|
[[Plik:Wisla 010.jpg|mały|<center>Wisła w Beskidzie Śląskim</center>]]
[[Plik:Kazimierz Dolny 002.jpg|mały|<center>Wisła w Kazimierzu Dolnym</center>]]
[[Plik:Wisła_tuż_pod_SandomierzemWisła tuż pod Sandomierzem.jpg|mały|<center>Wisła w Sandomierzu</center>]]
'''[[w:Wisła|Wisła]]''' – najdłuższa rzeka w Polsce.
* Długa, mokra<br />wisi, idzie<br />a jak tak idzie<br />to jest wysoka<br />uniesiona<br />o… na obcasach<br />„ta ciemna… to ja”<br />to ona.
* Autor: [[Miron Białoszewski]], ''Wisła''
* Żyję gdzie Gopło Bug Wisła<br />moja miłość do tych stron<br />przyrosła jak do krzyża
** Autor: [[Teresa Ferenc]], ''Ojczyzna''.
** Opis: fragment wiersza ''Ojczyzna''.
** Źródło: Teresa Ferenc, ''Poezje wybrane'', wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1984, ISBN 8307010314. s. 274.
** Zobacz też: [[Bug]], [[Gopło]], [[Polska]]
* ''Gepidowie więc [...] dopóki przebywali w kraju Spesis (obrali na swą siedzibę) wyspę otoczoną mieliznami rzeki Viscla. Wyspie tej nadali w rodzimym języku miano Gepedoios. Dzisiaj ma ją rzekomo w posiadaniu lud Widiwariów [Vidivarii], po odejściu Gepidów do lepszych ziem. Widiwariowie zaś pochodzą z różnorakich plemion, które gromadząc się jak gdyby w jedno schronienie utworzyły (nowe) plemię. Za nimi, też na wybrzeżu Oceanu, pędzą żywot Estowie, lud ze wszech miar usposobiony pokojowo''.
** Autor: [[Jordanes]], Getica XVI, 96–97, tłum. Edward Zwolski, Historia Gocka czyli Scytyjska Europa: Kasjodor i Jordanes 1984, str. 14; J. Kolendo, Ziemie u południowo-wschodnich wybrzeży Bałtyku w źródłach antycznych, Pruthenia IV, Olsztyn 2008, s. 30-32;
** Zobacz też [[Widiwariowie]]
* ''Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera<br />tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni<br />ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi<br />musiały bronić koło lasów nadwiślańskich<br />starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli''.
** Źródło [[w:Widsith|Widsith]] (wiersz 121) w Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, wyd. i przeł. [[Gerard Labuda]], z serii: „Źródła objaśniające początki państwa polskiego. Źródła nordyckie t. 1”, PWN, Warszawa 1961.
**Zobacz też [[Goci]], [[Hunowie]], [[Okres wędrówek ludów w Europie]]
==''Archeologia dorzecza Wisły''==
* Najstarsze ślady osadnictwa słowiańskiego nad górną i środkową Wisłą, należące do tzw. kultury praskiej, rejestrujemy najwcześniej około przełomu V i VI w.
** Źródło [[Michał Janusz Parczewski]] Idzie Nowe. Pierwsi Słowianie na ziemiach Polski w Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, [[Uniwersytet Warszawski]], Narodowe Centrum Nauki, Warszawa-Szczecin 2017, UW ISBN 978-83-61376-47-7, MNS ISBN 978-83-63365-58-5, s.62
** Zobacz też [[Kultura praska]]
* Warto może jednak wspomnieć o jednym istotnym ustaleniu, stanowiącym całkowite novum. W dużych centrach osadniczych na Kujawach czy nad środkową Prosną zlokalizowano pierwsze materiały wskazujące na kontynuację osadnictwa germańskiego jeszcze w VI, a nawet początkach VII w. Nieliczne społeczności je zamieszkujące musiały zatem nawiązywać kontakty z napływającą ludnością słowiańską. Innymi słowy udało się stwierdzić, iż schyłek starożytności i początki wczesnego średniowiecza na niektórych osadach o charakterze centralnym nakładały się na siebie. To może wyjaśniać przetrwanie miejscowych nazw geograficznych typu Vistula–Wisła.
** Źródło: [[Aleksander Bursche]] ''Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły'', [[Uniwersytet Warszawski]], Narodowe Centrum Nauki, Warszawa-Szczecin 2017, UW ISBN 978-83-61376-47-7, MNS ISBN 978-83-63365-58-5, s.10
** Zobacz też: [[Kujawy]], [[Słowianie]], [[Goci]]
{{commons|Category:Vistula}}
| 