Denis Diderot: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Alessia (dyskusja | edycje)
m Dodano kategorię "Twórcy Encyclopédie" za pomocą HotCat
Alessia (dyskusja | edycje)
uzupełnienie, formatowanie automatyczne
Linia 3:
 
==''Encyklopedia. Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł''==
(tłum. E. Rzadkowska)
* Jest istotą dobrego słownika, aby zmieniać pospolity sposób myślenia.
 
Linia 12:
* Wsie byłyby zaludnione i kwitnące, gdyby je uprawiał wolny lud. Chłopi polscy są przywiązani do ziemi, podczas gdy nawet w Azji niewolnicy pochodzą z handlu albo jeńców wojennych, zawsze cudzoziemców, Polska uderza w swe własne dzieci. Każdy pan jest obowiązany zapewnić mieszkanie swemu chłopu. Umieszcza się go w nędznej lepiance, gdzie nagie dzieci, narażone pospołu z bydłem na lodowate zimno, zdają się urągać naturze, że ich nie ubrała tak samo jak zwierząt. Niewolnik, który dał im życie, patrzyłby ze spokojem na płonącą lepiankę, ponieważ nic nie jest jego własnością.(...) wszystko należy do pana, który może sprzedać zarówno rolnika, jak wołu. Rzadko sprzedaje się kobiety, ponieważ one to przysparzają trzody. Nieszczęsna ludność, zimno zabija wielką jej część. Na próżno papież Aleksander III potępił poddaństwo na jednym z soborów w XII wieku. Polska jest bardziej oporna pod tym względem niż reszta chrześcijaństwa. Biada słudze, jeśli pijany pan uniesie się przeciw niemu gniewem. Można by powiedzieć, że to, czego natura odmówiła innym ludom, to właśnie Polacy lubią do szaleństwa: nadmiar wina i silnych trunków czyni w Rzeczypospolitej wielkie spustoszenia. Kazuiści przechodzą lekko nad pijaństwem jako nad skutkiem klimatu; sprawy publiczne załatwia się tylko ze szklanką w ręku.
** Opis: o [[Polska|Polsce]].
 
** Źródło: ==''Kubuś Fatalista i jego Pan''==
(fr. ''Jacques le fataliste et son maître''; tłum. Tadeusz Żeleński)
 
* Coraz więcej rzeczy rozumiem, lecz coraz trudniej mi przychodzi wyrazić to w słowach.
 
* Czy człowiek ma siłę zakochać się lub nie zakochać? A kiedy jest zakochany, czy może postępować tak, jakby nim nie był?
 
* Czy mogę nie być sobą? A będąc sobą, czy mogę postępować inaczej niż ja?
 
* I oto zapuścili się w nieskończoną dyskusję o kobietach. Jeden twierdził, że są dobre, drugi, że złe: i obaj mieli słuszność; jeden, że głupie, drugi, że pełne sprytu: i obaj mieli słuszność; jeden, że fałszywe, drugi, że szczere: i obaj mieli słuszność; jeden, że skąpe, drugi, że rozrzutne: i obaj mieli słuszność; jeden, że ładne, drugi, że szpetne: i obaj mieli słuszność; jeden, że gadatliwe, drugi, że skryte; jeden, że szczere, drugi, że obłudne; jeden, że ciemne, drugi, że rozumne; jeden, że stateczne, drugi, że wyuzdane; jeden, że postrzelone, drugi, że roztropne; jeden, że duże, drugi, że małe: i obaj mieli słuszność.
 
* Kiedy płaczę, często zdarza mi się myśleć, że jestem głupcem.
 
* Nie lubię mówić o żyjących; zawsze się człowiek musi rumienić za to, co o nich powie dobrego czy złego: dobrego, które popsują, złego, które naprawią.
 
* Nie wiadomo, czym się trzeba cieszyć, a czym martwić w życiu. Dobre sprowadza złe, złe sprowadza dobre.
 
* Słowo ból jest samo w sobie bez treści i zaczyna coś znaczyć dopiero wówczas, gdy przywodzi na pamięć wrażenie, któregośmy sami doznali.
 
* (...) trzy czwarte życia trawi się na chceniu bez uczynków.
 
* W świecie (...) każdy ma swego psa. Minister jest psem króla, szef kancelarii psem ministra, żona psem męża albo mąż psem żony; bez końca.
 
==''Kuzynek mistrza Rameau''==
Linia 20 ⟶ 43:
 
* Zbogacamy się każdej chwili: żyć o dzień mniej lub mieć o talar więcej – to wszystko jedno. Główną rzeczą mieć dobry stolec. Oto wielki wynik życia u wszystkich stanów.
 
** Źródło: ==''Zakonnica''==
(fr. ''La religieuse''; tłum. Wacław Rogowicz)
 
* Chleb otrzymywany z łaski jest bardzo gorzki.
** Zobacz też: [[chleb]]
 
* Ten pamiętnik, pisany pośpiesznie, odczytałam świeżo z rozwagą i spostrzegłam, że bez najmniejszego z mej strony zamiaru przedstawiłam siebie w każdym wierszu jako istotę tak nieszczęśliwą, jak naprawdę byłam, lecz o wiele milszą, niż jestem. Czyżby to wynikało z tego, że uważamy mężczyzn za mniej czułych na obraz naszych cierpień niż na obraz naszych powabów? I czyżbyśmy sobie obiecywały, że jeszcze łatwiej ich uwieść niż wzruszyć?
 
==Inne==
Linia 26 ⟶ 57:
* Czasem trzeba, aby aktor poświęcił się dla poety.
** Zobacz też: [[aktor]], [[poeta]]
 
* Chleb otrzymywany z łaski jest bardzo gorzki.
** Źródło: ''Zakonnica''
** Zobacz też: [[chleb]]
 
* Czy człowiek ma siłę zakochać się lub nie zakochać? A kiedy jest zakochany, czy może postępować tak, jak gdyby nim nie był?
Linia 59 ⟶ 86:
 
* Nędzarze godzą się przy menażce.
 
* Nie lubię mówić o żyjących; zawsze się człowiek musi rumienić za to, co o nich powie dobrego czy złego: dobrego, które popsują, złego, które naprawią.
** Źródło: ''Kubuś Fatalista i jego Pan''
 
* Niech władca umie powiedzieć: nie. Niech obywatel może powiedzieć: nie.
Linia 121 ⟶ 145:
 
[[az:Deni Didro]]
[[bg:Дени Дидро]]
[[bs:Denis Diderot]]
[[bg:Дени Дидро]]
[[cs:Denis Diderot]]
[[de:Denis Diderot]]