Zemsta (komedia): Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
lit.
Alessia (dyskusja | edycje)
formatowanie, lit., grafika, poprawa linków, drobne redakcyjne, -kat. nadrz.
Linia 1:
[[Plik:RaczynskiAleksander.PortretAleksandraFredro.jpg|mały|<center>Portret Aleksandra Fredry</center>]]
'''[[w:Zemsta (komedia)|Zemsta]]''' – komedia autorstwa [[Aleksander Fredro|Aleksandra Fredry]] z 1833 roku.
'''[[w:Zemsta (komedia)|Zemsta]]''' – [[komedia]] [[autor]]stwa [[Aleksander Fredro|Aleksandra Fredry]] z 1833 roku.
* Jak co sobie ubrda w głowie,<br />To i klinem nie wybije.
** Postać: Dyndalski
** Źródło: akt IV, scena IX
** Zobacz też: [[głowa]]
 
==Cześnik Maciej Raptusiewicz==
* A, bezbożny ty języku!<br />I tyrkotny, i kłamliwy.
** Opis: o Papkinie.
** Źródło: akt I, scena II
** Zobacz też: [[język (anatomia)|język]], [[kłamstwo]]
** Opis: Cześnik o Papkinie
 
* „Bardzo proszę”… mocium panie…<br />Mocium panie… „me wezwanie”…<br />Mocium panie… „wziąć w sposobie,<br />Jako ufność ku osobie”…<br />Mocium panie… „waszmość pana,<br />Która lubo mało znana…<br />Która lubo mało znana”.
* Acz i starość bywa żwawa,<br />Wżdy wiek młody ma swe prawa.
** Źródło: akt IV, scena V
** Postać: Rejent
** Opis: dyktowanie [[list]]u do Wacława.
** Źródło: akt III, scena III
** Opis: ''wżdy'' – jednak
** Zobacz też: [[starość]], [[młodość]]
 
* Hej, Dyndalski! tam do czarta!<br />Okulbaczyć mi dzianeta!<br />Już kaducznie przeszła czwarta.
* Ale każdy dziś młodzieniec<br />Miłosnymi, czczymi słowy<br />Zwykł przeplatać ślubny wieniec,<br />Trudnoż zawsze dawać wiarę.
** Źródło: akt IV, scena X
** Postać: Klara
** Źródło: akt II, scena VII
 
* Hej! Gerwazy! daj gwintówkę,<br />Niechaj strącę tę makówkę!
* „Bardzo proszę”... mocium panie...<br />Mocium panie.... „me wezwanie”...<br />Mocium panie... „wziąć w sposobie,<br />Jako ufność ku osobie”...<br />Mocium panie... „waszmość pana,<br />Która lubo mało znana...<br />Która lubo mało znana”
** Źródło: akt I, scena VII
 
* Iść tam? – ślisko, mocium panie:<br />Mógłby otruć, zabić skrycie.<br />A mnie jeszcze miłe życie,<br />Więc dlategom wybrał ciebie:<br />Będziesz posłem tam w potrzebie.
** Opis: do Papkina.
** Źródło: akt I, scena II
 
* Ja – z nim w zgodzie? – Mocium Panie,<br />Wprzódy słońce w miejscu stanie!<br />Prędzej w morzu wyschnie woda,<br />Nim tu u nas będzie zgoda.
** Źródło: akt II, scena I
 
* Niech cię czarci chwycą<br />Z taką pustą mózgownicą!<br />„Mocium panie” cymbał pisze!
** Opis: do Dyndalskiego.
** Źródło: akt IV, scena V
** Opis: dyktowanie listu do Wacława przez Cześnika
 
* Niechże będzie dziś wesele,<br />Równie w sercach, jak i w dziele.
* Bliskie nasze pomieszkania,<br />Bliższe serca – ach, a przecie<br />Tak daleko na tym świecie.
** Źródło: akt IV, scena XIII
** Postać: Wacław
** Zobacz też: [[wesele]]
** Źródło: akt I, scena VI
 
