Liberum veto: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
nowe cytaty |
||
Linia 12:
* Nierządem Polska stoi.
** Autor: [[Wacław Potocki]], tytuł wiersza ze zbioru ''Ogród, ale nie plewiony...'', 1672–1694
* Samo ''liberum veto'' nie wynikało ze zbiorowego obłędu ani z wrodzonego instynktu anarchicznego. Było logicznym, tak! zupełnie logicznym ukoronowaniem ustroju, gwarancją jego bytu. Skoro państwo przemienione zostało w rzeszę samodzielnych domen magnackich, to zasada głosowania większością stała się nie do przyjęcia. Magnat – dajmy na to wielkopolski – natychmiast utraciłby swą przez antenatów uzyskaną pozycję, gdyby musiał podporządkować się prawu uchwalonemu przez Małopolan i Litwinów. Dla niego ''liberum veto'' było naprawdę „źrenicą wolności”, pojmowanej jako faktyczna suwerenność.
** Autor: [[Paweł Jasienica]], ''Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii'', wyd. Czytelnik, Warszawa 1999.
* Sejmiki zaś pospolicie odprawiane tumultem, przemocą i po pijanemu, nieraz zrywającego, a nawet i przeczącego większemu zdaniu na szablach rozniosły, chyba że z dobranymi pomocnikami dopadł do kancelarii, podpisał manifest i nim się za nim z koła sejmikowego drużyna pijana wysypała — zdążył uciec z miejsca sejmiku. Wtenczas dopiero, obaczywszy manifest, wszyscy jednogłośnie osądzili, że nie można dalej sejmikować bez zgwałcenia prawa wolnego nie pozwalam, które pospolicie nazywano ''pupilla libertatis'', źrenica wolności. A jeżeli kontradycenta [sprzeciwiającego się] doszli, zrąbali lub też na śmierć zabili, nim zaniósł manifest, to ''pupilla libertatis'' miana była za zdrową i całą, choć szablami pokrajana albo z okiem z łba wycięta.
** Autor: [[Jędrzej Kitowicz]], ''Opis obyczajów za panowania Augusta III''
| |||