Lalka (Bolesław Prus): Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Uporządkowano wedle osób
Linia 2:
'''''[[w:Lalka (powieść)|Lalka]]''''' - powieść autorstwa [[Bolesław Prus|Bolesława Prusa]]
 
==Stanisław Wokulski==
*Dziwna bowiem jest natura ludzka: im mniej sami mamy skłonności do męczeństwa, tym natarczywiej żądamy go od innych.
**Źródło: tom II, rozdział 1 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Po ziemi gonimy marę, którą każdy nosi we własnym sercu, i dopiero gdy stamtąd ucieknie, poznajemy, że to był obłęd...
* Gdybym czuł potrzebę satysfakcji od pana, już byś nie żył, bez żadnych dodatkowych formalności!
**Opis:Stanisław Wokulski do Starskiego
**Źródło: tom I, rozdział 7 ''Gołąb wychodzi na spotkanie węża''
 
*Szczególna rzecz - mówił. - Każdy ptak w górze i każdy człowiek na ziemi wyobraża sobie, że idzie tam, dokąd chce. I dopiero ktoś stojący na boku widzi, że wszystkich razem pcha naprzód jakiś fatalny prąd, mocniejszy od ich przewidywań i pragnień. Może nawet ten sam, który unosi smugę iskier wydmuchniętych przez lokomotywę podczas nocy?... Błyszczą przez mgnienie oka, aby zagasnąć na całą wieczność, i to nazywa się życiem.
*Kobiety potrzebują czułości tak bardzo, że czasem, dla spotęgowania efektu trzeba przydepnąć nogą.
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
**Źródło: tom I, rozdział 8 ''Medytacje''
**Zobacz też: [[kobieta]]
 
*Kokieteria u kobiet jest jak barwa i zapach u kwiatów. Taka już ich natura, że każdemu chcą się podobać.
*Litość jest to uczucie równie przykre dla ofiarowującego jak i dla przyjmującego.
**Stanisław Wokulski, myśląc o Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
**Źródło: tom I, rozdział 8 ''Medytacje''
 
*Człowiek jest jak ćma: na oślep rwie się do ognia, choć go boli i choć się w nim spali. Robi to jednak dopóty - dodał po namyśle dopóki nie oprzytomnieje. I tym różni się od ćmy...
*Przypomniał sobie niezmierny spokój syberyjskich pustyń, gdzie bywa niekiedy tak cicho, że prawie słychać szelest duchów wracajacych ku zachodowi.
**Stanisław Wokulski do Heleny Stawskiej
**Źródło: tom II, rozdział 13 ''W jaki sposób zaczynają otwierać się oczy''
 
*Zdawało jej się, że cały świat jest dla niej, a ona po to, ażeby się bawić.
* W całej naturze samiec należy do tej samicy, która mu się podoba i której on się podoba. Toteż u bydląt nie ma idiotów. Ale u nas!... Jestem Żyd, więc nie wolno mi kochać chrześcijanki... On [Wokulski] jest kupiec, więc nie ma prawa do hrabianki... A ty, który nie posiadasz pieniędzy, nie masz praw do żadnej zgoła kobiety...
**Stanisław Wokulski o Izabeli Łęckiej
** dr Szuman do Ignacego Rzeckiego
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*Nie wiedziałem, że człowiekowi może ciężyć własna dusza...
*W panu jest tyle demona, ile trucizny w zapałce... I wcale pan nie posiada szampańskich własności... Pan ma raczej własności starego sera, co to podnieca chore żołądki, ale prosty smak może pobudzić do wymiotów...
**Stanisław Wokulski do Starskiego
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*Przemknął mu przez głowę wyraz: śmierć, i na chwilę uśmiechnął się. Wiedział, że śmierć nie rzuca się na odważnych; staje tylko naprzeciw nich jak zły pies i patrzy zielonymi oczyma: czy nie zmrużą powieki?
*Życie którego początku nie pamiętamy a końca nie znamy.
**o Stanisławie Wokulskim
**Źródło: tom I, rozdział 3 ''Pamiętnik starego subiekta''
**Źródło: tom I, rozdział 13 ''Wielkopańskie zabawy''
 
