François Duvalier: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
m formatowanie automatyczne
m format, dr zmiana
Linia 2:
'''[[w:François Duvalier|François Duvalier]]''' (1907–1971) – [[Haiti|haitański]] lekarz i polityk, prezydent w latach 1957–1971, dyktator.
* Jam jest haitański sztandar. Jedyny i niepodzielny. Jestem bytem niematerialnym.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć „Papy Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', tłum. Anna Maria Nowak, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 86
 
* Jestem haitańską flagą. Ten, kto jest mym wrogiem, jest wrogiem mej ojczyzny.
Linia 8:
 
* Jestem rewolucjonistą, nie znam litości. Moim jedynym prawdziwym towarzyszem jest karabin.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć „Papy Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wydop. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłumcit. Anna Maria Nowak, s. 87.
 
* Jestem stalowym ramieniem uderzającym nieubłaganie… uderzającym nieubłaganie… uderzającym nieubłaganie. Zastrzeliłem tych… oficerów, aby propagować rewolucję i wszystkich, którzy jej służą. Sprzymierzam się z wielkimi przywódcami narodów, takimi jak Kemal Ataturk, Lenin, Kwame Nkrumah, Patrice Lumumba, Azikiwe, Mao Tse-tung.
** Opis: po kilku zamachach na niego w 1967.
** Źródło: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi dyktatorzy w historii'', tłum. Jolanta Sawicka, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, s. 115, tłum. Jolanta Sawicka.
** Zobacz też: [[Mustafa Kemal Atatürk]], [[Włodzimierz Lenin]], [[Kwame Nkrumah]], [[Patrice Lumumba]], [[Nnamdi Azikiwe]] (prezydent Nigerii w latach 1963–1966), [[Mao Tse-tung]]
 
* Nie jest łatwo znaleźć człowieka, który ma do siebie i swojego kraju całkowite zaufanie i który jest zdecydowany utrzymać jego godność i autorytet. Taki rewolucjonista rodzi się raz na 50 lub 75 lat.[...] (…) Wiedziałem, że mam do wypełnienia świętą misję, misję, która zostanie wypełniona do końca.
** Opis: słowa z 1964, po ogłoszeniu się „dożywotnim prezydentem”.
** Źródło: Daniel Chirot, ''Tyrani XX wieku'', Wydawnictwo Michał Urbański, Warszawa 1997, ISBN 83-902063-8-2, tłum. Władysław Jeżewski (wstęp, podziękowania, rozdziały I-VI) i Jan Grzegorz Brochocki (rozdziały VII-XII)8390206382, s. 348.
 
* Opiekun narodu, najwyższy wódz rewolucji, apostoł jedności narodowej, przywódca Trzeciego Świata, wielki patron handlu i przemysłu, dobroczyńca biednych, najwyższa nadzieja haitańskiej dumy narodowej, ten, który napełnia duszę energią elektryczną i naprawia wszelkie błędy.
** Opis: oficjalna tytulatura, jaką obrał sobie Duvalier.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć „Papy Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wydop. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłumcit. Anna Maria Nowak, s. 85–86.
 
* Zamieniłem go w koguta, aby nie mógł nam szkodzić. Znajdzie go pan w pałacowym kurniku.
** Opis: odpowiadając dziennikarzowi „L'Aurore”„L’Aurore” na temat losów zaginionego antyduvalierowskiego opozycjonisty.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć „Papy Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wydop. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłumcit. Anna Maria Nowak, s. 88.
 
* Znam haitański lud, ponieważ ja jestem haitańskim ludem.
Linia 32:
==O Françoisie Duvalierze==
* Ameryka Łacińska była w swej historii świadkiem wielu sfałszowanych wyborów, ale żadne z dotychczasowych nie były tak skandaliczne jak te, które właśnie miały miejsce w Haiti.
** Opis: o sfałszowanych wyborach z 30 kwietnia 1961.
** Źródło: „New York Times”, cyt. za: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi…'', ''op. cit.'', s. 111.
 
* Był skorumpowanym i brutalnym autokratą, który całkowicie podporządkował sobie dumny, lecz niestabilny politycznie kraj (...) terroryzując go przy pomocy paramilitarnych przy pomocy paramilitarnych szwadronów śmierci, Tonton Macoutes. Otoczony gronem bezwzględnych akolitów, Duvalier grabił swój kraj i zastraszał przeciwników swego reżimu. Początkowo zyskał uznanie jako lekarz i ceszyłcieszył się autentycznym poparciem społecznym, później pogrążył się w korupcji, kleptokracji i mistycznych praktykach wudu, postrzegając siebie jako półboga – kogoś w rodzaju Chrystusa i jednocześnie Barona Samedi, jednego z głównych bóstw wudu. (...) Przysporzył swemu narodowi licznych cierpień i upokorzeń. Jego reżim, oparty na korupcji, zabobonach i mordach wprowadził w kraju terror i krwawo rozprawiał się ze wszelkimi przeciwnikami.
** Autor: Simon Sebag Montefiore, ''Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa'', tłumop. Jerzy Korpanty, wydcit. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 258–259.
 
