Fryderyk Chopin: Różnice pomiędzy wersjami

* Jestem już u źródła szczęścia...szczęścia…

** Źródło: wspomnienia E. Delacroix, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: tzw. dziennik stuttgarcki, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Ale Angielki, ale konie, ale pałace, ale powozy, ale bogactwo, ale przepych, ale wszystko począwszy od mydła a skończywszy na brzytwach, wszystko nadzwyczajne – wszystko jednakowe, wszystko wyedukowane, wszystko umyte, a czarne jak szlachecka d...d…!!!

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Gdybym mógł, wszystkie bym tony poruszył, jakie by mi tylko ślepe, wściekłe, rozjuszone nasłało uczucie, aby choć w części odgadnąć te pieśni, których rozbite echa gdzieś jeszcze po brzegach Dunaju błądzą, co wojsko Jana śpiewało...śpiewało…

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* (...…) grałem moją sonatę b-moll, zdarzyła mi się niezwykła przygoda. Wykonałem mniej więcej poprawnie allegro i scherzo i już miałem zacząć marsz [żałobny], gdy nagle ujrzałem wyłaniające się z na wpół otwartego pudła fortepianu przeklęte widziadła, które pewnego, ponurego wieczora ukazały mi się w Chartreuse. Musiałem wyjść, żeby się opamiętać, po czym bez słowa zacząłem grać dalej.

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Jestem w Palmie, między palmami, cedrami, kaktusami, pomarańczami, cytrynami (...…) Niebo jak turkus, morze jak lazur, góry jak szmaragd, powietrze jak w niebie (...…) Żyję trochę więcej (...…) Jestem blisko tego co najpiękniejsze, lepszy jestem.

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Jesteśmy stare cymbały, na których czas i okoliczności swoje tryliki nieszczęsne powygrywały.(...…) nie umiemy tonów nowych wydawać pod kiepskimi rękami i dusimy w sobie to wszystko, czego dla braku lutnisty już z nas nikt nie wydobędzie. Ja już ledwo dyszę (...…) a ty łysiejesz zapewne i zostaniesz jeszcze nad moim kamieniem jak te wierzby nasze, pamiętasz? – co to goły łeb pokazują.

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Paryż jest to wszystko, co chcesz – możesz się bawić, nudzić, śmiać, płakać, wszystko robić, co Ci się podoba i nikt na Cię nie spojrzy, bo tutaj tysiące toż samo czyniących co Ty i każdy swoją drogą...drogą…

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Przytomność często mnie odchodzi. Jeżeli coś mam przed oczyma, co mię interesuje, mogą mnie i konie rozjechać i nie będę wiedział...wiedział…

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Tak śpiewa, jak nie można doskonalej (...…) zdaje się, iż chucha na publiczność.

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* To kraj diabelski (...…). Niebo śliczne jak Twoja dusza, ziemia czarna jak moje serce.

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Wiesz, ile chciałem czuć i po części doszedłem do uczucia naszej narodowej muzyki, zatem miarkuj, jak mi przyjemnie...przyjemnie…

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Widziałem wieżę pochyłą, ratusz sławny...sławny… To wszystko nie przechodzi jednak pierników, oj pierników, z których jeden posłałem do Warszawy.

* Był wielkim nieprzyjacielem tempo rubato. Jego ulubioną formą była równość akompaniamentu przy swobodzie partii śpiewu prowadzącej, a więc niby tempo rubato, ale tylko w jednej ręce.(...…) Lekcje jego były bardzo poetyckie.

** Autor: G. Mathias, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Byłem u Ciebie w te dni przedostatnie<br />gdy podobniałeś – co chwila – co chwila –<br />do upuszczonej przez Orfeja liry (...…)

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Jego dobroć, czułość i cierpliwość niepokoją [...…] Jest to istota zbyt subtelna, zbyt niezwykła i zbyt doskonała, by żyć długo.

** Źródło: list do Ch. Marliani 20 maja 1839, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: list do siostry 6 października 1835, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Jego inspiracja jest natury poetyckiej (...…) on chce mówić do serc, nie do oczu; on chce kochać a nie zadziwiać. Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt.

** Źródło: recenzja w „La France Musicale” 27 lutego 1842, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Jest w najwyższym stopniu wytworny.[...…] Woli wysokie salony niż wysokie góry, duszące wyziewy gazu świetlnego niż czyste powietrze górskie, ale komponuje – co wprost niezrozumiałe – całkiem przeciwnie, to jest bardzo pięknie i głęboko.

** Źródło: list do R. Schumanna 4 stycznia 1840, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Autor: J. Cichocki, ''Powszechny Dziennik Narodowy'', 25 marca 1830, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 21 września 1834, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Polska dała mu zmysł rycerski i swoje historyczne cierpienie, Francja lekkość, elegancję i wdzięk, Niemcy zaś – romantyczną głębię.[...…] Jest on nie tylko wirtuozem, lecz poetą, zdolnym do ujawniania poezji swej duszy. Jest poetą dźwięków i nic nie może dorównać tej radości, jaką nam daje, kiedy improwizuje na fortepianie.

** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 4 lutego 1838, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Prowadzimy niekończące się rozmowy z Chopinem (...…). To najprawdziwszy artysta, jakiego zdarzyło mi się spotkać w życiu. Należy do tych rzadkich ludzi, których można czcić i podziwiać zarazem.

** Źródło: list z 22 czerwca 1842, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Trwam nadal w upojeniu (...…). Zaczynam wierzyć, że bywają anioły przebrane za mężczyzn, przebywające jakiś czas na ziemi, aby pocieszyć i pociągać za sobą ku niebu biedne, zmęczone i strapione dusze, bliskie zatraty.

** Źródło: list do [[Eugène Delacroix]], wrzesień 1838, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Utorował sobie nową drogę od pierwszej chwili, gdy pojawił się na estradzie (...…) Dla szerokiego tłumu jest zjawiskiem niewytłumaczalnym.

** Źródło: recenzja, „Gazette Musicale”, 15 maja 1834, cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

** Źródło: cyt. za: Mieczysław Tomaszewski, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* ...… A za nim Chopin w roju cieniów kroczy...kroczy…<br />Duch, wiecznie żywy i tak roztęskniony,<br />że jak dwa węgle mu goreją oczy.<br />Gdy idzie, drzewa biją mu pokłony,<br />Śpiewają wszystkie skowronki w przeźroczy<br />I wszystkie dzwonią mu w powietrzu dzwony,<br />A gdy jaskółcza nad nim śpiewa strzecha,<br />To się szczęśliwy poprzez łzy uśmiecha.

* Byliśmy głusi długo. Choć kto nawet<br />zbudował zarys muzycznych domów,<br />schodów rozpinał przełęcz lekką – <br />gruzy melodii sypały się zewsząd,<br />powietrze stargane, w strzępach głos.<br /><br />Dziś Chopin słupów radiowych zmierzch odchyla.

** Autor: [[Anna Kamieńska]], ''Chopin na bruku''

* Choć piórem nie zapiszesz,<br />maszyną nie wystukasz –<br />To wszystko trwa jak Chopin,<br />którego Pan Bóg słucha.

* Chopinowska piosnka płynie<br />W księżycową dal,<br />Niby skarga płynie cicha,<br />Niby łzy i żal.<br />Na powietrza srebrnej fali,<br />Płacze, tęskni, drży,<br />Przywołuje z zapomnienia<br />Dawne widma, sny..

* Cokolwiek teraz się zdarzy,<br />chwili nie stłumi,<br />zagaduję miękkość twej twarzy<br />po liści szumie.

* Fortepianu właściwie nie było.<br />Jeden pan nawet o to się czepiał,<br />ale dziecko, bo z dzieckiem przyszedł,<br />powiedziało, że widzi fortepian. <br />– Widzisz? <br /> – Widzę, klawisze grają. <br />– Słyszysz? <br /> – Słyszę, deszcz w liściach dzwoni.<br />Pod wierzbami w Łazienkach Chopin <br />krople deszczu kołysze w dłoni.

** Autor: [[Wanda Chotomska]], ''Preludium deszczowe''

* Fryderyk najpierw rękę do grania przegina –<br />Czy klaszcze o brzeg woda? Szeleści gęstwina?<br />Czy wystrzał belwederski zahuczał na sali?<br />Raduje się dźwięk jeden, a drugi się żali,<br />Słuchaczom w duszy gorzko, to znowu najsłodziej.<br />Co za muzykowanie! I co za czarodziej!<br />Skamienieli słuchacze. I Mickiewicz słucha,<br />Jak fruwa ptak z gałęzi, kaskada wybucha.. Jak Panna Młoda z drużbą na weselu tańczy,<br />Jak broni się w okopie garnizon powstańczy...powstańczy…

* Gdy polonez chopinowski<br />Tajne struny serca ruszy,<br />Zawsze wtedy mam widzenie<br />Narodowej, polskiej duszy.

* Gdyby fiołki i konwalie<br />Zamiast pachnąć grać umiały,<br />Byłaby to muzyka Szopena.

* Ha! Muzykę jakąś słyszę – pięknie grają, pięknie...pięknie…<br />żar mam w oczach, a po twarzy coś zimnego cieknie.<br />Patrzą na mnie, ale zbliżyć nikt się nie odważa,<br />Musi coś być w mojej twarzy, co ludzi przeraża.

* Komponował ćwiczenia.<br /><br />Wprawki.<br /><br />Dla doskonalenia<br />Sprawności palców.<br />Ale te małe etiudy<br />Na przekór ich przeznaczeniu<br />Uczynił różą kosmosu.

