Ballady i romanse: Różnice pomiędzy wersjami

'''[[w:Ballady i romanse|Ballady i romanse]]''' – pierwszy tomik [[ballada|ballad]] [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]], wydany w 1822 w [[Wilno|Wilnie]].

* Ach, gdy z tobą, kochanie,<br />Smutku i szczęścia nie dzielę,<br />Smutek smutkiem zostanie,<br />Weselem nie jest wesele.

** Zobacz też: [[smutek]], [[szczęście]]

 

* Ach! pójdę aż do piekła,<br />Zniosę bicze, pochodnie,<br />Byleby moją zbrodnię<br />Wieczysta noc powlekła.

** Zobacz też: [[piekło]]

 

* A ja ni ludziom, ni Bogu!<br />Niech ziarno w polu przepadnie,<br />Niech ginie siano ze stogu,<br />Niech sąsiad kopy rozkradnie,<br />Niech trzodę wyduszą wilki!<br />Niemasz, niemasz Marylki!

 

* Bije raz, dwa, trzy… już północna pora:<br />Głuche wokoło zacisze,<br />Wiatr tylko szumi po murach klasztora,<br />I psów sczekanie gdzieś słyszę.

 

* Bo skoro północ nawlecze zasłony,<br />Cerkiew się z trzaskiem odmyka,<br />W pustej zrąbnicy dzwonią same dzwony,<br />W chróstach coś huczy i ksyka.<br />Czasami płomyk okaże się blady,<br />Czasem grom trzaska po gromie,<br />Same się z mogił ruszają pokłady,<br />I larwy stają widomie.

 

* Chcę coś okropnie, coś pisać miłośnie,<br />O strachach i o Maryli.

 

* Czmychnąwszy dziurką od klucza,<br />Dotąd, jak czmycha, tak czmycha.

 

* Dni nasze jak dni motylka;<br />Życiem wschód, śmiercią południe;<br />Lepsza w kwietniu jedna chwilka,<br />Niż w jesieni całe grudnie.

** Zobacz też: [[życie]]

 

* Dochowaj, strzelcze, to moja rada:<br />Bo kto przysięgę naruszy,<br />Ach biada jemu, za życia biada!<br />I biada jego złej duszy!

** Zobacz też: [[dusza]], [[przysięga]]

 

* Ja umieram. — Ja nie płaczę.<br />I wy chciejcie ulżyć sobie;<br />Prędzej, poźniej, legniem w grobie,<br />Nie wrócą na świat rozpacze.

 

* Jedzą, piją, lulki palą,<br />Tańce, hulanka, swawola;<br />Ledwie karczmy nie rozwalą,<br />Cha, cha! chi, chi! hejża! hola!

 

* Jeśli nie możem ujść nieprzyjaciela,<br />O śmierć błagamy u Ciebie,<br />Niechaj nas lepiej Twój piorun wystrzela,<br />Lub żywych ziemia pogrzebie!

 

* Jeśli rozdzielę szczupłe wojsko moje,<br />Krewnemu nie dam obrony;<br />A jeśli wszyscy pociągniem na boje,<br />Jak będą córy i żony?

 

* Ktokolwiek będziesz w Nowogródzkiej stronie,<br />Do Płużyn ciemnego boru<br />Wjechawszy, pomnij zatrzymać twe konie,<br />Byś się przypatrzył jezioru.<br /><br />Świteź tam jasne rozprzestrzenia łona,<br />W wielkiego kształcie obwodu,<br />Gęstą po bokach puszczą oczerniona,<br />A gładka jak szyba lodu.<br /><br />Jeżeli nocną przybliżysz się dobą<br />I zwrócisz ku wodom lice:<br />Gwiazdy nad tobą i gwiazdy pod tobą,<br />I dwa obaczysz księżyce.<br /><br />Niepewny, czyli szklana z pod twej stopy<br />Pod niebo idzie równina,<br />Czyli też niebo swoje szklane stropy<br />Aż do nóg twoich ugina;<br /><br />Gdy oko brzegów przeciwnych nie sięga,<br />Dna nie odróżnia od szczytu:<br />Zdajesz się wisieć w środku niebokręga,<br />W jakiejś otchłani błękitu.

