Fidel Castro

Kubański polityk i rewolucjonista

Fidel Castro (1926–2016) – kubański rewolucjonista, polityk i prawnik, prezydent i premier Kuby, pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Kuby.

A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Fidel Castro (2003)

A edytuj

  • [Amerykanie] Zwrócili się do nas, byśmy poszli w kierunku kapitalizmu, który jest zniewagą dla naszego kraju (…). Byłoby niezwykle trudne dla kubańskiego parlamentu, by odrzucił system socjalistyczny. To nie do pomyślenia.
    • Opis: w kubańskim parlamencie, 1 lipca 2002.
  • Ani jedna kropla krwi nie została przelana w Stanach Zjednoczonych, ani jeden atom zdrowia nie został stracony przez 43 lata kubańskiej rewolucji z powodu zamachów terrorystycznych zorganizowanych przez Kubę.
    • Opis: wypowiedziane w czasie wizyty w stolicy południowo-wschodniej prowincji Kuby, 26 maja 2002.
    • Zobacz też: Stany Zjednoczone

C edytuj

  • Ci, którzy nie wyrzekną się nawyku picia rumu, będą musieli drogo płacić za ten napój.
    • Źródło: PAP, 6 grudnia 2002
  • Cygara są zdrowe dla naszej gospodarki, ale nie dla zdrowia.
  • Czy to nie paradoks historii, że w chwili, gdy pewne grupy kleru stają się rewolucyjne, niektóre grupy marksistowskie stają się pseudorewolucyjnym kościołem? Mam nadzieję, że nie będę ekskomunikowany, ani nie będę doprowadzony przed Świętą Inkwizycję za te słowa. Nie ma nic bardziej antymarksistowskiego niż dogmat i sztywne myślenie. W świecie idei rewolucyjnych nikt nie ma prawa uzurpować sobie monopolu.
    • Opis: w 1963, kpiąc z radzieckich komunistów.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 30.
    • Zobacz też: marksizm, rewolucja
  • Czy to źle być dyktatorem? Widziałem, jak Stany Zjednoczone zaprzyjaźniały się z niektórymi dyktatorami.
    • Źródło: film dokumentalny Comandante, 21 lutego 2003

H edytuj

  • Historia mnie uniewinni.
    • La historia me absolverá. (hiszp.)
    • Opis: z przemówienia w sądzie we własnej obronie w procesie ataku na koszary Moncada, 1953.
    • Źródło: Historia mnie uniewinni
    • Zobacz też: historia

J edytuj

  • Jeśli udowodnią mi że mam konta za granicą, zrezygnuję z mojego stanowiska i z moich obecnych obowiązków.
    • Opis: odpowiadając na oskarżenia, że ma zagraniczne konta, a na nich 900 mln dolarów.

