Jan Zamoyski: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
nowa kategoria
nowy cytat
Linia 4:
** ''Et quid tandem daemonium nobis mutum ex Sueciae adduxistis?'' (łac.)
** Opis: po pierwszym spotkaniu z królem elektem – Zygmuntem Wazą do kasztelana Leśniowolskiego
** Źródło: Stanisław Grzybowski, ''Dzieje Polski i Litwy (1506–1648)'', Kraków 2000.
 
* Gdyby Rzeczpospolita zawiodła się w swych nadziejach (dotyczących króla), wydałaby się w oczach świata nędzną, głupią i godną politowania.
** Opis: przed koronacją Henryka Walezego
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
 
* Każdy polski szlachcic powinien orientować się w zakresie głównych zasad sztuki lekarskiej.
** Opis: w akcie fundacyjnym katedry medycyny na Akademii Zamoyskiej, 1594 r.
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
 
* Król panuje, ale nie rządzi.
Linia 24:
* Kto cnotliwy – nie zważa na nic, na żadne trudy. Sam wprzód pójdę!
** Opis: przemowa do żołnierzy przed zwycięskim szturmem na Wolmar. 18 grudnia 1601 r.
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
 
* Miłuję, dalibóg, Waszą Królewską Mość i służę wiernie, i po wtóre mówię, wiernie służę; racz tylko Wasza Królewska Mość miłować też nas, poddane swe: łacno będzie o pomnożenie państw, snadoć przyjdzie wszystko, gdy miłość poddanych będzie.
** Opis: w liście do Zygmunta III Wazy z początku 1605 r. bezskutecznie próbując pojednać się z królem.
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
 
* Miłujże tę ojczyznę naszą, bo jest ci to tak, że cię Szwecja urodziła, ale cię ta przyjęła i ród twój macierzysty i ciebie ozdobiła, ubogaciła, wsławiła, na głowach naszych posadziła.
** Opis: apel wygłoszony do króla na sejmie 1605 r.
** Źródło: Jarema Maciszewski, ''Zygmunt III'', w: ''Poczet królów i książąt polskich'', Warszawa 1987 r.
 
* Polacy mawiali z królami swoimi otworzyście, nie okrywając nic, a zawsze im statecznie wiary dotrzymywali; w inszych ziemiach i państwach, w których milczeniem i jedwabnymi słówki wszystko pokrywano szkodliwie, nieraz długo duszony ogień spłonywał.
** Opis: w liście pisanym do Zygmunta III przed obradami sejmu inkwizycyjnego, 1592 r.
** Źródło: Stanisław Grzybowski, ''Dzieje Polski i Litwy (1506-1648)'', Kraków 2000.
 
* Spójrzmy tylko na królestwo nasze, jedno z pierwszych w Europie, spójrzmy na jego siły i środki obronne, na jego dostatki, bogactwa, na wszystko, co ludziom jest potrzebne. Czegóż nam brakuje? Oto rządu silnego i ustalonego ładu prawnego, a wtedy wszystko będziemy mieli i stać będziemy silni i pewni siebie.
** Opis: fragment przemówienia sejmowego z 1575 roku.
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
 
* Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie.
** Opis: cytat przypisywany również [[Andrzej Frycz Modrzewski|Andrzejowi Fryczowi Modrzewskiemu]].
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
** Zobacz też: [[młodzież]], [[wychowanie]]
 
* Wybieramy królów ''viritim'', bo nikt z nas nie uznałby władzy królewskiej u kogokolwiek, jeśliby mu wpierw na elekcji sam nad sobą tej władzy nie nadał.
** Opis: fragment przemówienia sejmowego z 1575 roku.
** Źródło: Sławomir Leśniewski, ''Jan Zamoyski. Hetman i polityk'', Warszawa 2008.
** Zobacz też: [[demokracja szlachecka]]
 
Linia 54 ⟶ 58:
* Dłużej dumy tego człowieka znosić nie mam zamiaru!
** Autor: [[Zygmunt III Waza]] na sejmie w 1591 r.
** Źródło: [[Stanisław Grzybowski]], ''Dzieje Polski i Litwy (1506–1648)'', Kraków 2000.
 
* Dzielny radą, pismy, wojski -<br />Nieśmiertelny Jan Zamoyski.
Linia 69 ⟶ 73:
 
* Nie dziw, że Polak w sławie wygórował, <br/ >Zamoyski radzi, Batory panował.
** Źródło: [[Julian Ursyn Niemcewicz]], ''Śpiewy historyczne'', w: [[Janusz Tazbir]] ''Świat panów Pasków'', Łódź 1986.
 
* Obyż cię dziś ojczyzna miała, wielki Janie!<br/ >Na samo imię twoje zdechliby poganie (...)<br/ >A jakoś strącił Niemca, co świadczy Byczyna, <br/ >Tak pomóż z tego stopnia strącić poganina.
** Źródło: [[Wacław Potocki]], ''Wojna chocimska'', w: [[Janusz Tazbir]] ''Świat panów Pasków'', Łódź 1986.
 
* Talentów i charakteru dowiódł, gospodarzem był zawołanym, aczkolwiek pozbawionym skrupułów, co u kierownika polityki nie stanowi wady. Wolno wyrazić nadzieję, że obwarowałby państwo na kształt swojego Zamościa i nie roztrwoniłby zasobów.