*I stał się człowiek. Żył kilkadziesiąt lat, a w ciągu nich tyle pragnął i tyle cierpiał, że martwy świat nie zaznałby tego przez całą wieczność. Goniąc za jednym pragnieniem znajdował tysiące innych, uciekając przed jednym cierpieniem wpadł w morze cierpień i tyle odczuł, tyle przemyślał, tyle pochłonął sił bezświadomych, że w końcu obudził przeciw sobie całą naturę.
*Po ziemi gonimy marę, którą każdy nosi we własnym sercu, i dopiero gdy stamtąd ucieknie, poznajemy, że to był obłęd.
**rozważania Stanisława Wokulskiego
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*- Czy możesz wyjąć człowiekowi jego mózg i włożyć na to miejsce inny?<br>- Tymczasem nie...<br>- No, to daj spokój leczeniu.<br>- Mogę podsunąć ci nowe pragnienia...
*Każdy ptak w górze i każdy człowiek na ziemi wyobraża sobie, że idzie tam, dokąd chce. I dopiero ktoś stojący na boki widzi, że wszystkich razem pcha naprzód jakiś fatalny prad, mocniejszy od ich przewidywań i pragnień.
**Stanisław Wokulski w rozmowie z Michałem Szumanem
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Spełniony obowiązek powinien coś przynosić człowiekowi, gdyż inaczej byłby ofiarą, której nikt od nikogo nie ma prawa wymagać.
*Nigdzie nie wejdziemy po tej leżącej drabinie (...) To chory kąt, dziki kąt.
**Stanisław Wokulski, obserwującdo Igancego PowiśleRzeckiego
**Źródło: tom II, rozdział 11 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*(...) świat należy do tych, którzy go biorą.
*Kokieteria u kobiet jest jak barwa i zapach u kwiatów.
 
*Bywają wielkie zbrodnie na świecie, ale chyba największa jest zabić miłość.
 
*Właśnie kiedy mógłbym posiadać to, co kiedyś było moim marzeniem, nie mam nic, bo dawne pragnienia wygasły.
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*(...) odrzuciłem szczęście, które samo wpadło mi w ręce... Ale czy może być szczęściem to, czego nie pragniemy?...
*Łatwiej wyrzucić tysiące rubli z kieszeni, niż przywiązanie z serca.
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Czy ty nie widzisz, że ja już jestem tylko ruiną, najgorszą, bo moralną... Zatruć komu szczęście potrafię, ale dać!...
*Ach, gdybym wiedział, że śmierć jest zapomnieniem... A jeżeli nie jest?... Nie, w naturze nie ma miłosierdzia... Czy godzi się w nędzne ludzkie serce wlać bezmiar tęsknoty, a nie dać nawet tej pociechy, że śmierć jest nicością?
**Stanisław Wokulski w rozmowie z Ignacym Rzeckim
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Ideały - to malowane żłoby, w których jest malowana trawa, niezdolna nikogo nasycić!...
*Czuł i myślał, pragnął i cierpiał- za miliony. Tylko- nic nigdy nie zrobił użytecznego.
**rozważania Stanisława Wokulskiego
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*(...) miłość mierzy się wielkością cierpień (...)
*Dobiegać środka życia i nie znaleźć nawet śladu drogi, po której by się iść chciało- cóż to za rozpacz!...
**Stanisław Wokulski do Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 8 ''Lasy, ruiny i czary''
 
*Chciałem być mostem, ale podpiłowano go i zawalił się...
*Kobiety sa niewolnicami tych, którzyje mocno potrafią trzymać i dogadzać ich kaprysom.
**Stanisław Wokulski w rozmowie z księciem
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Coś we mnie umarło!...
*Śmierć nie rzuca się na odważnych; staje tylko naprzeciw nich jak zły pies i patrzy zielonymi oczyma: czy nie zmrużą powiek?
***Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Był jak zeschły liść, który tam pójdzie, gdzie nim wiatr rzuci.
*Trafiają się kobiety z defektem moralnym, niezdolne kochać nic i nikogo, prócz swoich przelotnych kaprysów, podobnież i mężczyźni; jest to tak dobra wada, jak: głupota, ślepota albo paraliż, tylko mniej widoczna.
**Stanisław Wokulski o sobie
**dr Szuman
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Śpi, o niczym nie myśli, o nikim nie pamięta, i tak przespałby wieki, gdyby, ach! nie ta kropla żalu, która leży w nim czy obok niego, tak mała, że jej nie dojrzy ludzkie oko, a tak gorzka, że mogłaby cały świat zatruć.
*Trzy wieki sławy oddam za chwilę szczęścia i dziwię się tylko mojej głupocie, że kiedyś inaczej myślałem.
**o Stanisławie Wokulskim w Paryżu
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 3 ''Szare dni i krwawe godziny''
 