K edytuj

  • Kennedy jeszcze i teraz ma okazję stać się najsławniejszym prezydentem Stanów Zjednoczonych, przywódcą, który powinien wreszcie zrozumieć, że możliwe jest współistnienie kapitalistów i socjalistów – nawet w Ameryce.
    • Opis: podsumowanie działalności Kennedy’ego zaraz po jego śmierci.
  • Kiedy byłem dzieckiem, co roku w Wielki Tydzień między czwartkiem i sobotą umierał Bóg. Mówiono: „Żydzi zabili Jezusa”. Obwiniali o to Żydów! (…) I tak to trwało przez 2 tys. lat. Nie sądzę, żeby ktokolwiek był bardziej spotwarzany od Żydów. O wiele bardziej niż muzułmanie. Żydów oczerniano i obwiniano o wszystko. A muzułmanów o nic się historycznie nie oskarża. Irański rząd musi zrozumieć, że Żydów wypędzono z ich ziemi, prześladowano, poniewierano i gromiono na całym świecie, bo oskarżano ich, że to oni zabili Boga. (…) Przetrwali jako naród dzięki kulturze i religii. Ich los był o wiele cięższy niż nasz. Niczego nie da się porównać do Holocaustu. Rząd Iranu lepiej przysłuży się pokojowi, jeśli uzna tę unikalną historię antysemityzmu i zrozumie, dlaczego Izraelczycy tak boją się o swoje przetrwanie.
    • Opis: krytykując prezydenta Mahmuda Ahmadineżada za politykę wobec Izraela.
    • Źródło: wywiad Jeffreya Goldberga, „The Atlantic”, tłum. Maciej Stasiński, „Gazeta Wyborcza”, 9 września 2010.
    • Zobacz też: antysemityzm
  • Kiedy sądzicie oskarżonego o kradzież, panowie sędziowie, to nie pytacie go, od jak dawna jest bez pracy, ile ma dzieci, przez ile dni w tygodniu jada, nie interesujecie się wcale warunkami bytowymi środowiska, w którym on żyje. Posyłacie go do więzienia, poświęciwszy mu niewiele czasu. Nie idą tam bogaci, którzy palą magazyny i sklepy, ażeby otrzymać odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia. I chociaż często spalają się tam także i ludzie, to właściciele tych magazynów mają dość pieniędzy, by opłacić adwokatów i przekupić sędziów. Posyłacie do więzienia nieszczęśnika kradnącego z głodu, ale żaden z setek złodziei, którzy ukradli państwu miliony, nigdy nie spędził nawet jednej nocy za kratami. W noc sylwestrową spożywacie z nimi kolację w jakimś arystokratycznym lokalu i cieszą się oni waszym szacunkiem.
    • Źródło: Historia mnie uniewinni, 1953
  • Kiedy widziałem jakąś górę wydawała mi się ona wyzwaniem… Zdarzało się, że cała grupa czekała na mnie przez dwie godziny, bo ja wspinałem się na szczyt. Nie ganiono mnie (…). Kiedy jezuici zauważali u swoich uczniów ducha ryzyka, poświęcenie, gotowość do wysiłku – zachęcali ich, nie chcieli mieć uczniów mięczaków.
    • Opis: wspominając wychowanie odebrane w katolickiej szkole.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 22.
  • Komunizm albo śmierć.
    • Opis: hasło przyświecające w 1981 rządom Fidela Castro na Kubie.
  • Kuba nigdy nie będzie żywiła nienawiści ani nie obwiniała Amerykanów za krzywdy, jakie wycierpieliśmy z rąk ich rządu.
    • Opis: wypowiedziane w czasie wizyty w stolicy południowo-wschodniej prowincji Kuby, 26 maja 2002.

M edytuj

  • Można porównać prześladowania za przekonania religijne, które w gruncie rzeczy były też ideami politycznymi niewolników i ciemiężonych w Rzymie, z systematycznymi i brutalnymi prześladowaniami, których ofiarami w czasach nowożytnych byli nosiciele politycznych idei robotników i chłopów, czyli komuniści.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 23.
    • Zobacz też: religia, komunizm
  • Musimy zachować spokój, ponieważ gang, mafia [o Unii Europejskiej] dołączyła się do jankeskich imperialistów, ohydnie służąc nazistowskiemu rządowi Stanów Zjednoczonych.
    • Źródło: PAP, 16 czerwca 2003
  • Muszę przyznać, iż w pewnym okresie zdawało się, iż będziemy mogli pozostawić władzę innym; byliśmy trochę „utopistami”.
    • Źródło: O rewolucji kubańskiej. Wybór przemówień

N edytuj

  • Na Kubie przez ostatnie 45 lat nikt nikogo nie torturował, nie było szwadronów śmierci, nie było ani jednej egzekucji pozasądowej.
    • Opis: na wiecu w Hawanie, 17 maja 2004.
  • Nawet gdyby mnie dopadł parkinson, to co z tego? Papież Jan Paweł II jeździł z parkinsonem po całym świecie.
    • Źródło: w przemówieniu na uniwersytecie w Hawanie.
    • Zobacz też: Jan Paweł II
  • Nie mogą być prowokatorami ludzie pragnący doczekać się ziszczenia swoich marzeń.
    • Źródło: O rewolucji kubańskiej. Wybór przemówień
  • Niektórzy chcą nam wybaczyć. Niby co? Kuba nie potrzebuje ani Stanów Zjednoczonych, ani Unii Europejskiej.
    • Źródło: Green Left Weekly, 28 lutego 2005

O edytuj

  • Ojczyzna, albo śmierć. Zwyciężymy!
    • Opis: hasło rzucone dyktaturze Batisty, 1953.

