Erazm z Rotterdamu: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Alessia (dyskusja | edycje)
szablon, lit., drobne techniczne, int., -1 (nie ten autor), poprawa linków, formatowanie automatyczne
Linia 1:
[[Plik:Holbein-erasmus.jpg|mały|'''Erazm z Rotterdamu''' na obrazie Hansa Holbeina młodszego]]
'''[[w:Erazm z Rotterdamu|Erazm z Rotterdamu]]''' (właśc. '''Gerhard Gerhardson'''; 1466?–1536) – [[Holandia|holenderski]] filolog, [[filozof]], pedagog, augustianin, jeden z czołowych [[humanizm renesansowy|humanistów]] [[renesans (epoka)|odrodzenia]], propagator [[kultura|kultury]] [[starożytność|antycznej]].
==''Pochwała głupoty''==
<small>(łac. ''Mōrias eghōmion id est Stultitiae laus''; tłum. Edwin Jędrkiewicz)</small>
* Albowiem natura, w wielu rzeczach macocha raczej niż matka, taką nieszczęsną właściwość zaszczepiła w ludzkich duszach – i to zwłaszcza w mądrzejszych – że każdy człowiek jest z siebie niezadowolony, a podziwia innych. Skutkiem tego to więdną i giną wszystkie dary, cała uroda i wytworność życia.
** ''Quandoquidem id mali natura, non paucis in rebus noverca magis quam parens, mortalium ingeniis insevit, praecipue paulo cordatiorum, ut sui quemque poeniteat, admiretur aliena. Quo fit ut omnes dotes, omnis elegantia decorque vitae vitietur pereatque.'' (łac.)
** Zobacz też: [[natura]]
 
* Ależ rozum – powiadają – jest rzeczą bardzo ważną! Przyznaję, że jeśli idzie o wodza, to tak, ale to jakiś rozum specjalnie wojskowy, a nie filozoficzny, bo przecie tak wspaniałych czynów dokonuje się z darmozjadami.
Linia 10 ⟶ 11:
* Czy jest coś równie głupiego, jak samemu sobie się podobać, samego siebie podziwiać? A z drugiej strony, co z tego, co byś mógł czynić, będzie wdzięczne, będzie miłe, co będzie piękne, jeśli sam się sobie nie podobasz?
** ''Quid autem aeque stultum, atque tibi ipsi placere? te ipsum admirari? At rursum quid venustum, quid gratiosum, quid non indecorum erit, quod agas, ipse tibi displicens?'' (łac.)
 
* Czy może kochać kogoś ten, kto sam siebie nie cierpi? Czy może żyć w zgodzie z innymi, kto sam ze sobą jest niezgodny? Czy może być komuś miły, kto sam ze sobą jest przykry i uciążliwy?
** Zobacz też: [[cierpienie]], [[miłość]], [[zgoda]]
 
* Gdyby jakiś pojedynczy człowiek chciał wszystkim iść na przekór, to bym mu radziła, aby naśladując Tymona wyniósł się gdzieś na pustynię i tam sobie sam używał na swej mądrości.
Linia 19 ⟶ 23:
* Jeżeli cię do rozkoszy ciągnie, to dziewczęta, które tu mają pierwsze słowo, całym sercem lgną do głupców, a przed mądrym nie inaczej się wzdrygają i nie inaczej go unikają jak skorpiona.
** ''Si voluptate ducaris, puellae, maxima huius fabulae pars, stultis toto pectore sunt addictae, sapientem haud secus ac scorpium horrent fugiuntque.'' (łac.)
** Zobacz też: [[rozkosz]]
 
* Jeżeli roztropność polega na doświadczeniu, to komuż to przysługuje zaszczyt jej tytułu, czy mądremu, który bądź to z poczucia wstydu, bądź to z nieśmiałości do niczego się nie bierze, czy głupiemu, którego od niczego nie odstrasza ani wstyd, bo go nie ma, ani niebezpieczeństwo, bo się go nie domyśla?
** ''Si rerum usu constat prudentia, in utrum magis competet eius cognominis honos, in sapientem, qui partim ob pudorem, partim ob animi timiditatem nihil aggreditur, an in stultum, quem neque pudor quo vacat, neque periculum, quod non perpendit, ab ulla re deterret?'' (łac.)
** Zobacz też: [[doświadczenie]], [[roztropność]]
 
* Okropna to rzecz być oszukiwanym, ale jeszcze okropniejsza nie być oszukiwanym.
** ''Falli miserum est; imo non falli, miserrimum.'' (łac.)
** Zobacz też: [[oszustwo]]
 
* Pytam ja, czy może kochać kogoś ten, kto sam siebie nie cierpi? Czy może żyć w zgodzie z innymi, kto sam ze sobą jest niezgodny? Czy może być komuś miły, kto sam dla siebie jest przykry i uciążliwy? Myślę, że tak nie będzie twierdził nikt, chyba że od samej Głupoty byłby głupszy.
Linia 30 ⟶ 37:
 
==Inne==
* Ale czcić Chrystusa w tym, co widzialne, i dla tego, co widzialne, upatrywać w tym szczyt religijności (...}…) to naturalnie znaczy odstępować od prawa Ewangelii, które jest duchowe, i popadać na powrót w jakiś judaizm.
** Źródło: „Podręcznik''Podręcznik żołnierza Chrystusowego”Chrystusowego''
** Zobacz: [[Jezus Chrystus]], [[religia]]
 
* Całe życie ludzkie czymże jest innym jak nie jakąś komedią, w której każdy występuje w innej masce i każdy gra swoją rolę, dopóki reżyser nie spędzi go ze sceny.
** Źródło: „Dialog”, t. 8, wyd. 5–8, RSW „Prasa”, 1963, s. 93.
** Zobacz też: [[komedia]], [[życie]]
 
* Czy jest coś głupszego niż, nie wiadomo dla jakich przyczyn, rozpoczynać taką walkę, z której obie strony zawsze więcej mają straty niż zysku?
** Źródło: „Polonistyka”, t. 39, wyd. 2–10, PZWS, 1986, s. 390.
 
