Miejsce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Nowy cytat. |
Nowy cytat. |
||
Linia 12:
* [M]otywem wewnętrznym, [...] który skłonił polskie władze omawianego okresu do utworzenia obozu koncentracyjnego, były nasilające się akcje terrorystyczne ze strony ukraińskich nacjonalistów skupionych w OUN [...]."
** Źródło: Michał Szreffel, ''Bereza Kartuska jako przykład więzienia politycznego'', „Studia Iuridica Toruniensia”, VI (2010), s. 211.
* Powołanie zgodnie z rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 czerwca 1934 r. miejsca odosobnienia w Berezie Kartuskiej spotkało się z żywą reakcją uświadomionej politycznie części społeczeństwo polskiego. Z wyjątkiem obozu sanacyjnego wszystkie inne ugrupowania polityczne wypowiedziały się negatywnie o pomyśle stworzenia obozów izolacyjnych. Wytykano władzom państwowym pogwałcenie elementarnych praw zagwarantowanych w konstytucji marcowej z 1921 r. Argumentowano, że czasowe zawieszenie praw obywatelskich może nastąpić dla całego obszaru państwa lub wybranej jego części tylko wówczas, gdy zachodzi zagrożenie wybuchu wojny lub knowań spiskowych, zmierzających do obalenia konstytucyjnego porządku państwa. Zarządzenie takie może wydać Rada Ministrów, jednak musi ono być natychmiast, jeżeli sejm obraduje, zatwierdzone przez posłów. W innym przypadku sejm powinien zebrać się w celu zatwierdzenia tego dekretu w ciągu 8 dni. Żaden z tych warunków, jak argumentowała opozycja, nie został spełniony, zarówno nie było mowy o przygotowaniach do zamachu stanu, jak i sam dekret wydany został z ewidentnym naruszeniem praw konstytucyjnych.
Również uchwalona 24 kwietnia 1935 r. nowa konstytucja prawnie nie przewidywała istnienia obozu odosobnienia. Władze sanacyjne generalnie nie uznały zasadności krytyki prowadzonej przez opozycję i w konstytucji kwietniowej zawarły prawie identyczny zapis, mówiący o zasadach zawieszenia swobód obywatelskich jak w konstytucji marcowej z 1921 r.
** Źródło: Wojciech Śleszyński, [http://pdf.kamunikat.org/2190-16.pdf ''Aspekty prawne utworzenia obozu odosobnienia w Berezie Kartuskiej i reakcje środowisk politycznych. Wybór materiałów i dokumentów''], „Białoruskie Zeszyty Historyczne“, 2003, 20, s. 262-263.
* W wyniku zamachu majowego (12-15 maja 1926 r.) władza w pełni przeszła w ręce urzędników i wojskowych skupionych wokół marszałka J. Piłsudskiego. Na mocy noweli sierpniowej z 2 sierpnia 1926 roku prezydent skupił w swoim ręku bardzo silną władzę. Nastąpiło odejście od parlamentarno-gabinetowej formy rządów w kierunku ustroju prezydenckiego. Rozpoczęły się rządy sanacji. Obóz ten, aby wzmocnić swoją pozycję, zaczął zwalczać siły opozycyjne (...). W związku z powyższym zaistniała potrzeba powołania obozu, który miał pełnić funkcję miejsca odosobnienia (...).
| |||