Epiktet

filozof rzymski

Epiktet z Hierapolis (ok. 50 – ok. 130 r.n.e.) – rzymski filozof, stoik, także urzędnik.

  • Cierp i panuj nad sobą.
    • Sustine et abstine
  • Czego szuka każdy człowiek? Aby być bezpiecznym, szczęśliwym i bez przymusu robić to, na co ma ochotę.
  • Gdzie jest postęp? Jeśli ktokolwiek z was, wyrzekając się zewnętrzności, zwróci się ku swej woli, by ją ćwiczyć i doskonalić przez pracę oraz by uczynić ją zgodną z naturą, wzniosłą, wolną, niepodległą, niepohamowaną, wierną i skromną; jeśli nauczy się, że ten, kto pragnie lub unika rzeczy nieosiągalnych, nie jest ani wierny, ani wolny, lecz z konieczności musi poddać się ich żywiołowi i (...) ulec innym, którzy mają moc dostarczenia tego, czego pragnie lub zapobieżenia temu, czego chce uniknąć; (...) kiedy wstanie rano i jeśli przestrzega powyższych reguł, utrzymuje czystość i jada skromnie; podobnie, jeśli w każdej sprawie, która się pojawia, wypracowuje swoje główne zasady, jak biegacz, co skupia się na biegu – to jest to mężczyzna, który prawdziwie się rozwija i który nie poszukuje na darmo. Jeśli jednak skupi się na czytaniu książek, tylko w tym pracuje i podróżuje tylko po to, powiem mu, by wracał bezzwłocznie do domu i nie zaniedbywał swych obowiązków, gdyż to, czego szuka, jest niczym, a czymś jest coś zupełnie innego – badać, jak można uwolnić się od narzekań i jęków.
    • Źródło: O postępie lub poprawie
  • Jest tylko jedna droga do szczęścia – przestać się martwić rzeczami, na które nie masz wpływu.
  • Jeśli nie chcesz, aby twe namiętności cię chłostały, chłoszcz je ty.
  • Jeśli podejmiesz się roli ponad siły, nie tylko źle ją odegrasz, ale również zaniechasz innej, którą mógłbyś dobrze odegrać.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
    • Zobacz też: siła
  • Jeśli chcesz być lepszy, ciesz się gdy myślą, że jesteś głupi.
  • Lekarstwem na przyzwyczajenie jest inne przyzwyczajenie.
  • Ludzie stają się konserwatystami po obiedzie.
  • Ludzi wyprowadzają z równowagi nie same fakty, lecz sposób, w jaki ludzie je widzą.
  • Łzy są pociechą nieszczęśliwych.
  • Myśl o Bogu częściej niż oddychasz!
  • Najpierw naucz się znaczenia tego, co chcesz powiedzieć, a dopiero potem mów.
  • Nic nie jest złe, co zgodne z naturą.
  • Nic tak nie zadziwia ludzi, jak zdrowy rozsądek i proste działanie.
  • Nie może kochać ludzi, kto kocha pieniądze, rozkosz i władzę. Ten kocha ludzi prawdziwie, kto kocha cnotę.
  • Nie należy ani okrętu przytwierdzać do jednej kotwicy, ani życia opierać na jednej nadziei.
    • Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.
  • Nie powinniśmy dawać wiary zdaniu, głoszonemu przez wielu, że tylko wolni ludzie powinni być wykształceni, ale musimy raczej uwierzyć filozofowi, który twierdzi, że tylko ludzie wykształceni są wolni.
    • Źródło: Homiliai
  • Nie skarby są przyjaciółmi, ale przyjaciel skarbem.
    • Źródło: Aforyzmy o przyjaźni – wyraź swoją przyjaźń ciepło i sentymentalnie, wybór Anna Grabka
  • Niepokoi nas nie to, co nam się przydarza, lecz nasze myśli o tym, co się przydarza.
    • Źródło: Byron Katie, Stephen Mitchell, Kochaj, co masz! Cztery pytania, które zmienią twoje życie, G+J Gruner + Jahr Polska, Warszawa 2010, tłum. Anna Boniszewska.
  • Nie usiłuj naginać biegu wydarzeń do swojej woli, ale naginaj wolę do biegu wydarzeń, a życie upłynie ci w pomyślności.
  • Opatrzność dała mężczyznom zarost, aby można ich było odróżnić od kobiet.
  • Powinniśmy mieć zasady gotowe do zastosowania w każdej okoliczności.
  • Prawdziwe szczęście trwa wiecznie i nie może być zniszczone. Wszystko, co nie posiada tych dwu własności, nie jest prawdziwym szczęściem.
  • Prawdziwym panem i królem jest jedynie mędrzec, który uwolnił się od namiętności i niczego nie potrzebuje.
  • Przyjaciel – ktoś, przed kim można głośno myśleć.
  • Raz zobaczyć jakąś rzecz znaczy więcej, niż sto razy o niej słyszeć.
  • Śmierć sama w sobie nie jest straszna, lecz tylko mniemanie, że jest straszna, jest straszne.
  • Tylko ludzie intelektualnie rozwinięci są wolni.
  • W żadnym razie nie nazywaj sam siebie filozofem i nie rozprawiaj wiele wśród tłumu o zasadach, ale postępuj stosownie do zasad. W czasie uczty, na przykład, nie opowiadaj, jak jeść należy, ale jedz, jak należy.
    • Źródło: Mała księga cytatów, Halina Lipiec (red.), Oficyna Wydawnicza STON I, Radom 1994, ISBN 8390113228, s. 28.
  • Zło to nie zdarzenie, które cię spotyka, lecz to, co robisz z tym zdarzeniem.