*Ach, gdyby tylko nie ta kropla żalu, tak mała, a tak gorzka!
*Miłość jest wtedy piękną, kiedy ma wdzięki motyla; ale gdy po długim letargu obudzi sie jak tygrys, dziękuję za zabawę!...
**o Stanisławie Wokulskim w Paryżu
**Źródło: tom II, rozdział 3 ''Szare dni i krwawe godziny''
 
*Wielkie miasto jest jak obłok kurzu; ma przypadkowe kontury, lecz nie może mieć logiki.
*Kiedy zgasł mój anioł, myślałam, że tylko ja jestem nieszczęśliwa...
**Stanisław Wokulski o Paryżu
**Baronowa Krzeszowska
**Źródło: tom II, rozdział 3 ''Szare dni i krwawe godziny''
 
*(...) patrząc w jej oczy, jest to anielska dusza, której konwenanse ludzkie spętały skrzydła.
*Wygnajcież stąd pierwej mój ból, moją tęsknotę, moją rozpacz...
**Stanisław Wokulski o Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 3 ''Szare dni i krwawe godziny''
 
*Dajcie mi jakiś cel... albo śmierć!...
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 4 ''Widziadło''
 
*Cóż to za okrutna dola nie być do niczego przywiązanym, niczego nie pragnąć, a tak wiele rozumieć...
*Hi! Hi! Hi! dokąd wy jedziecie, podróżni?... Dlaczego narażasz kark, akrobato?... Co wam po uściskach, tancerze?... Wykręcą się sprężyny i pójdzicie na powrót do szafy. Głupstwo, wszystko głupstwo!... a wam, gdybyście myśleli, mogłoby się zdawać, że to jest coś wielkiego!...
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom 1- ''Pamiętnik starego subiekta'' - Ignacy Rzecki
**Źródło: tom II, rozdział 4 ''Widziadło''
 
*Szczęście każdy nosi w sobie.
*Gdybym pomiędzy tymi tłumami mógł zgubić samego siebie...
**Stanisław Wokulski wdo Paryżupani Wąsowskiej
**Źródło: tom II, rozdział 6 ''Wiejskie rozrywki''
 
*Gdybym nawet był niezwykłym, to tylko przez cierpienia, nie przez szczęście.
*Śpi, o niczym nie myśli, o nikim nie pamięta, i tak przespałby wieki, gdyby, ach! nie ta kropla żalu, która leży w nim czy obok niego, tak mała, że jej nie dojrzy ludzkie oko, a tak gorzka, że mogłaby cały świat zatruć.
**Stanisław Wokulski do pani Wąsowskiej
**Źródło: tom II, rozdział 6 ''Wiejskie rozrywki''
 
*(...) wyobrażał sobie, jaki to przyjemny musi być chłód noża wbitego w rozgorączkowane serce.
**o Stanisławie Wokulskim
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*Na nieszczęście (...) dziś nie wolno zabijać innych, tylko siebie można; byle od razu i dobrze.
*Ach, gdyby tylko nie ta kropla żalu, tak mała, a tak gorzka.
**Stanisław Wokulski w Łazienkach
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*(...) nie poświęcę życia dla kobiety przewrotnej. Wolno jej romansować, z kim chce, ale nie wolno oszukiwać człowieka, którego jedynym występkiem jest, że ją kocha...
*Wielkie miasto jest jak obłok kurzu; ma przypadkowe kontury, lecz nie może mieć logiki.
**Stanisław Wokulski o Izabeli Łęckiej
****Źródło: tom II, rozdział 8 ''Lasy, ruiny i czary''
 
*Nie była to miłość, ale ekstaza.
*(...) patrząc w jej oczy, jest to anielska dusza, której konwenanse ledzkie spętały skrzydła.
**o stanie, w jakim znajdował się Stanisław Wokulski
**o Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*Gdybym czuł potrzebę satysfakcji od pana, już byś nie żył, bez dodatkowych formalności.
*Dajcie mi jakiś cel... albo śmierć!...
**Stanisław Wokulski do Starskiego
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*Przypomniał sobie niezmierny spokój syberyjskich pustyń, gdzie bywa niekiedy tak cicho, że prawie słychać szelest duchów wracających ku zachodowi.
*Cóż to za okropna dola nie być do niczego przywiązanym, niczego nie pragnąć, a tak wiele rozumieć...
**o Stanisławie Wokulskim
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom I, rozdział 8 ''Medytacje''
 
