|
[[Plik:عالم الرياضيات البولندى ستيفان بناخ.jpg|mały|Stefan Banach (1892–1945)]]
'''[[w:Stefan Banach|Stefan Banach]]''' (1892–1945) – polski matematyk.
* Nie mogę bez dreszczu wspominać tego strasznego czasu.
** Autor: [[Andrzej Turowicz]]
** Opis: o pracy doktorskiej i egzaminie Stefana Banacha.
** Źródło: [https://histmag.org/Stefan-Banach-zyciorys-w-119.-rocznice-urodzin-5353 ''Stefan Banach – życiorys w 119. rocznicę urodzin''], histmag.org
** Zobacz też: [[uniwersytet]]
** Źródło: [http://matematyka.net/index.php/historia-matematyki/poczet-matematykow/stefan-banach Stefan Banach], matematyka.net
** Zobacz też: [[Kraków]], [[matematyka]]
* Księga Szkocka przetrwała w rękach rodziny Banacha, po wojnie trafiła do Wrocławia. Karierę światową zrobiła dopiero wtedy, gdy Steinhaus skopiował ją i przesłał do Ameryki. Tam Ulam odbił ją w 300 egzemplarzach i rozesłał po całym świecie. Dopiero wtedy uświadomiono sobie, jaki to jest fenomen, jaki bagaż intelektualny ta księga niesie. Została opublikowana na Zachodzie, w Polsce ukazały się tylko fragmenty.
** Autor: [[Mariusz Urbanek]], autor książki ''Genialni''
** Źródło: [http://historia.wp.pl/title,Genialni-lwowscy-matematycy-Najbardziej-wyrazisty-byl-imprezowy-Stefan-Banach,wid,17068733,wiadomosc.html?ticaid=11932c Genialni lwowscy matematycy. Najbardziej wyrazisty był „imprezowy” Stefan Banach], wp.pl, 30 listopada 2014
** Zobacz też: [[Stanisław Ulam]]
* Lwowska Szkoła Matematyczna była także znana jako „Szkocka” – nie z powodu jakichś bezpośrednich związków ze Szkocją, lecz od nazwy „Kawiarni Szkockiej”, gdzie lwowscy matematycy zwykli spotykać się i rozwiązywać swe teorie na papierowych serwetkach lub bezpośrednio na blatach stolików. Pierwszy język komputerowy (notacja „polska” lub „odwrócona polska” używana przez firmę Hewlett Packard) był także stworzony przez tę grupę. Było to bardzo stymulujące intelektualnie, lecz jakże w gruncie rzeczy surrealistyczne: słuchać ich długich dyskusji o granicach matematycznych, elementach teorii topologii i przestrzeni (teraz znanych jako „przestrzenie Banacha”) i teorii liczb – podczas karmienia wszy.
** Autor: [[Wacław Szybalski]]
** Opis: o pracy Stefana Banacha i Lwowskiej Szkole MamtematycznejMatematycznej.
** Źródło: [http://www.lwow.com.pl/m.htm ''Dlaczego Stefan Banach?''], lwow.com.pl
** Opis: o pracy Stefana Banacha u prof. [[Rudolf Weigl|Rudolfa Weigla]] jako karmiciel wszy podczas [[II wojna światowa|okupacji niemieckiej]] we [[Lwów|Lwowie]].
** Źródło: [http://www.lwow.com.pl/m.htm ''Dlaczego Stefan Banach?''], lwow.com.pl
* Prof. Stefan Banach (1892–1945), prawdziwy geniusz matematyczny, opracował zasadnicze pojęcia i twierdzenia analizy funkcjonalnej, a terminy takie, jak przestrzeń Banacha znane są każdemu matematykowi w świecie. Wypracowane przez Banacha metody oraz odkrycia jego najbliższych współpracowników – Stanisława Mazura, Władysława Orlicza i Juliana Schaudera, wywarły istotny wpływ na każdą niemal gałąź współczesnej matematyki, a także fizyki teoretycznej. Banach, nie mający ukończonych studiów wyższych, odkryty został dla nauki przez prof. Steinhausa. Bawił on pod koniec I wojny światowej w Krakowie. W czasie spaceru po Plantach podsłuchał uczonej dysputy matematycznej Banacha z późniejszym profesorem Ottonem Nikliborcem i pozyskał go dla środowiska lwowskiego. W roku 1920 Banach złożył pracę doktorską, a dwa lata później został mianowany profesorem uniwersytetu. W ciągu swej 18-letniej kariery naukowej opublikował 58 prac o podstawowym znaczeniu.
** Autor: [[Tadeusz Krzyżewski]]
** Źródło: [http://www.lwow.com.pl/m.htm ''Dlaczego Stefan Banach?''], lwow.com.pl
* Przesiadywał godzinami w słynnej kawiarni Szkockiej, zapisując blat stolika dowodami twierdzeń. Ażeby uniknąć strat, spowodowanych interwencją porządkową kelnerów wycierających zapisy, zakupił Banach potężny zeszyt, w którym były odtąd notowane problemy wymagające rozwiązania, z podaniem przy każdym nazwiska autora i daty. Na odwrocie karty pozostawiano miejsce na ewentualny opis rozwiązania. „Księga Szkocka” stała do dyspozycji każdego matematyka, który o nią poprosił płatniczego, a dla zachęty za rozwiązanie niektórych problemów przewidywane były nagrody, czasem dość dziwne, np. żywa gęś.
** Autor: Tadeusz Krzyżewski
** Źródło: [http://www.lwow.com.pl/m.htm Dlaczego Stefan Banach?], lwow.com.pl
* Rok 1922, w którym Stefan Banach w polskim czasopiśmie „Fundamenta Mathematicae” ogłosił swą rozprawę doktorską pod tytułem „Sur les operations dans les ensembles abstraits et leur application aux equations integraless”, jest datą przełomową w historii matematyki XX wieku. Ta kilkudziesięciostronicowa rozprawa ugruntowała bowiem ostatecznie podstawy analizy funkcjonalnej, nowej dyscypliny matematycznej, która – jak to wykazały rezultaty badan Stefana Banacha i innych – posiada kapitalne znaczenie dla dalszego rozwoju nie tylko samej matematyki, ale również nauk przyrodniczych, a w szczególności fizyki.
** Autor: [[Stanisław Mazur]]
** Źródło: [http://www.lwow.com.pl/m.htm ''Dlaczego Stefan Banach?''], lwow.com.pl
* Stał się głównym twórcą analizy funkcjonalnej obowiązującej na całym świecie. W matematyce utrwaliło się kilka pojęć nawiązujących do jego nazwiska, jak np. „przestrzeń Banacha” albo „paradoks Banacha-Tarskiego”.
** Autor: [[Konrad Sebastian Morawski]]
** Źródło: [http://historia.wp.pl/title,Stefan-Banach-piekny-umysl-po-polsku,wid,17845951,wiadomosc.html ''Stefan Banach - piękny umysł po polsku''], wp.pl, 15 września 2015.
* Stefan Banach to obok Euklidesa najczęściej wymieniane nazwisko w świecie matematyki.
** Autor: Mariusz Urbanek, autor książki ''Genialni. Lwowska szkoła matematyczna''
** Źródło: [http://www.polskieradio.pl/8/4795/Artykul/1540239,Syn-niepismiennej-goralki-zostal-polskim-Euklidesem Syn niepiśmiennej góralki został polskim Euklidesem], polskieradio.pl, 4 listopada 2015.
** Zobacz też: [[Euklides]]
| 