* mazurska, kujawska nuta<br />wraca do nas, serdeczna,<br />ale dzisiaj zatruta –<br />i wczorajsza, i wieczna:

* ,, Nie lubię chłopskiej muzyki,<br />Z jej zawadiackim refrenem.<br />Rytm jej przeraża mię dziki:<br />Boję się zostać C h o p i n e m”.

* Oto patrz, Fryderyku!...… to -– Warszawa:<br />Pod rozpłomienioną gwiazdą<br />Dziwnie jaskrawa –<br />– Patrz, organy u Fary; patrz!<br />Twoje gniazdo!<br />Ówdzie patrycjalne domy stare<br />Jak P o s p o l i t a – r z e c z,<br />Bruki placów głuche i szare,<br />I Zygmuntowy w chmurze miecz.

* Panieneczka, panieneczka<br />Czesze złoty włos,<br />Śpiewa sobie: kogo zechcę,<br />Powiodę za nos!

* Przykre losu spędzasz zmiany<br />Ulegać musisz potrzebie.<br />Pamiętaj, niezapomniany,<br />Że w Polsce kochają Ciebie...Ciebie…<br />Rzucasz lubych przyjaciół i rodzinę drogą;<br />Mogą Cię obcy lepiej nagrodzić, ocenić,<br />Lecz od nas kochać mocniej pewno Cię nie mogą.

** Źródło: Monika Ulatowska, ''Fryderyk Chopin...Chopin…'', ''op. cit.''

* Rusza pochód straszliwy. Gra śmiercią pochmurną.<br />Fortepian – pełen czaszek i kurz popiołów,<br />Głuchy dobosz na przedzie potrząsa swą urną,<br />Bębni marsz po salonach, przelewa się ołów,<br />Czarna flota nad głową, noc czarna śród żagli,<br />Koncert dudni pomorem po Szkocji, po Anglii,<br />Krzyczy gardło sczerniałe, grzmi wieko otwarte:<br />Jak tu trzymać nadludzką samemu wciąż wartę,<br />Cały świat jak przerąbać do dna klawiatury,<br />Biec do grobów i trupy wywlekać do góry,<br />Ponad ciemności, nad zgubę, nad mrok bezrozumny<br />I chwiać się, wlec bez siły, iść brzegiem swej trumny

* Słucha jęczących dzwonów pogrzebnych,<br />Ich wielkich łkań,<br />I rozpłakanych kędyś podniebnych<br />Gwiazd błędnych drgań...drgań…<br /><br />Słucha jak serca w bólu się kruszą<br />I rwą bez sił –<br />Słucha wszystkiego co jego duszą<br />Było, gdy żył..

* Szopen sobie przypomniał: ach, to ten...ten… Poeta<br />Bez talentu. Słowacki westchnął: moribunda.<br />Który z nas pójdzie pierwszej...pierwszej… tam? – myśleli wieszcze.<br />I minęli się. Dzisiaj mijają się jeszcze.

* …Taka rozmowa była o Chopinie<br />(Który naczelnym u nas jest artystą):<br /><br />– Co do mnie, polski ja w nim zamach cenię,<br />Nie melancholię romantyczno-mglistą,

* Tylko czasami nocą, gdy rozpacz opada,<br />I gdy Szopen, jak widmo, gra im na pianinie,<br />Zjawia się, cała w czerni, staje przy nim blada,<br />I śpiewa do nich cicho – że jest, że nie zginie.

* W tę noc<br />Przyleciały do niego mazowieckie wierzby,<br />Płaczące anioły,<br />I uklękły pod ścianą,<br />Zmawiając chórem żałobną modlitwę.

* W obcej gdzieś krainie<br />Kamień twój grobowy,<br />Cudze niebo płynie<br />Nad snem twojej głowy;<br />Cudze niebo chmurne<br />Rankiem grób twój rosi,<br />Cudzy wiatr ci echo<br />Cudzej pieśni nosi...nosi…

* Więc siedli emigranci, by słuchać Chopina.<br />Fortepian milczy jeszcze, jak senna syrena,<br />Jeszcze w zmarłych melodyj zatopiony echa,<br />Smętną bielą klawiszy jakby się uśmiecha,<br />Gotów oddać się znowu tej słodkiej tyranii,<br />Która rwie go na błękit, zabija w otchłani,<br />Każe mu być aniołem albo szaleć w walce –<br />I czeka na widmowe, pieszczotliwe palce.

* Właściwie był zupełnie zwyczajny<br />ten fortepian, o którym mowa,<br />dopóki go ów chłopiec genialny<br />swymi palcami nie zaczarował.

* Z Żelazowej Woli za nutą nuta<br />w świat z Chopinem poszły,<br />by wrócić tutaj.<br />A wróciły nuty piękne nad podziw<br /> do tej ziemi, gdzie się Chopin urodził.

* Ziemia twojej muzyki.<br /><br />A muzyka?<br /><br />Nie wyobrażam sobie bez niej Polski,<br />Fryderyku.

** Autor: [[Roman Brandstaetter]], ''Żelazowa Wola''