Léon Blum: Różnice pomiędzy wersjami

'''[[w:Léon Blum|Léon Blum]]''' (1872–1950) – francuski polityk socjalistyczny, trzykrotny premier Francji.

* Bogaci Żydzi, Żydzi z klasy średniej, żydowscy urzędnicy służby cywilnej, którzy obawiali się walki po stronie Dreyfusa, dziś obawiają się walki z faszyzmem. Myślą tylko o tym, żeby gdzieś się zagrzebać i ukryć.

** Opis: w 1935 r.

** Źródło: [[Tony Judt]], ''Brzemię odpowiedzialności. Blum, Camus, Aron i francuski wiek dwudziesty'', tłum. Michał Filipczuk, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 61.

 

* Czerpanie nauk o życiu z książek i tylko z książek nigdy nie obywa się bez kosztów.

** Opis: fragment eseju o [[Stendhal]]u.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 84.

 

* Dla nas, socjalistów, pozorne sprzeczności między reformami oraz rewolucją dawno już zostały przezwyciężone.

** Opis: w 1927 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 76.

 

* Dodaję z dumą, że to zharmonizowanie patriotyzmu i humanizmu jest bardziej naturalne i proste u Francuza niż u każdego innego obywatela kuli ziemskiej, bo temperament francuski (...) rozumie zawsze i i dotychczas odczuwa szlachetną potrzebę myślenia i działania dla spraw powszechnego znaczenia.

** Źródło: ''Na miarę człowieka'', cyt. za: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 112.

 

* Francja została zhańbiona.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 50.

 

* Gdyby Pétain przeszedł na stronę aliantów, solennie oświadczam, że jeśli o mnie chodzi, to skłonny jestem przymknąć oczy na jego dotychczasowe zbrodnie i jego obecne wypływające z egoizmu kalkulacje; w każdej takiej zmianie frontu będę się dopatrywał jedynie jego wkładu w przyspieszenie ostatecznego zwycięstwa.

** Opis: w liście przemyconym do Londynu z petainowskiego więzienia w sierpniu 1942 r., wobec pojawiających się spekulacji.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 99.

 

* Istnieje na tym świecie coś gorszego niż nadużywanie siły, a mianowicie służalcza uniżoność, z jaką owa siła się spotyka, gdy jej nadużycia wieńczy sukces; owo wiernopoddańcze lizusostwo, które zapomina o zbrodni, by wysławiać sukces.

** Opis: w lipcu 1928 r. o [[Charles Maurras|Charles’u Maurras]] i innych przedstawicielach prawicy wyrażających podziw dla [[Benito Mussolini|Mussoliniego]].

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 91.

 

* Jest wielkim błędem, do którego zdają się przychylać Pańscy osobiści przedstawiciele, traktowanie komunizmu jako jedynej siły reprezentującej lud w ruchu oporu. Jest rażącym błędem wyciąganie ręki do komunistów ponad głowami socjalistów. Niesłuszne jest odmawianie legitymacji jednym partiom politycznym, a przyznawanie jej innym.

** Opis: w liście do [[Charles de Gaulle|Charles’a de Gaulle’a]] przemyconym z petainowskiego więzienia w 1941 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 93.

 

* Komunizm zdradzi zarówno swoje ideały, jak i swych wyznawców, tym samym grożąc przekreśleniem całego gmachu wartościowych dokonań socjalistów i ich aspiracji.

** Opis: w 1920 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 37.

 

* Leninowcy w innych krajach mogą być jedynie rzecznikami interesów Związku Radzieckiego.

** Opis: w 1941 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 37.

 

* Możecie w dalszym ciągu powtarzać: „nie głosowaliśmy za traktatem wersalskim”, ale nie oszukujcie się; jest to postawa widza, a nie uczestnika. I nie zapominajcie, że obojętni widzowie mogą czasem stać się wspólnikami.

** Opis: w listopadzie 1938 r., w okresie kryzysu monachijskiego.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 98.

 

* Nie jestem obeznany z ową pobożnością kręgu rodzinnego, która tak wielu ludzi wiąże z ich domostwem lub kawałkiem ziemi; jest ona źródłem słabości całej ludzkości, największą z przeszkód utrudniających poddanie ludzkiej kondycji niezbędnym zmianom.

** Opis: słowa włożone w usta Goethego.

** Opis: w 1938 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 62.

 

* Niech pan się nie zniża do odpowiedzi. Obrzucano mnie kalumniami, obrażano, atakowano (...). Niech pan nie reaguje. Jest pan ponad tym wszystkim.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 106.

