Fryderyk Chopin: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Chopin, by Wodzinska.JPG|mały|<center>Fryderyk Chopin</center>]]

'''[[w:Fryderyk Chopin|Fryderyk Franciszek Chopin]]''' (1810–1849) – [[Polska|polski]] [[kompozytor]] i [[pianista (osoba)|pianista]] doby [[romantyzm]]u.

 

* Mozartowi nie trzeba doświadczenia: jego wiedza i natchnienie były na jednym poziomie.

** Opis: po koncercie kwartetu [[Joseph Haydn|Haydna]].

 

* Najdziwniejszym z ludzi jest geniusz: ten tak daleko w przyszłość wybiega, że ginie z oczu ludzi z nim żyjących, a nie wiadomo, które pokolenie pojąć go zdoła.

* O Boże, Jesteś Ty! Jesteś i nie mścisz się! – Czy jeszcze Ci nie dość zbrodni moskiewskich – albo – alboś sam Moskal!

** Opis: na wieść o zdobyciu [[Warszawa|Warszawy]] przez wojska carskie.

 

* Szczęśliwy, kto może być kompozytorem i wykonawcą zarazem.

 

===Listy===

** Opis: do Juliana Fontany, lipiec 1836, opis wrażeń z pobytu w [[Londyn]]ie.

 

* Czas to najlepsza cenzura, cierpliwość najdoskonalszy nauczyciel.

** Opis: do rodziny 11 października 1845.

** Zobacz też: [[cenzura]], [[czas]], [[cierpliwość]], [[nauka]]

 

* Gdybym mógł, wszystkie bym tony poruszył, jakie by mi tylko ślepe, wściekłe, rozjuszone nasłało uczucie, aby choć w części odgadnąć te pieśni, których rozbite echa gdzieś jeszcze po brzegach Dunaju błądzą, co wojsko Jana śpiewało…

** Opis: do Jana Matuszyńskiego 26 grudnia 1830 na wieść o wybuchu [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]].

 

* (…) grałem moją sonatę b-moll, zdarzyła mi się niezwykła przygoda. Wykonałem mniej więcej poprawnie allegro i scherzo i już miałem zacząć marsz [żałobny], gdy nagle ujrzałem wyłaniające się z na wpół otwartego pudła fortepianu przeklęte widziadła, które pewnego, ponurego wieczora ukazały mi się w Chartreuse. Musiałem wyjść, żeby się opamiętać, po czym bez słowa zacząłem grać dalej.

** Opis: do Solange Clesinger 9 września 1848, opis jednego z koncertów angielskich.

 

* Im więcej zdrowia zwykle się ma, tym mniej cierpliwości w cierpieniu fizycznym.

** Opis: do rodziny 24 grudnia 1845.

** Zobacz też: [[zdrowie]]

 

* Jestem w Palmie, między palmami, cedrami, kaktusami, pomarańczami, cytrynami (…) Niebo jak turkus, morze jak lazur, góry jak szmaragd, powietrze jak w niebie (…) Żyję trochę więcej (…) Jestem blisko tego co najpiękniejsze, lepszy jestem.

** Opis: do Juliana Fontany, 15 listopada 1838, wrażenia z pobytu na Majorce.

 

** Opis: do Juliana Fontany, 18 sierpnia 1848.

 

* Moje zdrowie nędzne. Wesoły jestem zewnątrz, szczególnie między swoimi, ale w środku coś mnie morduje – jakieś przeczucie, niepokoje, sny albo bezsenność – tęsknota – obojętność – chęć życia, a w moment chęć śmierci – jakiś słodki pokój, jakieś odrętwienie, nieprzytomność umysłu, a czasem dokładna pamięć mnie dręczy. Kwaśno mi, gorzko, słono, jakaś szkaradna mieszanina uczuć mną włada.

** Opis: 25 grudnia 1831.

 

* Nie dziwię się baśniom rozmaitym; możesz miarkować, żem wiedział, że się na nie wystawiam. Wszakże i to minie, i pogniją nasze języki, a duszy nie naruszą.