P edytuj

  • Pewnego dnia trzeba będzie wznieść pomnik na cześć tych krajów, które w tak niezwykle trudnych warunkach wszystko zaryzykowały i zagłosowały przeciwko projektom Jankesów.
    • Opis: przemówienie pierwszomajowe wygłoszone na placu Rewolucji w Hawanie 1 maja 2004.
  • Po moim odejściu Kuba pozostanie niezłomna.
    • Opis: w programie telewizyjnym Diego Maradony.

R edytuj

  • Radzę nie próbować aktów zemsty na naszym narodzie. Mogą one naruszyć porozumienie migracyjne. Mogą sprowokować masowy exodus, a my nie jesteśmy przygotowani, by go powstrzymać.
    • Opis: w czasie demonstracji w Hawanie, 30 czerwca 2004.

S edytuj

  • Są rzeczy, które przetrwają biedę tego świata oraz rzeczy, które są wieczne, jak moje wspomnienie o Tobie, którego nikt nie może mi zabrać…
    • Opis: do Natalii Fernández, swojej kochanki
    • Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, tłum. Roman Niedballa, wyd. Videograf II, Katowice 2004, s. 145.
  • Słońca nie można zakryć palcem.
    • Opis: latem 1968, decydując się na pojednanie z Moskwą i kończąc 10-letni okres tzw. „herezji kubańskiej”.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 32.
  • Socjalizm albo śmierć!
    • Socialismo o muerte! (hiszp.)
    • Zobacz też: socjalizm
  • Socjalizm pozostanie jedyną nadzieją na pokój i przetrwanie naszego gatunku.
    • Źródło: BBC News, 6 grudnia 2004

U edytuj

  • USA zaczną z nami rozmawiać, gdy ich prezydentem będzie Murzyn, a papieżem Latynos.
    • Opis: do dziennikarzy w 1973.
    • Źródło: Zabójcze puenty, „Forum” nr 16, 7–20 sierpnia 2015, s. 82.

W edytuj

  • W każdy zakątek świata możemy wysłać więcej lekarzy, nauczycieli, techników niż amerykański Korpus Pokoju i wszystkie Kościoły razem wzięte. A mamy tylko dziesięć milionów mieszkańców.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 32–33.
  • W przyszłości przykład Che będzie powszechny. Znikną narodowe flagi, nacjonalizm i egoizm, tak jak zniknęły one z jego serca i umysłu.
  • Wizyta w Wenezueli była jedyną oficjalną wizytą, w czasie której nie usiłowano mnie zabić w zamachu.
    • Źródło: serwis www.yahoo.com, 18 lipca 2005
  • Wyobrażam sobie Kubę jako wielką moralną potęgę. Z bardzo wielką godnością.