 

* Niegdyś byliśmy wzorcem dla innych krajów, ojczyzną odwagi i wolności myślenia. Dzisiaj oscylujemy pomiędzy, będącymi wyrazem strachliwości, konwencjami fałszywej moralności burżuazyjnej oraz nikczemnością lekceważenia i szyderstwa.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 113.

 

* Od prawicy do lewicy zapanowało uczucie tchórzliwej ulgi [lâche soulagement].

** Opis: o nastroju panującym we Francji po podpisaniu układu monachijskiego.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 84.

 

* Parlamentarna grupa socjalistów w rytualnym geście wierności prastaremu symbolowi trwała w sprzeciwie wobec przegłosowania kredytów na zbrojenia dopóki wiedziała, że i tak zostaną one przegłosowane – gest ten nie był pozbawiony elementu hipokryzji.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 79.

 

* Pierwszy raz w historii socjalizmu postrzegacie terroryzm nie tylko jako ostatnią deskę ratunku, ostateczny środek umożliwiający zapewnienie bezpieczeństwa publicznego, który należałoby zastosować w obliczu oporu burżuazji; czy też jako konieczną przesłankę rewolucji – lecz jako metodę rządzenia. I to właśnie ów nacisk na terror, na model rosyjski, który, chcąc nie chcąc, należy zastosować w odniesieniu do Francji wraz z niewolniczym, ślepym posłuszeństwem wobec Moskwy, jaki model ten zakłada – to właśnie, powiadam, nas różni i zawsze będzie nas różnić.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 92

 

** Opis: w 1950 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 113

 

* Powiadam wam, że mam w tej chwili poczucie beznadziei i tragizmu, gdy pomyślę, że moje słowa, które niegdyś znajdowały wśród członków większości [Frontu Ludowego] taki oddźwięk, już do was nie trafiają.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 63.

 

* Rewolucja, taka jak ją pojmujemy, przebiega w zgodzie z teorią ewolucji żyjących gatunków, jaką głoszą dzisiaj spadkobiercy Darwina.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 76.

 

* Rozdzielenie polityki Francji i polityki Wielkiej Brytanii oznacza izolację Francji, izolację dyplomatyczną, finansową i moralną.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 67.

 

* Sama istota marksizmu zawiera się w Manifeście Komunistycznym; testowany po upływie stu lat marksizm jest dziś bardziej żywy, bardziej aktywny i bardziej wpływowy niż kiedykolwiek.

** Opis: w 1948 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 74.

 

* Skreślimy ostatni wiersz: „Przysięgam, że danych obietnic dotrzymam”.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 56.

 

* Tylko socjalizm już jutro może na siebie wziąć zadanie moralnej odnowy narodu oraz jego obrony przed czymś w rodzaju industrialnego cezaryzmu. To dlatego jako socjaliści musimy pozostać zjednoczeni.

** Opis: mowa z 1917 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 70.

 

* W interesie Stalina jest wyzyskanie antyamerykanizmu de Gaulle’a z korzyścią dla komunistów zarówno we Francji, jak i w Europie.

** Opis: w 1946 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 93

 

* W życiu nie sposób jednocześnie zachować wszystkich możliwych korzyści; często nawet myślę, że być może moralność polega wyłącznie na odwadze dokonywania wyboru.

** Źródło: ''O małżeństwie'' (1907), cyt. za: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 114

 

* We Francji jest teraz tylko jeden władca, a jest nim Hitler. Francuskie rządy skazane są na wzajemne prześciganie się w posłuszeństwie i wypełnianiu poleceń. Któregoś dnia to się zmieni, a źródło tej zmiany bije w głębi warstw ludowych, ale na razie jest tak jak jest. Czy się to komu podoba, czy nie, tak zwane rządy francuskie będą dążyły do realizowania we Francji zasad i metod nazizmu. Będą miały swoje gestapo i swoje oddziały szturmowe, dokonując egzekucji jednostek i prześladując zbiorowości; będą ścigały socjalistów i upokarzały Żydów.

** Opis: w lipcu 1940 r.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 108.

 

* Wiara socjalistyczna stanowi jedyną wersję owego uniwersalnego instynktu sprawiedliwości i solidarności, który ściśle koresponduje z obecnymi warunkami życia społecznego i gospodarczego. Wszystkie inne wersje zatarł upływ czasu (...). Socjalizm jest więc etyką i niemal religią – w stopniu nie mniejszym niż doktryną.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 73.