* Duvalier to usposobienie energii. Niczym Napoleon Bonaparte, umie elektryzować dusze, pomnażać energię… Duvalier jest jednym z największych przywódców naszych czasów… Ponieważ Budowniczy naszej haitańskiej Ojczyzny łączy w sobie odwagę, męstwo, geniusz, dyplomację, patriotyzm i takt wszystkich tytanów starych i nowych czasów.
** Źródło: „Haiti Journal”, 4 marca 1967, cyt. za: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi…'', ''op. cit.'', s. 112
 
* François Duvalier umiał zapewnić sobie władzę, wykorzystując łatwowierność i przesądność haitańskiego chłopstwa. Jest on zjawiskiem społecznym sprzed okresu Oświecenia: tyranem, który, aby uzasadnić legalność swojej władzy, nie odwołuje się do rozumu czy zasad demokracji, lecz do mistycyzmu i sił nadprzyrodzonych. Przyjechawszy do Haiti, można się poczuć jak w średniowiecznej Europie.
** Źródło: [[David Hawkes]], esej pt. ''Tyranny and Enlightenment in Haiti and Britain'', 1997, cyt. za: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi…'', ''op. cit.'', s. 109
 
* Ojcze nasz, Docu, któryś jest dożywotnio w Pałacu Narodów, święć się imię Twoje dziś i w przyszłości. Bądź wola Twoja jako w Port-au-Prince, tak i pozostałych prowincjach. Nowe Haiti daj nam dzisiaj i nie odpuść win antypatriotom, którzy dzień po dniu plują na nasz kraj; wódź ich na pokuszenie, niechaj dźwigają ciężar jadu i nie zbaw ich od zła żadnego…
** Źródło: broszura ''Le Catechisme de la Revolution'', wydrukowana na polecenie rządu, cyt. za: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi…'', ''op. cit.'', s. 113.
 
* „Papa Doc” Duvalier budził jednocześnie przerażenie i fascynację. Kreował się z jednej strony na wielkiego humanistę i lekarza, odwołując się przy tym do postaci Alberta Schweitzera, a z drugiej strony cynicznie wykorzystywał do zastraszenia obywateli tradycję ''voodoo'' i stosował brutalny terror. Jego swoistym znakiem firmowym stał się rewolwer z rękojeścią wykonaną z masy perłowej, który, zawsze naładowany, leżał na jego biurku w pałacu prezydenckim.
** Źródło: Alex Axelrod, Charles Phillips ''Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon'', wyd. Politeja, Warszawa 2000, s. 157.
** Zobacz też: [[Albert Schweitzer]]
 
* „Tontonts Macoutes”, przerwał główny steward ze złośliwym uśmieszkiem. „Ludzie prezydenta, postrach Haiti. Noszą ciemne okulary, a swym ofiarom składają wizyty po zmrokuzmroku”.
** Autor: [[Graham Greene]], ''Komedianci'', cyt. za: [[Shelley Klein]], ''Najgroźniejsi…'', ''op. cit.'', s. 103.
** Zobacz też: w Wikipedii hasło [[w:Tontonts Macoutes|Tontonts Macoutes]]
 
* Wierzę w Naszego Doktora, Wodza naszego Wszechmogącego, Stworzyciela nowego Haiti i w jego patriotyzm. I w naszego Odkupiciela, któyktóry został wybrany na Prezydenta w 1957, cierpiał za lud i kraj, a w 1961 ponownie został wybrany. Przez cały naród ogłoszony Dożywotnim Prezydentem Haiti zasiadł na fotelu prezydenckim, skąd z godnością, autorytetem i czcią kieruje losami państwa haitańskiego. Wierzę w Duvalieryzm, doktrynę państwową, zbawienie Haiti i życie wieczne Narodu haitańskiego. Niech tak się stanie.
** Opis: przerobiona na potrzeby kultu jednostki Duvaliera ''Credo'' Kościoła katolickiego.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć «Papy„Papy Doca»Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wydop. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłumcit. Anna Maria Nowak, s. 87
 
* Żegnaj, niezrównany przywódco,<br />większy niż Wespazjan, Mustafa Kemal AtaturkAtatürk, zbiegły niewolnik z Dominikany,<br />O FrancoisFrançois Duvalier, niechaj ta haitańska ziemia, którąś tak ukochał...ukochał…
** Opis: niedokończony napis na murze okalającym cmentarz w Port-au-Prince, który nieznany nikomu przechodzień namalował pędzelkiem.
** Źródło: Vincent Hugeux, ''Łagodna śmierć «Papy„Papy Doca»Doca”'' w: ''Ostatnie dni dyktatorów'', wydop. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłumcit. Anna Maria Nowak, s. 84