O Fidelu Castro edytuj

  • Autentyczny przywódca lewego skrzydła burżuazji.
    • Autor: Ernesto Guevara
    • Opis: w 1957.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 24.
  • Castro? Jeszcze jeden rzeźnik.
    • Autor: Jean-Paul Sartre
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 49.
  • Castro przyznaje, że około 550 kryminalistów Batisty zostało rozstrzelanych po wyrokach przed specjalnymi trybunałami rewolucyjnymi w latach 1959 i 1960. Cokolwiek by jednak sądzić o tamtych procesach, oskarżeni byli wybierani nie na chybił trafił, lecz dlatego, że – jak wierzono – popełnili zbrodnie i okrucieństwa na wielką skalę. Rewolucyjne rozprawy na Kubie nie przypominały krwawych łaźni z innych rewolucji XX wieku – w Meksyku, Rosji, Chinach. W normalnie przyjętym znaczeniu tego określenia „krwawej łaźni” na Kubie po upadku Batisty nie było.
    • Autor: Tad Szulc, Fidel. A critical portrait. Post Road Press. Nowy Jork 2000.
  • CIA knuła tak niesamowite spiski, aby zamordować kubańskiego dyktatora, że zawstydziłyby one nawet agenta 007… Chciała wykorzystać trujące tabletki, toksyczne cygara i wybuchające małże. Doszło nawet do tego, że Fidel sam proponował, że się zastrzeli. Od niemal pół wieku CIA i kubańscy uchodźcy próbowali stworzyć plan zamachu na Fidela Castro. Oczywiście żaden z tych pomysłów nie wypalił, ale wiele z nich z pewnością uznano by za zbyt wymyślne nawet jak na fabułę powieści o Jamesie Bondzie.
  • Co by tu jednak nie mówić, Fidel okazał się niezwykle zręcznym politykiem. Pod hasłem „socjalizm albo śmierć” utrzymuje się przy władzy do dziś, mimo upadku jego głównego sojusznika, ZSRR oraz załamania się komunistycznej ideologii. Do niedawna jeszcze, dopóki wiek i zdrowie pozwalały, z upodobaniem pojawiał się ubrany w swój nieśmiertelny mundur w świetle reflektorów. Wielki, dumny, ze wspaniałą, siwiejącą brodą; nigdy w towarzystwie jakiejkolwiek kobiety – zda się ostatni na wyspie szlachetny asceta.
    • Autor: Przemysław Słowiński, Dyktatorzy i ich kobiety. Seks, władza i pieniądze, Wydawnictwo Videograf, Chorzów 2013, ISBN 9788378351320, s. 220.
  • Człowiek może się z nim nie zgadzać co do niektórych spraw, ale – cholera! – pozwólcie mu działać w spokoju! Chciałbym zobaczyć Kubę bez blokady, ciekawe, co by się wydarzyło.
  • Fidel Castro nieodmiennie od 50 lat uosabia mit rewolucji kubańskiej, ale w ostatnim czasie zaczynał już być dla nas tylko wspomnieniem przeszłości. Wielu było gotowych wybaczyć mu jego błędy i porażki. Postawili go na szarym piedestale historii XX wieku, uwieczniając w godzinie chwały, jak w przypadku wielkich zmarłych. Jednak jego nagłe ponowne pojawienie się zniweczyło te wysiłki.
    • Autorka: Yoani Sánchez
    • Opis: o powrocie Fidela Castro do życia publicznego po czterech latach nieobecności.
    • Źródło: Alessandro Scotti, Blogerka z Hawany, „Courrier International”, tłum. „Forum”, 23 sierpnia 2010.
  • Fidel Castro, przywódca małej 11 milionowej wyspy, jak Dawid rzucił wyzwanie Goliatowi. W bezpośrednim sąsiedztwie Florydy ogłosił rewolucję i obronił ją przed przygotowaną przez CIA interwencją zbrojną w Zatoce Świń w 1961 r. Udało mu się również przetrwać szereg innych ataków i wyzwań, w tym ciężkie embargo handlowe wprowadzone przez USA w 1960 r.
  • Fidel jest dziś tylko cieniem dawnego wodza, który w czasie, gdy milion gardeł skandowało jego imię na placu, ułaskawiał jednych ludzi, nakazywał stracić innych i przyjmował ustawy, w których sprawie z nikim się nie konsultował.