** Opis: do Juliana Fontany, 8 sierpnia 1839.

 

* Paryż jest to wszystko, co chcesz – możesz się bawić, nudzić, śmiać, płakać, wszystko robić, co Ci się podoba i nikt na Cię nie spojrzy, bo tutaj tysiące toż samo czyniących co Ty i każdy swoją drogą…

** Opis: do Tytusa Wojciechowskiego 12 grudnia 1831.

 

* Przytomność często mnie odchodzi. Jeżeli coś mam przed oczyma, co mię interesuje, mogą mnie i konie rozjechać i nie będę wiedział…

** Opis: do Tytusa Wojciechowskiego 22 września 1830.

 

* Rzucili się do mnie, że zamiast operę narodową, albo symfonię pisać, łaskoczę nerwy po salonach i piszę głupie exercisy. Jeżeli nie operę, to nie powinienem nic innego tworzyć, jak tylko mazury a polonezy, bo jak nie czują, to im polskości palcem w moich nutach nie pokażę.

 

* Tak śpiewa, jak nie można doskonalej (…) zdaje się, iż chucha na publiczność.

** Opis: do Tytusa Wojciechowskiego 12 grudnia 1831; podziwiając śpiew Laury Damoreau-Cinti.

 

* To kraj diabelski (…). Niebo śliczne jak Twoja dusza, ziemia czarna jak moje serce.

** Opis: do Juliana Fontany, 3 grudnia 1838, wrażenia z pobytu na Majorce.

 

* Trzech doktorów z wyspy najsławniejszych: jeden wąchał, com pluł, drugi stukał, skądem pluł, trzeci macał i słuchał, jakem pluł. Jeden mówił, żem zdechł, drugi – że zdycham, trzeci – że zdechnę.

** Opis: do Juliana Fontany, 3 grudnia 1838, na temat niekompetencji miejscowych lekarzy na Majorce.

 

* Wiesz, ile chciałem czuć i po części doszedłem do uczucia naszej narodowej muzyki, zatem miarkuj, jak mi przyjemnie…

** Opis: do Tytusa Wojciechowskiego 12 grudnia 1831.

 

* Widziałem wieżę pochyłą, ratusz sławny… To wszystko nie przechodzi jednak pierników, oj pierników, z których jeden posłałem do Warszawy.

** Źródło: Eve Ruggieri, ''Chopin. 1'', Praga 1997, wyd. Iris, 1997, s. 159.

 

** Autor: G. Mathias

 

* Charakter narodowy kompozytora nie polega na cytatach folkloru, czego najwspanialszym przykładem jest twórczość Chopina.

* Chopin nie może już nic napisać takiego, aby przy siódmym, ósmym takcie nie musiało się wołać: To Chopin!

** Autor: [[Robert Schumann]]

 

* Dusza muzyki przeleciała nad światem.

* Jego dobroć, czułość i cierpliwość niepokoją (…). Jest to istota zbyt subtelna, zbyt niezwykła i zbyt doskonała, by żyć długo.

** Autor: [[George Sand]]

 

* Jego gra na fortepianie ma w sobie coś tak wyłącznie jemu właściwego, a jednocześnie jest tak mistrzowska, że śmiało można go nazwać wirtuozem całkowicie doskonałym.

** Autor: [[Felix Mendelssohn-Bartholdy]]

 

* Jego inspiracja jest natury poetyckiej (…) on chce mówić do serc, nie do oczu; on chce kochać a nie zadziwiać. Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt.

** Autor: L. Escudier

 

* Jest w najwyższym stopniu wytworny. (…) Woli wysokie salony niż wysokie góry, duszące wyziewy gazu świetlnego niż czyste powietrze górskie, ale komponuje – co wprost niezrozumiałe – całkiem przeciwnie, to jest bardzo pięknie i głęboko.

** Autor: [[Stephen Heller]]

 

* Kapelusze z głów, panowie – oto geniusz!