*[Litość] Jest to uczucie równie przykre dla ofiarowującego, jak i dla przyjmującego.
*Miłość jest radością świata, słońcem życia, wesołą melodią w pustyni (...)
**Stanisław Wokulski do Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*W panu jest tyle demona, ile trucizny w zapałce... I wcale pan nie posiada szampańskich własności... Pan ma raczej własności starego sera, co to podnieca chore żołądki, ale prosty smak może pobudzić do wymiotów...
*Szczęście każdy nosi w sobie.
**Stanisław Wokulski do Starskiego
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
*Gdybym między tymi tłumami mógł zgubić samego siebie...
*Gdybym nawet był niezwykłym, to tylko przez cierpienia, nie przez szczęście.
**Stanisław Wokulski w Paryżu
**Źródło: tom II, rozdział 3 ''Szare dni i krwawe godziny''
 
*Nigdzie nie wejdziemy po tej leżącej drabinie (...) To chory kąt, dziki kąt.
*I cóż to za świat, który naprzód obdziera z ideałów, a potem skazuje obdartego?...
**Stanisław Wokulski, obserwując Powiśle
**Źródło: tom I, rozdział 8 ''Medytacje''
 
*Miłość jest radością świata, słońcem życia, wesołą melodią w pustyni (...)
*(...) człowiek jest wtedy najszczęśliwszy, kiedy dokoła siebie widzi to, co nosi w sobie samym...
**Stanisław Wokulski w "sporze" z Mickiewiczem
**Źródło: tom II, rozdział 4 ''Widziadło''
 
*Ach, gdybym wiedział, że śmierć jest zapomnieniem... A jeżeli nie jest?... Nie, w naturze nie ma miłosierdzia... Czy godzi się w nędzne ludzkie serce wlać bezmiar tęsknoty, a nie dać nawet tej pociechy, że śmierć jest nicością?
*(...) miłość mierzy się wielkością cierpień (...)
**Stanisław Wokulski w Łazienkach
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*Oto miniatura kraju (...) w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą jest wczesna śmierć.
*Ludzie są jak liście, którymi wiatr ciska, gdy rzuci je na trawnik, leżą na trawniku, a gdzy rzuci w błoto- leżą w błocie...
**Stanisław Wokulski, obserwując Powiśle
**Źródło: tom I, rozdział 8 ''Medytacje''
 
*Trzy wieki sławy oddam za chwilę szczęścia i dziwię się tylko mojej głupocie, że kiedyś inaczej myślałem.
*Oto miniatura kraju w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty otacza się wiecznie głodnymi dziećmi (...).
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom I, rozdział 15 ''W jaki sposób duszę ludzką szarpie namiętność, a w jaki rozsądek''
 
*Niekiedy duch ludzki rozdziera się i walczy z samym sobą...
*Spełniony obowiązek powinien coś przynosić człowiekowi, gdyż inaczej byłby ofiarą, której, nikt od nikogo nie ma prawa wymagać.
**Stanisław Wokulski przywołuje ten aforyzm w rozmowie z Ochockim
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Właśnie kiedy mógłbym posiadać to, co kiedyś było moim marzeniem, nie mam nic, bo dawne pragnienia wygasły.
*Gdyby kto mógł zajrzeć w moje serce, dopiero przekonałby się, jak dalece zasługuje na potępienie (...)
**Stanisław Wokulski, obserwując zabawę na placu Ujazdowskim
**Źródło: tom I, rozdział 9 ''Kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów''
 
*Trafiają się kobiety z defektem moralnym, niezdolne kochać nici nikogo, prócz swoich przelotnych kaprysów, podobnież i mężczyźni; jest to tak dobra wada, jak: głuchota, ślepota albo paraliż, tylko mniej widoczna.
**Stanisław Wokulski, rozmyślając o Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom I, rozdział 15 ''W jaki sposób duszę ludzką szarpie namiętność, a w jaki rozsądek''
 
*Każdy biały anioł jest w dziesiątej części prostytutką.
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 15 ''Tempus fugit, aeternis manet''
 
==Ignacy Rzecki==
*Zdawało jej się, że wspomnienie o nieobecnym jest jak drzewo w jesieni, z którego opadaja liście całymi tumanami i zostaje tylko czarny szkielet.
 