    • Autorka: Yoani Sánchez
    • Źródło: Alessandro Scotti, Blogerka z Hawany, „Courrier International”, za: „Forum”, 23 sierpnia 2010.
  • Historia odnotuje i oceni olbrzymi wpływ, jaki ta postać wywarła na ludzi i na świat. (…) Dziś przekazujemy rodzinie Fidela Castro kondolencje a narodowi kubańskiemu nasze myśli i modlitwy.
  • Jego przeciwnicy mówią, że był królem bez korony i mylił jedność z jednomyślnością. W tym jego przeciwnicy mają rację. Jego przeciwnicy mówią, że gdyby Napoleon miał taką gazetę, jak Granma, żaden Francuz nie dowiedziałby się o klęsce pod Waterloo. W tym jego przeciwnicy mają rację. (…) Ale jego przeciwnicy nie mówią, że ta rewolucja wzrastała w karcerze i stała się tym, czym mogła, a nie tym, czym chciała. (…) I nie mówią, że mimo wszystkich zewnętrznych agresji i wewnętrznych ograniczeń, ta wyspa cierpiąca, ale uparcie wesoła, wydała na świat społeczność latynoamerykańską o najmniejszych nierównościach społecznych.
  • Jego wysiłki, rachuby i szaleństwa zadają kłam słynnej frazie: żaden człowiek nie jest wyspą poety Johna Donne’a. Kuba to Castro. Ale Castro to coś więcej niż jego wyspa. To najbardziej liryczny caudillo jakiego wydała Ameryka Łacińska. Teatralny, dumny, szalony, niezmordowany. Patriarcha, demiurg, marzyciel. Rewolucjonista, który jedną ręką przywraca karę śmierci, a drugą – likwiduje Papę Noela [odpowiednika Świętego Mikołaja] i zmienia datę karnawału. Szef rządu, który aspiruje do uprawiania truskawek poniżej zwrotnika Raka… Na swój sposób potwór – szef, który z nikim nie chce dzielić władzy…
    • Autorzy: Jean-François Fogel, Bertrand Rosentahal, Fin de Siglo en La Habana, TM Editores, Madryt 1995.
  • Jeśli Fidel istotnie rozważał operację ratunkową, doszedł być może do konkluzji, że męczeństwo Che posłuży lepiej sprawie rewolucji niż Che żywy, ale sfrustrowany w Hawanie…
    • Autor: Jorge Castañeda, Utopia desarmada, 1997
  • Kiedy umarł stare kurwy i złodzieje z Miami radowały się jak dzieci. Bo wreszcie odszedł ten, który zniszczył ich starą, dobrą Kubę. Najwspanialszy burdel Stanów Zjednoczonych Ameryki. (…) Śmierć Fidela Castro, który zaczynał jako rewolucjonista i wolnościowiec, a na starość został populistycznym dyktatorem, przyspieszy zmiany na Kubie. Ale historia nie cofnie się. Nowa Kuba do starej roli już nie wróci. Burdelem USA już nie będzie.
  • Kuba pod rządami Fidela Castro stała się pierwszym krajem w Ameryce Łacińskiej, który wyeliminował analfabetyzm. Dalej pozostaje jednym z niewielu pozbawionych tego problemu. Sieć publicznych szpitali i powszechny program szczepień pomogły obniżyć umieralność noworodków do poziomu tego z krajów Europy Zachodniej. Kuba zaczęła też przyjmować tysiące młodych ludzi z całej Ameryki Łacińskiej na nieodpłatne studia medyczne. Wysyła również lekarzy na misje w najbiedniejsze zakątki świata i bojowników na wojny o niepodległość w Afryce. Fidel nie tolerował jednak opozycji. W pierwszych latach jego rządów w więzieniu można było wylądować nawet za orientację seksualną czy zbytnią religijność.
  • Nie wiem czy Fidel był kiedykolwiek człowiekiem skorumpowanym, ale całkowicie autorytarnym na pewno. Rewolucja kubańska stała się repliką zatęchłego hispano-arabskiego caudillismo, autorytarnego państwa wodzowskiego. Ale nie zawsze tak było. Nie tak miało być…
    • Autor: Carlos Fuentes