* Niechże o tym już nie słyszę,<br />Bo do czubków odwieść każę.
* Nie straciłam na namyśle<br />Niepotrzebnym czasu wiele -<br />Bo ja rzadko kiedy myślę,<br />Alem za to chyża w dziele.
** PostaćOpis: Podstolinado Papkina.
** Źródło: akt IIIIV, scena V
 
* Od powietrza, ognia, wojny,<br />I do tego od człowieka,<br />Co się wszystkim nisko kłania -<br />Niech nas zawsze Bóg obrania.
* Bój się Boga – idź do czarta.
** Źródło: akt II, scena I
** Postać: Papkin
** Źródło: akt II, scena II
** Zobacz też: [[Bóg]]
 
* Otruł pewnie.
* Ciszej z łaski...
** Opis: po powrocie Papkina od Rejenta.
** Postać: Rejent Milczek
** Źródło: akt IIIIV, scena VIIII
 
* Rzecz to znana, iż w mej mocy<br />Kazać zamknąć waszmość pana<br />Za wiadome dawne sprawki.
* Co los spuści, przyjąć trzeba;<br />Niech się dzieje wola Nieba.
** PostaćOpis: Rejentdo Papkina.
** Źródło: akt IIII, scena II
** Zobacz też: [[los]]
 
* Tu mieszkamy jakby sowy;<br />Lecz co gorsza, że połowy<br />Drugiej zamku – czart dziedzicem.<br />Czy inaczej: Rejent Milczek;<br />Słodki, cichy, z kornym licem,<br />Ale z diabłem, z diabłem w duszy!
* Giną za mną te kobiety!
** Postać: Papkin
** Źródło: akt I, scena II
** Zobacz też: [[zamek]]
 
==Rejent Milczek==
* Gdzie na skale gród kamienny,<br />Gdzie działami mur brzemienny,<br />Gdzie bagnetów ostre wały,<br />Gdzie sklepienie z dzid i szabli.<br />Tam był Papkin – lew zuchwały!<br />Strzelec boski! rębacz diabli!
* Acz i starość bywa żwawa,<br />Wżdy wiek młody ma swe prawa.
** Postać: Papkin
** Źródło: akt IIIII, scena VIIIII
** Opis: ''wżdy'' – jednak
** Zobacz też: [[starość]], [[młodość]]
 
* Ciszej z łaski…
* Hej, Dyndalski! tam do czarta!<br />Okulbaczyć mi dzianet! a<br />Już kaducznie przeszła czwarta.
** Źródło: akt III, scena VII
** Postać: Cześnik
** Źródło: akt IV, scena X
 
* Co los spuści, przyjąć trzeba;<br />Niech się dzieje wola Nieba.
* Hej! Gerwazy! daj gwintówkę,<br />Niechaj strącę tę makówkę!
** Źródło: akt III, scena II
** Postać: Cześnik
** Zobacz też: [[los]]
** Źródło: akt I, scena VII
 
* Idź serdeńko, bo Cię trzepnę.
** Źródło: akt III, scena I
** Opis: Rejent Milczek do Mularza.
 
* Nie ma złego bez dobrego.
* Iść tam? – ślisko, mocium panie:<br />Mógłby otruć, zabić skrycie.<br />A mnie jeszcze miłe życie,<br />Więc dlategom wybrał ciebie:<br />Będziesz posłem tam w potrzebie.
** Źródło: akt IIII, scena II
** Opis: Cześnik do Papkina
 
* Niech się dzieje wola nieba,<br />Z nią się zawsze zgadzać trzeba.
* Ja – z nim w zgodzie? – Mocium Panie,<br />Wprzódy słońce w miejscu stanie!<br />Prędzej w morzu wyschnie woda,<br />Nim tu u nas będzie zgoda.
** Źródło: akt III, scena II i in.
** Postać: Cześnik
** Zobacz też: [[niebo]]
** Źródło: akt II, scena I
 
