Sentencje i zwroty łacińskie: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Panterka (dyskusja | edycje)
m →‎B: porządki
Panterka (dyskusja | edycje)
m →‎C: porządki
Linia 430:
 
==C==
* ''Caeca invidia est'' – zazdrośćZazdrość jest ślepa
** Zobacz też: [[zazdrość]]
 
* ''Caecus si caeco ducatum praestat, ambo in foveam cadunt'' – Jeśli ślepy ślepego prowadzi, obaj w dół wpadają. (Słowa
** JezusaAutor: Chrystusa.[[Jezus Chrystus]] ''Ewangelia wg św. Mateusza.)''
 
* ''Caelum et terra transibunt, verba autem mea non praeteribunt'' – Niebo i ziemie przeminą, ale słowa moje nie przeminą. (Słowa
** JezusaAutor: Chrystusa.[[Jezus Chrystus]] ''Ewangelia wg św. Mateusza.)''
** Zobacz też: [[przemijanie]], [[słowo]]
 
* ''Caelum et terram commovere'' – Poruszyć niebo i ziemię. (
** Źródło: ''Księga proroka Aggeusza.)''
** Zobacz też: [[niebo]], [[ziemia]]
 
* ''Calvitium non est vitium, sed prudentiae indicium'' – Łysina to nie wada, lecz oznaka mądrości.
** Zobacz też: [[mądrość]]
 
* ''Canis timidus vehementius latrat quam mordet'' – Pies, który się boi, gwałtowniej ujada, niż gryzie. (
** Autor: [[Kurcjusz Rufus)]]
** Zobacz też: [[pies]], [[strach]]
 
* ''Cantus cycneus'' – Łabędzi śpiew (ostatnie dzieło). (Cyceron)
** Autor: [[Cycero]]
 
* ''Captatio benevolentiae'' – zjednywanieZjednywanie sobie względów. (
** Autor: [[Kwintylian)]]
 
* ''Carpe diem quam minimum credula postero'' – chwytajChwytaj dzień (korzystaj z chwili), jak najmniej ufając przyszłości (Horacy)
** Autor: [[Horacy]]
** Zobacz też: [[chwila]], [[dzień]], [[przyszłość]]
 
* ''Carum est, quod rarum est'' – Cenne jest to, co rzadkie.
 
* ''Carta non erubescit'' – papierPapier się nie rumieni (ze wstydu; papier jest cierpliwy) Zob. ''epistola non erubescit''
** Zobacz też: [[papier]]
 
* ''Cave me, Domine, ab amico, ab inimico vero me ipse cavebo'' – Boże, strzeż mnie od przyjaciół, z wrogami poradzę sobie sam.
** Zobacz też: [[przyjaciel]], [[wróg]]
 
* ''Cedant arma togae!'' – niechNiech oręż ustąpi przed togą! (Cycero)
** Autor: [[Cycero]]
** Zobacz też: [[oręż]]
 
* ''Certum est, quia impossibile est'' – Jest pewne, ponieważ jest niemożliwe. (Tertulian)
** Autor: [[Tertulian]]
 
* ''[[Poza tym uważam (że Kartaginę należy zniszczyć)|Ceterum censeo Karthaginem esse delendam]]'' – Poza tym uważam, że Kartaginę należy zniszczyć.
** – zob.Autor: [[Kato Starszy]]
 
* ''Cibi condimentum est fames'' – najlepsząNajlepszą przyprawą jest głód
** Zobacz też: [[głód]]
 
* ''Cicer cum caule'' – grochGroch z kapustą (tłumaczenie polskiego idiomu).
 
* ''Cinis et manes et fabula fies'' – Popiołem i cieniem i wspomnieniem się staniesz. (Persjusz)
** Autor: [[Persjusz]]
 
* ''Civis totius mundi'' – Obywatel całego świata. (Diogenes Łaertius)
** Autor: [[Diogenes Laertius]]
 
* ''Clara pacta claros faciunt amicos'' – jasneJasne (tj. jednoznaczne, wyraźne, nie budzące wątpliwości) układy tworzą wiernych przyjaciół.
** Zobacz też: [[przyjaźń]]
 
* ''Clavus clavo pellitur'' – gwóźdźGwóźdź wybija się gwoździem
 
* ''Cogitationis poenam nemo patitur.'' – zaZa myśli kary nikt nie ponosi.
** Zobacz też: [[kara]], [[myśl]]
 
* ''Cogitationum poenam nemo luit'' – niktNikt nie cierpiał za karę myślenia
** Zobacz też: [[kara]], [[myśl]]
 
* ''Cogito, ergo sum'' – myślęMyślę więc jestem
** Autor: [[Kartezjusz]]
** Zobacz też: [[myśl]]
 
* ''Cognosce te ipsum'' – poznajPoznaj samego siebie.
 
* ''Comedamus et bibamus cras enim moriemur'' – jedzmyJedzmy pijmy wszak jutro pomrzemy
** Zobacz też: [[śmierć]]
 
* ''Communi consensu'' – Za zgodą ogółu.
 