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 18.
  • Razem organizują desant partyzancki na Kubę (Che Guevara i Fidel Castro). Desant po wylądowaniu na Kubie wpada w zasadzkę. Jest 2 grudnia 1956. Z 82 ludzi zostaje 12. Nie wszyscy mają nawet karabiny. Guevara jest ranny. Tych dwunastu zaczyna największą epopeję w najnowszej historii Ameryki Łacińskiej.
  • Rewolucjonista Castro umocnił Kubę bardziej sprawiedliwą i niepodległą. W tym samym czasie Castro caudillo niszczył testament rewolucji.
    • Autor: Marifeli Pérez-Stable, The Cuban Revolution: Origins, Course, and Legacy, Oxford University Press, 1998.
  • Rozpalali w sobie nawzajem jakiś dziki ogień. Bez Che Fidel być może nie zostałby komunistą. Bez Fidela Che nie byłby nikim więcej niż idealistycznym intelektualistą.
    • Autor: o. Benjamin Forcan, El Che y la teologia de la liberacion (1998), cyt. za: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 357.
  • Ten błyskotliwy wychowanek kolegium jezuickiego, duży orator o wielkiej charyzmie, choć adwokat słaby, bo po tym jak jego kancelaria praktycznie splajtowała, musiał się czymś zająć – zajął się więc działalnością polityczną. Początkowo, wydawałoby się, nie miał ochoty zmieniać systemu kubańskiego na komunistyczny – to Raúl Castro od 15. roku życia był członkiem Partii Komunistycznej, nie Fidel. Potem role się odwróciły i w lutym 1959 roku Fidel zostaje premierem Kuby.
  • Ten Castro to niepoczytalny facet! Znowu zrobił awanturę na cały świat!
    • Autor: Aleksiej Kosygin, premier ZSRR
    • Opis: w 1975 po wsparciu przez Kubę rewolucji w Angoli.
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 32.
  • Też zostałem uwiedziony przez Castro. Na Kubie były ogromne warstwy ubóstwa i nikt tego nie może poddawać w wątpliwość. Batista, wcześniejszy dyktator, przerwał reformy z lat 40., obalił postępową konstytucję. Fidel zamachnął się na niego. Trudno było nie wierzyć takiemu człowiekowi.
  • Warto było się poświęcić. (…) W tym długaśnym wywiadzie Castro zwierzył mi się ze swoich największych trosk i obaw. Mało jest przywódców, którzy poświęcają tyle czasu dziennikarzom i tak otwarcie z nimi rozmawiają. (…) Jesteś głodna, Barbaro? – zapytał i z całą moją ekipą znalazłam się w kuchni, gdzie zrobił nam przepyszne kanapki z roztopionym serem. Miałam w życiu wiele kulinarnych przygód, ale żadna nie wytrzymuje porównania z Fidelem Castro przyrządzającym mi jedzenie o drugiej w nocy.
  • Wielokrotnie krytykowałem Fidela, ale osobiście. Nie chciałem robić prezentów jego wrogom. Wielokrotnie interweniowałem w obronie więźniów. Pewny jestem jednego: na Kubie pod rządami Fidela znikły tortury.
    • Autor: Brat Betto (Carlos Alberto Libânio Christo), brazylijski dominikanin i pisarz
    • Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 48.
  • Wszyscy XX-wieczni autokraci, poczynając od Mussoliniego i Atatürka, który wyłonił się z gruzów otomańskiego imperium, po Stalina Hitlera i Mao Tse-Tunga, naśladowali Bonapartego – prekursora i wzorca współczesnych tyranów. W ich ślady poszli pomniejsi despoci – Sukarno w Indonezji, Ho Chi Minh i Pol Pot w Indochinach, Naser i Saddam na Bliskim Wschodzie, Peron i Castro w Ameryce Łacińskiej, Kadafi, Bokassa i Idi Amin w Afryce. Wszystkie te ponure postacie dopuszczające się najstraszliwszych bestialstw, począwszy od ludobójstwa, a skończywszy na ludożerstwie, były w gruncie rzeczy groteskową parodią korsykańskiego mistrza.