*(...) ostatecznym kresem złych i dobrych jest garść popiołu.
*(...) sercem tak głeboko zranionym, a tak cichym w swej boleści.
**Ignacy Rzecki
**o Helenie Stawskiej
**Źródło: tom II, rozdział 18 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Ludzie są jak liście, którymi wiatr ciska; gdy rzuci je na trawnik, leżą na trawniku, a gdy rzuci w błoto - leżą w błocie...
*(...) ten człowiek zabrał mi duszę.
**Ignacy Rzecki
**Helena Stawska o Wokulskim
**Źródło: tom II, rozdział 11 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Dziwna bowiem jest natura ludzka: im mniej sami mamy skłonności do męczeństwa, tym natarczywiej żądamy go od innych.
*Ale ja nie dbam o taki świat, który dwoje ludzi skazuje na tortury za to tylko, że się kochają.
**Igancy Rzecki
**Źródło: tom II, rozdział 1 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Marionetki!... Wszystko marionetki!... Zdaje im się, że robią, co chcą, a robią tylko, co im każe sprężyna, taka ślepa jak one...
*Nienawidzieć się wolno (...) kraść, zabijać... wszystko, wszystko wolno, tylko nie wolno kochać...
**Ignacy Rzecki, ustawiając wystawę sklepową
**Helena Stawska do swej matki
**Źródło: tom II, rodział 19 ''... ? ...''
 
*Życie, którego początku nie pamiętamy, a końca nie znamy...
*Kto nie idzie naprzód, cofa się.
**Igancy Rzecki
**Źródło: tom I, rozdział 3 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Hi! hi! hi! dokąd wy jedziecie, podróżni?... Dlaczego narażasz kark, akrobato?... Co wam po uściskach, tancerze?... Wykręcą się sprężyny i pójdziecie na powrót do szafy. Głupstwo, wszystko głupstwo!...a wam, gdybyście myśleli, mogłoby się zdawać, że to jest coś wielkiego!...
*Czarodziejskie ogrody, bogate pałace, piękne krolewny, wierna służba i gotowi do ofiar przyjaciele, wszystko to ma się za pieniadze...
**Ignacy Rzecki, ustawiając wystawę sklepową
**dr Szuman
**Źródło: tom I, rozdział 2 ''Rządy starego subiekta''
 
*Kiedy źle kierowany dżokej wywrócił się na tańczących parach, pan Ignacy posmutniał. "Dopomóc do szczęścia jeden drugiemu nie potrafi - myślał - ale zrujnować cudze życie umieją tak dobrze, jak gdyby byli ludźmi..."
*(...) ile razy mężczyzna patrzy na kobietę, szatan zakłada mu różowe okulary.
**Ignacy Rzecki, ustawiając wystawę sklepową
**Kazimiera Wąsowska do Juliana Ochockiego
**Źródło: tom II, rodział 19 ''... ? ...''
 
==Michał Szuman==
*Człowiek jest jak ćma: na oślep rwie się do ognia, choć go boli i choć się w nim spali. Robi to jednak dopóty, dopoki nie oprzytomnieje. I tym różni się od ćmy...
**Wokulski do Heleny Stawskiej
 
*Pluń na wszystko, co minęło: na własną boleść i na cudzą nikczemność... Wybierz sobie jaki cel, jakikolwiek, i zacznij nowe życie.
*Zdawało jej się, że cały świat jest dla niej, a ona po to, ażeby się bawić.
**Michał Szuman do Stanisława Wokulskiego
**o Izabeli Łęckiej
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''
 
*Czarodziejskie ogrody, bogate pałace, piękne królewny, wierna służba i gotowi do ofiar przyjaciele, wszystko to ma się za pieniądze...
*Nie wiedziałem, że człowiekowi może ciążyć własna dusza...
**Michał Szuman w rozmowie z Ignacym Rzeckim
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 13 ''W jaki sposób zaczynają otwierać się oczy''
 
