokrzyska przedostała się na teren Niemiec zajęty przez wojska amerykańskie. Nawiązała stamtąd kontakt z Drugim Korpusem gen. Andersa, jednakże nie podporządkowała się jego dowództwu. W rezultacie osamotnieni żołnierze Brygady Świętokrzyskiej stali się we wrześniu 1945 roku głównym trzonem kompanii wartowniczych w służbie amerykańskiej, których dowódcą z ramienia wojskowych władz amerykańskich został pułkownik armii polskiej Franciszek Sobolta.
** Autor: [[Stefan Korboński]], ''Polskie Państwo Podziemne. Przewodnik po
* Równolegle ze zwalczaniem komunistów Brygada Świętokrzyska prowadziła działania przeciwko Niemcom. Miały one charakter defensywny, ograniczały się do ochrony ludności przed akcjami pacyfikacyjnymi oraz zdobywania zaopatrzenia. Starano się nie prowokować okupanta i nie narażać ludności na represje. Twierdzenia komunistycznych historyków o współpracy Brygady z Niemcami były propagandowym kłamstwem. Jej żołnierze stoczyli kilkanaście walk i potyczek z żandarmerią, Wehrmachtem oraz formacjami sowieckich kolaborantów.
** Autorzy: [[Marek Jan Chodakiewicz]], [[Jolanta Mysiakowska-Muszyńska]], [[Wojciech Muszyński]], ''Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy'',
* W czasie wojny, mimo różnic politycznych, obowiązywał wspólny kodeks honorowy, którego dwie podstawowe zasady głosiły: nie wolno utrzymywać kontaktów z Niemcami, nie wolno strzelać do jakichkolwiek polskich oddziałów. NSZ łamał te zasady. Po wojnie NSZ-owcy byli odsunięci od środowisk emigracyjnych. Najwięcej trafiło ich do Chicago – być może tam przechowują swoje archiwa. W Londynie prawa kombatanckie uzyskali dopiero w latach 80.
** Autor: [[Andrzej Friszke]], [http://szukaj.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,122158,19930424RP-DGW,NSZ__proces_poszlakowy,.html ''NSZ – proces poszlakowy (zapis dyskusji)'', „Gazeta Wyborcza”, 24 kwietnia 1993]
* W jednym z raportów AK czytamy:
** Autor: [[Rafał Wnuk]], ''Brygada Świętokrzyska. Zakłamana legenda'', „Ale Historia” nr 4, 25 stycznia 2016.
* Współpraca NSZ z gestapo była w zasadzie jawna i poszczególni dowódcy nie kryli się z tym, że otrzymują broń i amunicję do walki z komuną od władz okupacyjnych. Znany jest przypadek (styczeń lub luty 1944), gdzie oficerowie NSZ z bronią przyjeżdżali na gestapo w Ostrowcu [Świętokrzyskim], tam omawiali obławy na PPR i przekazywali gestapo materiał odnośnie komórek PPR. (
** Autor: major [[Zygmunt Szewczyk]], szef wywiadu Inspektoratu Kieleckiego AK
** Źródło: Rafał Wnuk, ''Brygada Świętokrzyska. Zakłamana legenda'', „Ale Historia” nr 4, 25 stycznia 2016.
|