Leszek Balcerowicz: Różnice pomiędzy wersjami

* Kalkulacja Kaczyńskiego, że na czele rządu stanie wyrafinowany, wykształcony bankowiec, spaliła na panewce -– Morawiecki na zewnątrz jest gorszy niż Szydło, może dlatego, że trochę mówi po angielsku.

* Z jakimś niesmakiem patrzę na zachowanie młodych Polaków. Których interesuje tylko to, co w smartfonie, którzy być może nie interesują się, bo kalkulują, że wyjadą za granicę, albo -– nie odróżniają demokracji od dyktatury i nie wiedzą, jak wygląda zmierzanie do dyktatury.

* -– Pan miał poczucie, że gospodarka w ruinie? -– Nie myślałem, że w ruinie, tylko, że nie ma żadnych perspektyw, że jesteśmy skazanie na stagnację i powiększającą się przepaść wobec Zachodu. Dla mnie bardzo ważne były lektury, które przeczytałem przy okazji doktoratu. Ogromnie interesowały mnie ustrojowe determinanty rozwoju, głownie czynniki, od których zależy postęp techniki i innowacji. Innowacje są bardzo wrażliwe na warunki ustrojowe. Zależą od tego, czy przedsiębiorstwa są prywatne, czy państwowe, czy jest konkurencja, a to jest zupełnie sprzeczne z socjalizmem. A bez innowacji nie ma gospodarczego postępu.

** Źródło: ''Rozdział IV. Przełomowe lata 1990-911990–91'' w: ''Trzeba się bić z PiS o Polskę'', Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2016, ISBN 9788377002186, s. 191.

** Źródło: ''Rozdział IV. Przełomowe lata 1990-911990–91'' w: ''Trzeba się bić z PiS o Polskę'', Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2016, ISBN 9788377002186, s. 193.

* -– Jakby pan miał podsumować ten czas jednym zdaniem, o co się pan bił? -– O wyrwanie Polski z zacofania w stosunku do Zachodu, czyli zacząć redukować 300-letnie zapóźnienie. Trudno w czasie pokoju znaleźć sobie większe zadanie. Do 1989 Polska cofała się względem Zachodu przez poprzednie 300 lat. Byłem przekonany, że nasz kraj może wejść na drogę szybkiego rozwoju, bo dzięki niepodległości możemy robić reformy i dogonić Zachód. Oczywiście nie w dwa lata, jak się startuje z takiego poziomu jak Polska, musi to zająć więcej czasu.

** Źródło: ''Rozdział IV. Przełomowe lata 1990-911990–91'' w: ''Trzeba się bić z PiS o Polskę'', Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2016, ISBN 9788377002186, s. 193.

* [...](…) w Rosji Putina, gdzie powodzenie lub klęska każdego większego przedsiębiorstwa zależy od jego powiązań z władzą polityczną i z aparatem państwa, w tym z byłym KGB. Biznesmeni, którzy mają dobre dojścia do władzy politycznej, mają jednocześnie coś w rodzaju polisy ubezpieczeniowej. To działa na prostej zasadzie -– wierzyciele uznają, że tym firmom bezpieczniej pożyczać pieniądze, bo jeśli wpadną w tarapaty, władza polityczna im pomoże. Mniej to ryzykowne, niż pożyczać firmom, które nie mają powiązań. Taki kapitalizm, który po angielsku nazywa się '''''crony capitalism''''', upolityczniony kapitalizm, jest bardziej skłonny do kryzysu właśnie ze względu na swój polityczny charakter niż kapitalizm, gdzie jest więcej wolnego rynku, a mniej zależności politycznej. A poza tym w tym kapitalizmie jest mało ekonomicznej konkurencji, bo wygrywa ten, kto ma lepsze powiązania z władzą i -– dzięki temu -– może wyeliminować swoich konkurentów. Po rosyjsku nazywa się to '''''raket'''''. Jest w nim wobec tego mało efektywności, a dużo korupcji. Takie upolitycznienie dotyczy firm prywatnych, stąd mówimy o kapitalizmie. Ale pamiętajmy, że najbardziej podległe bezpośrednim wpływom polityków są przedsiębiorstwa państwowe, bo ich prezesi są ostatecznie powoływani i odwoływani przez polityków. Dlatego muszą być posłuszni.

* Ona [bieda] bierze się w dużej mierze z patologii i pułapek socjalnych. W Polsce ciągle wielkim problemem jest alkoholizm, który na dodatek często się dziedziczy. Tego nie da się tak łatwo usunąć. I nie zrobią tego państwowi urzędnicy, ale dobrowolne organizacje typu Anonimowi Alkoholicy. [...](…) Druga przyczyna, która się nakłada częściowo na pierwszą , to pułapki socjalne. Eliminując je, zapobiegniemy sytuacji, w której ludzie tkwią przez lata w stabilnej biedzie, a dzieci często dziedziczą taki wzór życia. Pułapki socjalne to sytuacje, gdy następuje uzależnienie się ludzi od łatwo dostępnych państwowych zasiłków albo też nie opłaca się zmieniać pracy na bardziej produktywną, bo -– ze względu na system podatków i zasiłków -– na tym się nie zyska, a czasami można stracić. Pułapki socjalne to patologia bodźców, to wyjątkowo paskudny przejaw interwencjonizmu. A patologiczne bodźce prowadzą do patologicznych zachowań.

* Zacznę od mitów, które nagromadziły się wokół pojęcia ''państwo''. Z czym się ono najczęściej kojarzy w Polsce? Ze wsparciem. Tak jakbyśmy stanowili społeczeństwo inwalidów. To wyraża bądź etatyzm niektórych intelektualistów, bądź wyraża postawy roszczeniowe -– będę na państwo naciskał, może mi coś skapnie. Nieważne, że stanie się to kosztem innych ludzi. [...](…) Nazwałem to -– przyznaję, brutalnie -– mentalnością sowieckiego działacza[...](…). Nawiązuję do autentycznych wyjazdów delegacji ZSRR do Stanów Zjednoczonych. Ci sowieccy działacze doznali w Ameryce szoku poznawczego, jak zobaczyli wokół siebie pełno bananów, whisky, samochodów. I jakie było ich pierwsze pytanie? Jakie ministerstwo odpowiada za banany, jakie za whisky, jakie za samochody itd. Im się w głowie nie mieściło, że takie rzeczy można załatwiać bez szczególnej interwencji państwa.

* Jedną z przyczyn gorszych epizodów w historii demokratycznych państw jest właśnie pojawienie się uzdolnionych demagogów. Tego się nie da przewidzieć. Jeżeli więc Polska zostanie dotknięta takim przypadkiem, a ludzie będą bierni lub co gorsza -– pójdą za demagogią -– to stracimy wiele lat pogoni za lepszym życiem.

* Nie ma innego sposobu na dobre państwo niż silny obywatelski nadzór. Trzeba więc systematycznie i wytrwale działać. Ma się takie państwo, jaki ma się obywatelski nacisk, pilnowanie polityków, bo nie można ich zostawić samym sobie oraz na pastwę etatystycznych grup.

* [[Balcerowicz musi odejść]].

** Źródło: [http://orka2.sejm.gov.pl/Debata5.nsf/main/3D84224D Stenogramstenogram z posiedzenia Sejmu, 9 marca 2006]

** Źródło: [http://serwisy.gazeta.pl/kraj/1,34314,3206864.html „Gazeta Wyborcza”, 12 marca 2006 ]

** Opis: o książce „Wolność''Wolność, rozwój, demokracja”demokracja''.