* Czy może kochać kogoś ten, kto sam siebie nie cierpi? Czy może żyć w zgodzie z innymi, kto sam ze sobą jest niezgodny? Czy może być komuś miły, kto sam ze sobą jest przykry i uciążliwy?
 
* Czyszczenie zębów uryną jest zwyczajem Hiszpanów. Resztki jedzenia winno się z nich usuwać, nie za pomocą noża albo pazurów, na psią czy kocią modłę, i nie serwetką, ale wykałaczką z mastykowca, albo piórkiem lub kosteczką uda koguta czy kury.
** Źródło: ''O wytworności obyczajów chłopięcych'', tłum. Aleksandra Górska.
** Zobacz też: [[Hiszpanie]], [[mocz]], [[zęby]]
 
* Dla chcącego nie ma nic trudnego.
** Źródło: ''Wiek XVI-XVIII w źródłach'', wybór Melania Sobańska-Bondaruk, PWN, 1999, s. 217.
 
* Dwie są namiętności silne i przeciwne rozumowi – gniew i pożądliwość.
** Źródło: ''Nic, co ludzkie… Aforyzmy, sentencje i przysłowia'', oprac. Henryk Jurand, LSW, 1982, s. 86.
** Zobacz też: [[gniew]], [[namiętność]], [[pożądanie]]
 
* Dzień, w którym się choć raz nie uśmiechnąłeś, to dzień bezpowrotnie stracony.
** Źródło: [[Kazimierz Krukowski]], ''Mała antologia kabaretu'', Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1982, s. 11.
** Zobacz też: [[uśmiech]]
 
* Kiedy przemawia złoto, elokwencja jest bezsilna.
** Źródło: ''Wielka księga mądrości'', wybór Jacek i Tomasz Ilga
** Zobacz też: [[elokwencja]], [[złoto (metal)|złoto]]
 
* Moja dusza jest katolicka, a żołądek luterański.
** Źródło: [[Przemysław Słowiński]], ''Sławni ludzie w anegdocie'', Videograf II, Katowice 2009, ISBN 9788371837272.
** Zobacz też: [[katolicyzm]], [[luteranizm]]
 
* Nie tłumacz się – przyjaciele zrozumieją, wrogowie i tak nie uwierzą.
** Źródło: „Przekrój”, t. 1, Krakowskie Wydawnictwo Prasowe, 1976, s. 34.
** Zobacz też: [[przyjaźń|przyjaciel]], [[wróg]]
 
* Nie z każdego drzewa zrobisz posąg Minerwy.
** Zobacz też: [[drzewo]], [[Atena|Minerwa]]
 
* Sobie wyświadcza dobrodziejstwo, kto je wyświadcza przyjacielowi
* Pewnego przyjaciela poznaje się w sytuacji niepewnej.
** Źródło: ''Wiek XVI-XVIII w źródłach'', wybór Melania Sobańska-Bondaruk, PWN, 1999, s. 217.
** Zobacz też: [[dobro]]
 
* Trzeba szanować małżeństwo, póki nie jest czyścemczyśćcem, a rozwiązać, gdy się piekłem stanie.
* Sobie wyświadcza dobrodziejstwo kto je wyświadcza przyjacielowi
** Zobacz też: [[czyściec]], [[małżeństwo]], [[piekło]]
 
* Trzeba szanować małżeństwo, póki nie jest czyścem, a rozwiązać, gdy się piekłem stanie.
 
* Wszak pierwszy stopień poznania to poznać choćby byle jak.
** Zobacz też: [[poznanie]]
 
==Zobacz też==
{{commons|Category:Desiderius Erasmus}}
{{Wikisource|strona=Erazm z Rotterdamu|dopełniacz=Erazma z Rotterdamu}}
 
* [[głupota]]
 
* [[rozum]]
 
 
Linia 77 ⟶ 103:
[[Kategoria:Holenderscy pisarze]]
[[Kategoria:Językoznawcy]]
[[Kategoria:Teoretycy pedagogiki]]
[[Kategoria:Myśliciele polityczni]]
[[Kategoria:Pisarze naukowi]]
[[Kategoria:Pisarze renesansu]]
[[Kategoria:Pisarze nowołacińscy]]
[[Kategoria:Pisarze renesansu]]
[[Kategoria:Teoretycy pedagogiki]]
 
[[af:Desiderius Erasmus]]
[[az:Rotterdamlı Erazm]]
[[bg:Еразъм Ротердамски]]
[[bs:Erazmo Roterdamski]]
[[bg:Еразъм Ротердамски]]
[[ca:Erasme de Rotterdam]]
[[cs:Erasmus Rotterdamský]]