==Papkin==
* Jak co sobie ubrda w głowie,<br />To i klinem nie wybije.
* Bój się Boga – idź do czarta.
** Postać: Dyndalski
** Źródło: akt IVII, scena IXII
** Zobacz też: [[głowaBóg]], [[diabeł|czart]]
 
* Giną za mną te kobiety!
** Źródło: akt I, scena II
** Zobacz też: [[kobieta]]
 
* Gdzie na skale gród kamienny,<br />Gdzie działami mur brzemienny,<br />Gdzie bagnetów ostre wały,<br />Gdzie sklepienie z dzid i szabli.<br />Tam był Papkin – lew zuchwały!<br />Strzelec boski! rębacz diabli!
** Źródło: akt II, scena VII
 
* Jeśli nie chcesz mojej zguby,<br />Krrrokodyla daj mi, luby.
** PostaćOpis: Papkin (parafrazując Klarę).
** Źródło: akt II, scena VIII
** Zobacz też: [[krokodyl]]
 
* Już by para z nas dobrana<br />Zaludniała Papkinami,<br />Gdyby Cześnik, jakby ściana,<br />Nie stał zawsze miedzy nami.
** Opis: o swoim planowanym związku z Klarą.
** Źródło: akt I, scena III
** Opis: Papkin o swoim planowanym związku z Klarą
 
* Kiedy już jest dowiedzione,<br />Że rozsądku zwykłą drogą<br />Niezawodnie połączone<br />Losy nasze być nie mogą,<br />Po cóż w dawnej trwać kolei?
** Postać: Wacław
** Źródło: akt II, scena III
 
* Kto już w grobie jedna nogą,<br />Na tym groźby nic nie mogą.
** Postać: Papkin
** Źródło: akt IV, scena VII
** Zobacz też: [[grób]]
 
* Powiedz: „W ogień skocz, Papkinie” -<br />A twój Papkin w ogniu zginie.
* Nie ma złego bez dobrego.
** PostaćOpis: Rejentdo MilczekKlary.
** Źródło: akt IIIII, scena IIVII
 
* Wdzięczność ludzi, wielkość świata -<br />Każdy siebie ma na względzie,<br />A drugiego za narzędzie.<br />Póki dobre – cacko, złoto;<br />Jak zepsute – ruszaj w błoto.
** Źródło: akt IV, scena V
 
==Podstolina==
* Nie straciłam na namyśle<br />Niepotrzebnym czasu wiele -<br />Bo ja rzadko kiedy myślę,<br />Alem za to chyża w dziele.
** Źródło: akt III, scena V
 
* Nie mieć męża mocno boli;<br />Lecz i smutek w czasie tonie.
** Postać: Podstolina
** Źródło: akt II, scena V
 
* (…) Zachodzi z tak daleka<br />Tam, gdzie się go dawno czeka.<br />Głupi mędrek.
* Nie, Wacławie,<br />Gdzie mnie zachcesz, znajdziesz wszędzie<br />Zawsze twoją – prócz w niesławie.
** Źródło: akt I, scena IV
** Postać: Klara
** Opis: o Papkinie.
** Zobacz też: [[Pan Jowialski]]
 
==Wacław==
* Bliskie nasze pomieszkania,<br />Bliższe serca – ach, a przecie<br />Tak daleko na tym świecie.
** Źródło: akt I, scena VI
 
* Kiedy już jest dowiedzione,<br />Że rozsądku zwykłą drogą<br />Niezawodnie połączone<br />Losy nasze być nie mogą,<br />Po cóż w dawnej trwać kolei?
* Niech cię czarci chwycą<br />Z taką pustą mózgownicą!<br />„Mocium panie” cymbał pisze!
** Źródło: akt IVII, scena VIII
** Opis: Cześnik do Dyndalskiego
 
* Niech się dzieje wola nieba,<br />Z nią się zawsze zgadzać trzeba.
** Postać: Rejent Milczek
** Źródło: po raz pierwszy w akcie III, scenie II
** Zobacz też: [[niebo]]
 
* Niechże będzie dziś wesele,<br />Równie w sercach, jak i w dziele.
** Postać: Cześnik
** Źródło: akt IV, scena XIII
 
