Przysłowia czeskie

Czechy – państwo w Europie Środkowej, bez dostępu do morza.

  • Bez pracy nie ma kołaczy.
    • Bez práce nejsou koláče. (czes.)
Czechy na mapie świata
  • Co z serca nie pochodzi, nie przyjmuje się w sercu.
  • Czeska ziemia – najlepsza matka chleba.
  • Gdy szedł po zwolnienie lekarskie, bardzo się denerwował, że jest zdrowy.
  • Im straszniejszy przeciwnik, tym sławniejsze zwycięstwo.
  • Im więcej udręczy się dla ojczyzny, tym więcej się ją kocha.
  • Jak posiejesz, tak zbierzesz.
    • Jak kdo zaseje, tak také sklidí. (czes.)
    • Źródło: Czechmate. From Bohemian Paradise to American Haven, AuthorHouse 2011, s. 52.
  • Konia chwal dopiero po miesiącu, a żonę po roku.
    • Źródło: „Poradnik językowy”, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1957, s. 123.
  • Ksiądz od księdza nic nie bierze.
  • Kto ma sadło, temu łatwo.
    • Kdo má sádlo, tomu snadno. (czes.)
    • Znaczenie: bogatemu wszystko uchodzi.
    • Źródło: Elżbieta Sobol, Anna Stankiewicz, Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1995, s. 543.
  • Kto w kłótni pierwszy się uciszy, pochodzi z dobrego domu.
  • Łakomiec wszystkim bywa zły i sobie najgorszy.
  • Małe ryby też ryby.
    • Malé ryby taky ryby. (czes.)
    • Źródło: Petr Kukal, Povídání a hry s českými příslovími – pro děti od 6 do 10 let, Grada Publishing, 2007, s. 52.
  • Mądrość ojca i miłość matki czuwają nad dobrym wychowaniem dzieci.
  • Mądry pracuje rękoma i głową.
  • Mężczyzna jest mężczyzną i nie sposób go zmienić, niestety.
  • Mowa jest srebrem, milczenie zlotem.
    • Mluviti stříbro, mlčeti zlato.
    • Źródło: Czechmate..., op. cit., s. 51.
  • Oko za oko, ząb za ząb.
    • Oko za oko, zub za zub. (czes.)
    • Źródło: Emanuel Strauss, Dictionary of European Proverbs, Routledge, 2012.
  • Pies, który szczeka, nie gryzie.
    • Pes, který štěká, nekouše. (czes.)
    • Źródło: Antonie Krzemieňová, Síla myšlenky I. Prokletí, Grada Publishing, 2011, s. 80.
  • Po ciemku każda krowa czarna.
    • Potmě každá kráva černá. (czes.)
    • Źródło: František Čermák, Jiří Hronek, Jaroslav Machač, Slovník české frazeologie a idiomatiky, t. 1, LEDA, 2009, s. 233.
  • Póki człowiek zdrowy, i woda mu słodka.
  • Prawdziwy Czech śpiewa, gdy sobie podje.
  • Prawy Czech ma w sercu hubę, a w głowie krzesiwo – o płomień łatwo.
  • Ręka matczyna jest miękka, nawet jeśli bije.
  • Syt będąc, nie odrzucaj chleba.
  • Syty głodnemu nie uwierzy.
  • Szczęście o kiju się wlecze, a nieszczęście lata na skrzydłach.
  • Śmierć z każdym potańcuje.
  • Świnia zostaje świnią, choćby na sobie złote siodło miała.
    • Źródło: „Slovanské studie”, t. 7–8, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2003, s. 235.
  • W zdrowym ciele zdrowy duch.
    • V zdravém těle zdravý duch. (czes.)
  • Wielu kucharzy przesoli zupę.
  • Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
    • Všechny cesty vedou do Říma. (czes.)
  • Wytrwała pilność największe trudności pokona.
  • Ze śmiercią każdy potańcuje.
  • Ziemia twarda, a niebo wysokie.
  • Zły człowiek im więcej przyjazny i uprzejmy, tym niebezpieczniejszy.
  • Żaden uczony z nieba nie spadł.
    • Žádný učený z nebe nespadl. (czes.)
    • Źródło: Marcel Malypetr, Československé sajdkáry, Grada Publishing 2011, s. 156.