 

* Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu,<br />Widzisz świat w proszku, w każdej gwiazd iskierce;<br />Nie znasz prawd żywych, nie obaczysz cudu!<br />Miej serce i patrzaj w serce!

** Zobacz też: [[prawda]], [[cud]], [[serce]]

 

* Maryla słodkie miłości wyrazy<br />Dzieliła skąpo w rachubie:<br />Choć jej kto ''kocham'' mówił po sto razy,<br />Nie rzekła nawet i ''lubię''.

 

* Niemasz zbrodni bez kary,<br />Lecz jeśli szczera skrucha,<br />Zbrodniarzów Pan Bóg słucha.

** Zobacz też: [[zbrodnia]]

 

* Noc przeszła, zasnąć trudno;<br />Nie wygnać z myśli grzechu.<br />Zawsze na sercu nudno,<br />Nigdy na ustach śmiechu!

 

* O potęgo! o człowieku!<br />Wielkie zamki, wielkie imię,<br />Wielkie nic! wielkości, czczy dymie!(…)<br />O nauki! o człowieku!<br />Wielka mądrość, wielkie imię,<br />Wielkie nic! rozum, czczy dymie!(…)<br />O pobożności! człowieku!<br />Święta wiaro, święte imię,<br />Święte nic! Cnoto, czczy dymie!<br />Ja umieram w kwiecie wieku.

 

* Po co żałujesz dzikiej wietrznicy,<br />Która cię zwabia w te knieje,<br />Zawraca głowę, rzuca w tęsknicy,<br />I może jeszcze się śmieje?

 

* Powitają przyjaciele<br />Mnie, wiosny młodej aniołka;<br />Przyjaźń ma blasku niewiele<br />I cień lubi jak me ziołka.

** Zobacz też: [[przyjaźń]]

 

* Pójdźcie, o dziatki, pójdźcie wszystkie razem<br />Za miasto, pod słup, na wzgórek;<br />Tam przed cudownym klęknijcie obrazem,<br />Pobożnie zmówcie paciorek.<br /><br />Tato nie wraca: ranki i wieczory<br />We łzach go czekam i trwodze;<br />Rozlały rzeki, pełne zwierza bory,<br />I pełno zbójców na drodze.

 

* Pókiśmy mieli ciebie,<br />W domu było jak w niebie.

 

* Słowicze wdzięki w mężczyzny głosie,<br />A w sercu lisie zamiary.

** Zobacz też: [[mężczyzna]]

 

* Słuchaj, dzieweczko!<br />— Ona nie słucha.

 

* Surowa ziemia ciało pochłonie,<br />Oczy twe żwirem zagasną.<br />A dusza przy tem świadomem drzewie<br />Niech lat doczeka tysiąca:<br />Wiecznie piekielne cierpiąc zarzewie,<br />Nie ma czem zgasić gorąca.

 

** Zobacz też: [[wiara]]

 

* Trojaka do zguby droga —<br />Ciekawość, łakomstwo, trwoga.<br />Więc kto w tym trojakim względzie<br />Twardej nie ulegnie probie,<br />Takiemu już można będzie<br />Ufać, jak samemu sobie.

 

** Źródło: [[s:Pani Twardowska|''Pani Twardowska'']] w: ''Poezye '', t. I, Kraków 1899, s. 117-118.

 

* Wy, dziatki, na ten pagórek<br />Biegajcie sobie, i za moję duszę<br />Zmówcie też czasem paciorek.

 

* Za pierwszy młodości pączek<br />Zyskam pierwszą — ach! łzę tylko…

 

* Zbrodnia to niesłychana:<br />Pani zabija pana.

 

* Zostać na polu samemu i w nocy,<br />''To lubię'', rzekłem, ''to lubię!''

 

* Źle mnie w złych ludzi tłumie:<br />Płaczę, a oni szydzą:<br />Mówię, nikt nie rozumie;<br />Widzę, oni nie widzą!

 

{{Wikisource|tytuł=Ballady i romanse|dopełniacz=Ballad i romansów}}