* ''Compos mentis'' – zdrówZdrów na umyśle
** Zobacz też: [[umysł]], [[zdrowie]]
 
* ''Concordia civium murus urbium'' – zgodaZgoda obywateli, to mur obronny miast.
** Zobacz też: [[miasto]], [[obrona]], [[zgoda]]
 
* ''Concordia domi, foris pax'' – zgodaZgoda w domu, pokój na zewnątrz.
** Zobacz też: [[zgoda]]
 
* ''Coniugium sine prole est quasi dies sine sole'' – Małżeństwo bez potomstwa jest jak dzień bez słońca.
** Zobacz też: [[małżeństwo]]
 
* ''Conquiescat in pace'' – Niech odpoczywa w pokoju. Napis na nagrobkach.
** Źródło: inskrypcja nagrobna
 
* ''Conflabunt gladios suos in vomeres'' – przekująPrzekują miecze swe na lemiesze. (Wulgata; Izajasz,2,4)
** Źródło: [[Biblia]], ''Wulgata; Izajasz,2,4''
** Zobacz też: [[miecz]]
 
* ''Consensus facit legem'' – zgodaZgoda tworzy prawo.
** Zobacz też: [[prawo]], [[zgoda]]
 
* ''Consuetudinis vis magna est'' – wielkaWielka jest siła przyzwyczajenia.
** Zobacz też: [[przyzwyczajenie]]
 
* ''Consuetudo altera natura est'' – przyzwyczajeniePrzyzwyczajenie jest drugą naturą. (Cyceron)
** Autor: [[Cyceron]]
** Zobacz też: [[przyzwyczajenie]]
 
* ''Consuetudo est optima legum interpres'' – Zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw. (Justynian)
** Autor: [[Justynian]]
** Zobacz też: [[prawo]]
 
* ''Consummatum est'' – stałoStało się. (
** Autor: [[Jezus Chrystus;]], ''Ewangelia wg św. Jana)''
 
* ''Contra facta non valent argumenta'' – Wobec faktów argumenty muszą ustąpić.
 
* ''Contra negantem principia non est disputandum'' – zZ kimś, kto zaprzecza pryncypiom, nie dyskutuje się (
** Autor: [[Arthur Schopenhauer]] za [[Arystoteles]]em)
 
* ''Contra vim mortis non est medicamen in hortis'' – przeciwko mocy śmierci nie ma ziół w ogrodach (na śmierć nie ma lekarstwa)
** Zobacz też: [[lekarstwo]], [[śmierć]]
 
* ''Contra vim non valet ius'' – prawoPrawo jest bezsilne wobec przemocy.
** Zobacz też: [[prawo]], [[przemoc]]
 
* ''Contraria contrariis curantur'' – przeciwnePrzeciwne (leczy się) przeciwnym (
** Źródło: prastara zasada medyczna)
 
* ''Convenienter naturae vivere'' – żyćŻyć w zgodzie z naturą. (
** Autor: [[Zenon z Kitionu)]]
** Zobacz też: [[natura]], [[życie]]
 
* ''Copia verborum'' – Gadanina; Mnogość słów.
 
* ''Cornix cornici numquam confodit ocellum'' – Kruk krukowi oka nie wykole. (Makrobiusz)
** Autor: [[Makrobiusz]]
** Zobacz też: [[kruk]], [[oko]]
 
* ''Corpus delicti'' – Dowód rzeczowy przestępstwa.
Linia 526 ⟶ 576:
* ''Corpus iuris civilis'' – Kodeks prawa cywilnego.
 
* ''Corrumpunt mores bonos colloquia mala'' – złeZłe rozmowy psują dobre obyczaje. (Św.
** Autor: [[Paweł z Tarsu]] „I List do Koryntian”)
 
* ''Corvus albus'' – białyBiały kruk. (
** Autor: [[Juwenalis)]]
 
* ''Crede, quod habes, et habes'' – Wierz, że masz, a będziesz miał.
 
* ''Credo ut intelligam'' – wierzęWierzę, aby rozumieć (św. Anzelm z Canterbury), zasada ta stała się podstawą scholastyki.
** Autor: św. [[Anzelm z Canterbury]]
 
* ''Crescit sub pondere virtus'' – prześladowanaPrześladowana cnota wzrasta.
 
* ''Crescite et multiplicamini et replete terram'' – Rośnijcie i rozmnażajcie się i napełniajcie ziemię. (Księga Rodzaju.)
** Źródło: [[Biblia]]
 
* ''Crescunt anni, decrescunt vires'' – Przybywa lat, ubywa sił.
 
* ''Crux interpretum'' – (dosłownie: krzyż komentatorów) miejsceMiejsce (w tekście) trudne do zrozumienia.
 
* ''Cucullus non facit monachum'' – kapturKaptur nie czyni mnicha
 
* ''Cui bono?'' – naNa czyją korzyść?
** Autor: [[Lucjusz Kasjusz.]]
 
* ''Cuius regio eius religio'' – czyjaCzyja władza, tego religia
** Zobacz też: [[religia]], [[władza]]
 
* ''Cuiusvis hominis est errare, nullius nisi insipientis in errore perseverare'' – Każdy człowiek może zbłądzić, uparcie w błędzie trwa tylko głupi.
** Autor: [[Cyceron]]
** Zobacz też: [[błąd]], człowiek]], [[głupiec]]
 
* ''Cum debita reverentia'' – zZ należytym szacunkiem.
** Zobacz też: [[szacunek]]
 
* ''Cum plenus venter, numquam studet ille libenter'' – Kiedy brzuch pełny, nigdy nie studiuje on chętnie.
 
* ''Cum recte vivis, ne cures verba malorum'' – Skoro uczciwie żyjesz, nie dbaj o słowa złych ludzi. (Katon)
** Autor: [[Katon]]
 
* ''Cum tacent, clamant'' – milczącMilcząc wołają (milczenie jest wymowniejsze od mowy) (Cyceron przeciw Katylinie)
 
* ''Cum ventis litigare'' – rzucaćRzucać słowa na wiatr.
 
* ''Cupido dominandi'' – Żądza władzy.
Linia 564 ⟶ 624:
* ''Cura fugit multo diluiturque mero'' – Troska znika i rozpuszcza się w obfitym winie.
 
* ''Cura, ut valeas!'' – bądźBądź zdrów (standardowa rzymska formuła pożegnania)
 
* ''Curriculum vitae'' – Przebieg życia (życiorys)