*W całej naturze samiec należy do tej samicy, która mu się podoba i której on się podoba. Toteż u bydląt nie ma idiotów. Ale u nas!... Jestem Żyd, więc nie wolno mi kochać chrześcijanki... On [Wokulski] jest kupiec, więc niema prawa do hrabianki... A ty, który nie posiadasz pieniędzy, nie masz praw do żadnej zgoła kobiety...
*I stał się człowiek. Żył kilkadziesiąt lat, a w ciągu nich tyle pragnął i tyle cierpiał, że martwy świat nie zaznałby tego przez całą wieczność. Goniąc za jednym pragnieniem, wpadł w morze cierpień i tyle odczuł, tyle przemyślał, tyle pochłonął sił bezświadomych, że w końcu obudził przeciw sobie całą naturę.
**Michał Szuman do Ignacego Rzeckiego
**rozważania Wokulskiego
**Źródło: tom ii, rozdział 1 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Umarł przywalony resztkami feudalizmu... Zginął, aż ziemia zadrżała...
*-Czy możesz wyjąć człowiekowi jego mózg i włożyć na to miejsce inny?<br>-Tymczasem nie...<br>-No, to daj spokój leczeniu.<br>-Mogę podsunąć ci nowe pragnienia...
**doktor Szuman o Stanisławie Wokulskim
**Stanisław Wokulski i doktor Szuman
 
*Kto nie idzie naprzód, cofa się.
*Świat należy do tych, którzy go biorą.
**Michał Szuman w rozmowie z Ignacym Rzeckim
**Źródło: tom II, rozdział 13 ''W jaki sposób zaczynają otwierać się oczy''
 
*Pieniądz jest spiżarnią najszlachetniejszej siły w naturze, bo ludzkiej pracy. On jest sezamem, przed którym otwierają się wszystkie drzwi, jest obrusem, na którym zawsze można znaleźć obiad, jest lampą Aladyna, za której potarciem ma się wszystko, czego się pragnie.
*(...) i odrzuciłem szczęście, które samo wpadło mi w ręce... Ale czy może być szczęściem to, czego nie pragniemy?...
**Michał Szuman w rozmowie z Ignacym Rzeckim
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom II, rozdział 13 ''W jaki sposób zaczynają otwierać się oczy''
 
*Miłość jest wtedy piękną, kiedy ma wdzięki motyla; ale gdy po długim letargu obudzi się jak tygrys, dziękuję za zabawę!...
*Czy ty nie widzisz, że ja jestem już tylko ruiną, najgorszą, bo moralną...
**Michał Szuman
**Źródło: tom II, rozdział 1 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
==pani Meliton==
*Pluń na wszystko, co minęło: na własną boleść i na cudzą nikczemność... Wybierz sobie jaki cel, jakikolwiek, i zacznij nowe życie.
**Ignacy Rzecki do Wokulskiego
 
*(...) kobiety tak lubią być ściskane, że dla spotęgowania efektu trzeba je niekiedy przydeptać nogą
*Ideały- to malowane żłoby, w których jest malowana trawa, niezdolna nikogo nasycić...
** pani Meliton
**Źródło: tom I, rozdział 12 ''Wędrówki za cudzymi interesami''
**Zobacz też: [[kobieta]]
 
*(...) łatwiej wyrzucić tysiące rubli z kieszeni aniżeli jedno przywiązanie z serca. Szczególniej, gdy się już zagnieździ.
*Chciałem być mostem, ale podpiłowano go i zawalił się...
**pani Meliton
**Stanisław Wokulski
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*(...) kobiety są niewolnicami tylko tych, którzy potrafią je mocno trzymać i dogadzać ich kaprysom.
*Coś we mnie umarło!...
**pani Meliton
***Stanisław Wokulski
**Źródło: tom I, rodział 12 ''Wędrówki za cudzymi interesami''
**Zobacz też: [[kobieta]]
 
==Helena Stawska==
*Był jak zeschły liść, ktory tam pójdzie, gdzie nim wiatr rzuci.
**o Stanisławie Wokulskim
 
