Kartezjusz: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
+!, formatowanie automatyczne |
drobne redakcyjne, +1 |
||
Linia 1:
[[Plik:Frans_Hals_-_Portret_van_René_Descartes.jpg|mały|<center>Kartezjusz]]
'''[[w:Kartezjusz|Kartezjusz]]''' (fr. ''René Descartes'', łac. ''Renatus Cartesius''; 1596–1650) – francuski filozof, matematyk i fizyk, jeden z najwybitniejszych uczonych XVII wieku, uważany za prekursora nowożytnej kultury umysłowej.
==''Zasady filozoficzne''==
* A chociaż na podstawie dowolnego atrybutu poznaje się substancję, wszelako każdej substancji przysługuje jakaś główna własność, która konstytuuje jej naturę i istotę i do której sprowadzają się wszystkie inne własności. W ten sposób rozciągłość wzdłuż, wszerz i w głąb konstytuuje naturę substancji cielesnej; a myślenie konstytuuje naturę substancji myślącej. Bo wszystko inne, co można ciału przypisać, zakłada z góry rozciągłość i jest tylko jakąś modyfikacją rzeczy rozciągłej; tak jak wszystko, co odkrywamy w umyśle, to są tylko różne modyfikacje myślenia. Tak na przykład nigdzie indziej jak tylko w rzeczy rozciągłej można pojąć kształt, a ruch też jedynie w rozciągłej przestrzeni; ani nigdzie indziej wyobraźni czy odczuwania, czy woli jak tylko w rzeczy myślącej. Lecz na odwrót, można pojąć rozciągłość bez kształtu lub bez ruchu, a myślenie bez wyobraźni lub bez odczuwania, i to samo dotyczy rzeczy pozostałych, co oczywiste jest dla każdego, kto na tym skupi uwagę.
* Wątpię, więc myślę, myślę, więc jestem.▼
** ''Dubito ergo cogito, cogito ergo sum'' (łac.)▼
** Znaczenie: jeśli stwierdzam u siebie fakt myślenia, wynika z tego, że sam istnieję.▼
** Źródło: 1, 7, 10
** Zobacz też: [[myślenie]]▼
==Inne==
* Bardzo powinny być nam podejrzane sądy przyjaciół, kiedy padają na naszą korzyść.
** Zobacz też: [[przyjaźń]]
Linia 31 ⟶ 42:
* Mnogość praw dostarcza często usprawiedliwienia występkom: państwo o wiele lepiej urządzone jest wówczas, gdy ma ich bardzo niewiele, ale w zamian bardzo ściśle przestrzeganych.
▲** Znaczenie: jeśli stwierdzam u siebie fakt myślenia, wynika z tego, że sam istnieję.
▲** Źródło: ''Zasady filozoficzne'' (fr. ''Les principes de la philosophie'') 1, 7, 10
▲** Zobacz też: [[myślenie]]
* Należy wierzyć jedynie temu, cośmy doskonale poznali i w co nie można wątpić.
Linia 74 ⟶ 79:
* Trudno jest, pracując jeno na dziełach cudzych, dokonać rzeczy bardzo doskonałych.
▲* Wątpię, więc myślę, myślę, więc jestem.
▲** ''Dubito ergo cogito, cogito ergo sum'' (łac.)
* Żadna logiczna definicja nie pouczy o tym, czym jest prawda.
| |||