* Niechże o tym już nie słyszę,<br />Bo do czubków odwieść każę.
** Źródło: akt IV, scena V
** Opis: Cześnik do Papkina
 
* O, płci piękna, luba, droga!<br />Twoja radość, twoje żale<br />To jeziora lekkie fale:<br />Jedna drugą ciągle ściga,<br />Ta się schyla, ta się dźwiga,<br />Ale zawsze w blasku słońca,<br />Zawsze czysta i bez końca! -<br />A my, dumni władcy świata,<br />Mimo siebie pochwyceni,<br />Za tym cieniem co ulata,<br />Całe życie, z chwili w chwilę<br />Przepędzamy jak motyle.
** Postać: Wacław
** Źródło: akt II, scena IV
** Zobacz też: [[kobieta]]
 
* Od powietrza, ognia, wojny,<br />I do tego od człowieka,<br />Co się wszystkim nisko kłania -<br />Niech nas zawsze Bóg obrania.
** Postać: Cześnik
** Źródło: akt II, scena I
 
* Otruł pewnie.
** Postać: Cześnik
** Źródło: akt IV, scena II
** Opis: po powrocie Papkina od Rejenta
 
* Powiedz: „W ogień skocz, Papkinie” -<br />A twój Papkin w ogniu zginie.
** Źródło: akt II, scena VII
** Opis: Papkin do Klary
 
* Prędko zniknie każda trwoga,<br />Gdy w miłości wzrok utonie.
** Postać: Wacław
** Źródło: akt II, scena III
** Zobacz też: [[miłość]]
 
* Równie z rytmu jak z oręża<br />Tak sławnego dostać męża<br />Jest zaszczytem białogłowy;
** Opis: Klara do Papkina
** Źródło: akt II, scena VII
 
* Rzecz to znana, iż w mej mocy<br />Kazać zamknąć waszmość pana<br />Za wiadome dawne sprawki.
** Źródło: akt I, scena II
** Opis: Cześnik do Papkina
 
* Tak jest – zgoda,<br />A Bóg wtedy rękę poda.
** Postać: Wacław
** Źródło: akt IV, scena XIII
** Zobacz też: [[zgoda]]
 
==Klara==
* Tu mieszkamy jakby sowy;<br />Lecz co gorsza, że połowy<br />Drugiej zamku – czart dziedzicem.<br />Czy inaczej: Rejent Milczek;<br />Słodki, cichy, z kornym licem,<br />Ale z diabłem, z diabłem w duszy!
* Ale każdy dziś młodzieniec<br />Miłosnymi, czczymi słowy<br />Zwykł przeplatać ślubny wieniec,<br />Trudnoż zawsze dawać wiarę.
** Postać: Cześnik
** Źródło: akt III, scena IIVII
 
* Nie, Wacławie,<br />Gdzie mnie zachcesz, znajdziesz wszędzie<br />Zawsze twoją – prócz w niesławie.
* Wdzięczność ludzi, wielkość świata -<br />Każdy siebie ma na względzie,<br />A drugiego za narzędzie.<br />Póki dobre – cacko, złoto;<br />Jak zepsute – ruszaj w błoto.
** Źródło: akt I, scena VI
** Postać: Papkin
** Źródło: akt IV, scena V
 
* Równie z rytmu jak z oręża<br />Tak sławnego dostać męża<br />Jest zaszczytem białogłowy;
* (...) Zachodzi z tak daleka<br />Tam, gdzie się go dawno czeka.<br />Głupi mędrek.
** ŹródłoOpis: aktdo I, scena IVPapkina.
** Źródło: akt II, scena VII
** Opis: Podstolina o Papkinie
Zobacz też: [[Pan Jowialski]]
 
==Zobacz też==
* [[zemsta]]
{{Wikisource|tytuł=Zemsta|dopełniacz=Zemsty}}
 
 
[[Kategoria:Polskie komedie]]
[[Kategoria:Aleksander Fredro]]
[[Kategoria:PolskaPolskie literatura romantycznakomedie]]