** Źródło: [[Janusz Ekiert]], ''Czy wiesz? Zagadki muzyczne'', Warszawa 1995, wyd. Alfa, s. 241.

 

** Autor: J. Cichocki, ''Powszechny Dziennik Narodowy'', 25 marca 1830

 

* Nadejdzie dzień, kiedy zorkiestruje się jego muzykę, nie zmieniając nic w partyturze fortepianu, i wtedy cały świat dowie się, że ów geniusz, tak rozległy, tak pełny i tak mądry jak geniusz największych mistrzów, których sobie przyswoił, zachował indywidualność jeszcze bardziej finezyjną niż Sebastian Bach, jeszcze potężniejszą niż Beethoven, jeszcze dramatyczniejszą niż Weber.

 

* Pan Chopin czy to w mechanizmie sztuki fortepianowej, czy też w poezji muzycznej wzniósł się ponad wszystkich swoich współczesnych.

 

* Polska dała mu zmysł rycerski i swoje historyczne cierpienie, Francja lekkość, elegancję i wdzięk, Niemcy zaś – romantyczną głębię. (…) Jest on nie tylko wirtuozem, lecz poetą, zdolnym do ujawniania poezji swej duszy. Jest poetą dźwięków i nic nie może dorównać tej radości, jaką nam daje, kiedy improwizuje na fortepianie.

** Autor: [[Heinrich Heine]]

 

* Postępuje jak śpiewak zajęty wyrażaniem uczuć.

** Autor: [[Ignacy Moscheles]]

** Opis: opis kompozycji i gry Chopina.

 

* Prowadzimy niekończące się rozmowy z Chopinem (…). To najprawdziwszy artysta, jakiego zdarzyło mi się spotkać w życiu. Należy do tych rzadkich ludzi, których można czcić i podziwiać zarazem.

** Autor: [[Eugène Delacroix]]

 

* Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel.

** Autor: [[George Sand]]

** Opis: zwierzenia dotyczące miłości do Chopina.

 

* Utorował sobie nową drogę od pierwszej chwili, gdy pojawił się na estradzie (…) Dla szerokiego tłumu jest zjawiskiem niewytłumaczalnym.

 

* W ostatnich godzinach znajdował jeszcze siły, by każdemu powiedzieć serdeczne słowo, by pocieszać przyjaciół. Prosił Gutmanna, Franchomme’a i innych muzyków, by uprawiali tylko dobrą muzykę: „Zróbcie to dla mnie – jestem pewien, że was usłyszę – to mi zrobi przyjemność.”

** Autor: [[Pauline Viardot]]

** Opis: relacja przyjaciółki i uczennicy Chopina o ostatnich chwilach jego życia.

 

* Wolę Szopena, dolatującego przez okno, na ulicy, niż Szopena ze wszystkimi szykanami na koncertowej estradzie.

** Autor: [[Konstancja Gładkowska]]

** Opis: wiersz pożegnalny wpisany do albumu Fryderyka przed wyjazdem na zawsze z Polski 25 października 1830.

 

* Rusza pochód straszliwy. Gra śmiercią pochmurną.<br />Fortepian – pełen czaszek i kurz popiołów,<br />Głuchy dobosz na przedzie potrząsa swą urną,<br />Bębni marsz po salonach, przelewa się ołów,<br />Czarna flota nad głową, noc czarna śród żagli,<br />Koncert dudni pomorem po Szkocji, po Anglii,<br />Krzyczy gardło sczerniałe, grzmi wieko otwarte:<br />Jak tu trzymać nadludzką samemu wciąż wartę,<br />Cały świat jak przerąbać do dna klawiatury,<br />Biec do grobów i trupy wywlekać do góry,<br />Ponad ciemności, nad zgubę, nad mrok bezrozumny<br />I chwiać się, wlec bez siły, iść brzegiem swej trumny

 

 

[[Kategoria:Muzycy związani z Warszawą]]

[[Kategoria:Polscy kompozytorzy instrumentalnej muzyki poważnej]]