*Gdyby kto mógł zajrzeć w moje serce, dopiero przekonałby się, jak dalece zasługuję na potępienie...
*Co to za dziwna plątanina- zycie ludzkie!
**Helena Stawska do Stanisława Wokulskiego
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*Zdawało jej się, że wspomnienie o nieobecnym jest jak drzewo w jesieni, którego opadają liście całymi tumanami i zostaje tylko czarny szkielet.
*Niekiedy duch ludzki rozdziera się i walczy z samym sobą...
**o Helenie Stawskiej
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*Która kobieta (...) potrafi nie ulitować się nad sercem tak głęboko zranionym, a tak cichym w swojej boleści?
*(...) ostatecznym kresem złych i dobrych jest garść popiołu.
**Helena Stawska o Stanisławie Wokulskim
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*(...) ten człowiek zabrał mi duszę.
*Marionetki!... Wszystko marionetki!... Zdaje im się, że robią, co chcą, a robią tylko to, co im każe sprężyna, taka ślepa jak one...
**Helena Stawska o Stanisławie Wokulskim w rozmowie z matką
**tom 2- ''Pamiętnik starego subiekta'' - Ignacy Rzecki
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*Ale ja nie dbam o taki świat, który dwoje ludzi skazuje na tortury za to tylko, że się kochają.
*Kiedy źle kierowany dżokej wywrocił się na tańczących parach, pan Ignacy posmutniał.'Dopomóc do szczęścia jeden drugiemu nie potrafi- myślał- ale zrujnować cudze życie umieją tak dobrze, jak gdyby byli ludźmi...'
**Helena Stawska w rozmowie z matką
**tom 2 - ''Pamiętnik starego subiekta'' - Ignacy Rzecki
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
*Nienawidzieć się wolno (...) kraść, zabijać... wszystko, wszystko wolno, tylko nie wolno kochać...
*Umarł przywalony resztkami feudalizmu... Zginął, aż ziemia zadrżała...
**Helena Stawska w rozmowie z matką
**doktor Szuman o Stanisławie Wokulskim
**Źródło: tom II, rozdział 12 ''Damy i kobiety''
 
==Pozostali bohaterowie==
*(...) jaki to przyjemny musi być chłód noża wbitego w rozgorączkowane serce.
 
*Bywają wielkie zbrodnie na świecie, ale chyba największą jest zabić miłość.
*Na nieszczęście dziś nie wolno zabijać innych, tylko siebie można; byle od razu i dobrze.
**Prezesowa Zasławska do Wokulskiego
**Źródło: tom I, rozdział 9 ''Kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów''
 
*Czuł i myślał, pragnął i cierpiał - za miliony. Tylko - nic nigdy nie zrobił użytecznego. Zdawało mu się, że ciągłe frasowanie się całym krajem ma bez miary wyższą wartość od utarcia nosa zasmolonemu dziecku.
*(...) nie poświęcę życia dla kobiety przewrotnej. Wolno jej romansować, z kim chce, ale nie wolno oszukiwać człowieka, którego jedynym występkiem jest, że ją kocha...
**O księciu
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*Dobiegać środka życia i nie znaleźć nawet śladu drogi, po której by się iść chciało - cóż to za rozpacz!...
*Nie była to miłość, ale ekstaza.
**Julian Ochocki w rozmowie z Wokulskim
**Źródło: tom I, rozdział 11 ''Stare marzenia i nowe znajomości''
 
*Kiedy zgasł mój anioł, myślałam, że tylko ja jestem nieszczęśliwa...
*Każdy biały anioł jest w dziesiątej części prostytutką.
**Małgorzata Mincel o swoim zmarłym mężu Janie
**Źródło: tom II, rozdział 1 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*Wygnajcież stąd pierwej mój ból, moją tęsknotę, moją rozpacz...
**Baronowa Krzeszowska, na propozycję opuszczenia mieszkania
**Źródło: tom II, rozdział 2 ''Pamiętnik starego subiekta''
 
*I cóż to za świat, który naprzód obdziera z ideałów, a potem skazuje obdartego?...
**pani Wąsowska do Stanisława Wokulskiego
**Źródło: tom II, rozdział 6 ''Wiejskie rozrywki''
 
*(...) człowiek jest wtedy najszczęśliwszy, kiedy dokoła siebie widzi to, co nosi w sobie samym...
**aforyzm przywołany przez prezesową Zasławską w rozmowie ze Stanisławem Wokulskim
**Źródło: tom II, rozdział 8 ''Lasy, ruiny i czary''
 
*(...) ile razy mężczyzna patrzy na kobietę, szatan zakłada mu różowe okulary.
**Kazimiera Wąsowska do Juliana Ochockiego
**Źródło: tom II, rozdział 13 ''W jaki sposób zaczynają otwierać się oczy''
 
*Co to za dziwna plątanina - życie ludzkie!
**Julian Ochocki w rozmowie ze Stanisławem Wokulskim
**Źródło: tom II, rozdział 17 ''Dusza w letargu''