 

* Wie pan, kim jestem; wie pan, że jestem marksistą i Żydem. A teraz usiądźmy i porozmawiajmy.

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 74.

 

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 72.

 

* Zawsze sądziłem – w przeciwnym wypadku nie byłbym socjalistą – że transformacja społeczna, która nazywając rzeczy po imieniu jest rewolucją, nie była ani możliwa, ani wyobrażalna bez zdobycia pełnej kontroli nad środkami władzy społecznej, innymi słowy: bez zdobycia władzy politycznej przez proletariat.

** Opis: w 1935 r.

==O Léonie Blumie==

===Cytaty z publicystyki prawicowej i komunistycznej===

** Autor: [[Maurice Thorez]], przywódca francuskiej partii komunistycznej

** Źródło: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 110.

* Blum był w stanie przepchnąć więcej reform w ramach zawartych 8 czerwca 1936 roku porozumień z Matignon niż wprowadzono we Francji od pokolenia. Były to: znaczna podwyżka płac, czterdziestogodzinny tydzień pracy, płatny urlop oraz prawo zawierania układu zbiorowego pracy. Gdy wszystkie protesty dobiegły końca i gdy zakończono strajki okupacyjne, a właściciele fabryk otrząsnęli się z zaskoczenia, nie było już więcej równie łatwych zdobyczy socjalnych, choć Blum zdołał uzyskać zatwierdzenie kolejnych długofalowych zmian (...).

** Autor: [[Tony Judt]], ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 66.

 

* Brak jakichkolwiek wątpliwości Bluma w kwestii komunizmu – Raymond Aron, skądinąd niezbyt wyrozumiały dla czegoś, co uważał za moralistyczną naiwność Bluma, przyznawał, iż odnośnie komunizmu od samego początku Blum był „jasnowidzem” – uczynił go czymś w rodzaju politycznej kotwicy dla statku socjalizmu miotanego sprzecznymi prądami epoki. W opinii Bluma niekomunistyczna lewica nigdy, przenigdy nie może oddać inicjatywy politycznej komunistom (...) Gdyby nie to – gdyby nie przywództwo Bluma i dawany przez niego przykład – francuscy socjaliści prawie na pewno nie podnieśliby się z upadku po rozłamie roku 1920, zaś historia Francji okresu międzywojennego miałaby zupełnie inne, niekoniecznie zdrowsze oblicze. Francuscy komuniści mieli całkowitą rację, dopatrując się w Léonie Blumie głównej przeszkody – moralnej i politycznej – na jaką trafili na swej drodze do zdobycia we Francji monopolu w zakresie politycznego radykalizmu w latach 30. i ponownie w okresie 1945–1948. Blum intuicyjnie przeczuwał, że uchronienie francuskiego socjalizmu od Scylli komunizmu i Charybdy wchłonięcia go przez radykalne centrum stanowi warunek konieczny zachowania demokratycznej przestrzeni publicznej w republikańskiej Francji.

** Autor: [[Tony Judt]], ''Brzemię odpowiedzialności...'', s. 37

 

* Było czymś wspaniałym ujrzeć, jak ten człowiek, który pozbawiony był szczególnych warunków fizycznych, miał słaby głos i nigdy nie uciekał się do prostackich technik pozyskiwania sobie słuchaczy – potrafił zapanować nad audytorium wyłącznie dzięki swej nieprzeciętnej inteligencji i precyzji własnych analiz.

* W czasie odbywającej się 21 marca 1940 roku debaty nad proponowanym przez Paula Reynaud nowym rządem byłem zaszokowany dominującą w parlamencie, rodzącą zaślepienie atmosferą nienawiści i walki partyjnej.(...) Tylko Léon Blum, chociaż nie zaproponowano mu miejsca w rządzie, wygłosił wzniosłe przemówienie.

** Autor: [[Charles de Gaulle]], ''Pamiętniki wojenne'', przeł. Jerzy Nowacki, cyt. za: Tony Judt, ''Brzemię odpowiedzialności...'', op. cit., s. 99.

 

* W epoce polityków i polityki cechujących się szczególną nieodpowiedzialnością Léon Blum dźwigał brzemię politycznej odpowiedzialności nieomal samotnie.

** Autor: [[Tony Judt]], ''Brzemię odpowiedzialności. Blum, Camus, Aron i francuski wiek dwudziesty'', tłum. Michał Filipczuk, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 38.