|
** Autor: [[Stefan Starzyński]]
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/78-lat-temu-aresztowany-zostal-s-starzynski-bohaterski-prezydent-warszawy ''78 lat temu aresztowany został S. Starzyński – bohaterski prezydent Warszawy''], dzieje.pl, 27 października 2017.
* Do 22 września trwała bitwa nad Bzurą, która angażowała gros sił niemieckich. Później też, dopóki istniały szanse skutecznego oporu. Newralgiczne ogniwa infrastruktury obronnej stanowiły straż ogniowa i wodociągi. Gdy Niemcom udało się uszkodzić stację pomp na Czerniakowie polskie dowództwo musiało w ciągu kilkudziesięciu godzin poprosić o wstrzymanie ognia i podjąć rozmowy kapitulacyjne. Bez bieżącej wody nie dało się gasić pożarów. Przestała też działać elektrownia, a tym samym przerwała stałą pracę rozgłośnia Polskiego Radia, emitująca poruszające przemówienia prezydenta.
** Autor: Marek Piotr Deszczyński
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014.
* Do 6 września nieba nad miastem broniła dość skutecznie złożona początkowo z ok. 50 samolotów myśliwskich Brygada Pościgowa. Po jej ewakuacji na Lubelszczyznę musiała wystarczyć niezbyt liczna, aczkolwiek dająca się we znaki nieprzyjacielskim samolotom, artyleria przeciwlotnicza. Sprawnie działał jednak system biernej obrony przeciwlotniczej. Zapoznawano z nim mieszkańców co najmniej od wiosny. Dokładnie przeszkolono członków formacji paramilitarnych, urzędników i funkcjonariuszy państwowych, harcerzy, uczniów. Radio podawało komunikaty o spodziewanych nalotach, czemu towarzyszyło wycie syren alarmowych. Każda kamienica miała własne pogotowie, dbające o zaciemnienie, ewakuację mieszkańców do schronów, pierwszą pomoc dla rannych, wreszcie gaszenie pożarów za pomocą piasku i wody.
** Autor: Marek Piotr Deszczyński
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014.
* Jakże Ciebie, Warszawo, dosięgnąć przez pieśnie,<br />Ażeby Twoich murów nie dotknąć boleśnie,<br />Gdy każda droga nazwa jest teraz jak rana?<br />Oto dach potrzaskany od Świętego Jana<br />I mury Zamku w gruzach i stropy paradne.<br />A Zygmunt trzyma w ręku miecz i krzyż bezwładne.<br />Ale ja Cię nie widzę okrytą żałobą<br />I nie płaczę nad Tobą, nie płaczę nad sobą,<br />Ani nad zostałymi w niewoli bliskiemi.<br />I za żadne bogactwa i rozkosze ziemi,<br />Za spełnione marzenia i pałace w chmurach<br />Nie dałbym tego szczęścia, żem mieszkał w Twych murach.
** Autor: [[Jan Lechoń]], ''[[Pieśń o Stefanie Starzyńskim]]''
* Każdy dzień trwania Warszawy w obronie miał bardzo duże znaczenie moralne dla kraju i świata; łagodził wstrząs wywołany niespodziewaną katastrofą państwa. Z drugiej jednak strony na szali spoczywał los blisko 1,5 mln mieszkańców oraz załogi. Dlatego decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych podjęta kolektywnie 26 września była trafna i całkowicie racjonalna.
** Autor: Marek Piotr Deszczyński
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014.
* Kulminację zniszczeń przyniósł 25 września, gdy Warszawa przez cały dzień znajdowała się pod gradem pocisków i bomb. Wraz z przedłużaniem się walk nasilały się zniszczenia bezcennej substancji zabytkowej i budowli publicznych. W wymiarze symbolicznym, najcięższe pasmo destrukcji rozpoczęło 17 września trafienie i pożar Zamku Królewskiego – siedziby prezydenta RP.
** Autor: Marek Piotr Deszczyński
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014.
* „Uwaga! Uwaga! Przeszedł!<br />Koma trzy!”<br />Ktoś biegnie po schodach.<br />Trzasnęły gdzieś drzwi.<br />Ze zgiełku i wrzawy<br />Dźwięk jeden wybucha rośnie,<br />Kołuje jękliwie,<br />Głos syren – w oktawy<br />Opada – i wznosi się jęk:<br />„Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!”
** Autor: [[Antoni Słonimski]], ''Alarm''
* Zmagania o stolicę Polski potwierdziły doświadczenia wynikające z wcześniejszej o dwa lata obrony Szanghaju przed Japończykami, czy też wojny domowej w Hiszpanii. W warunkach zastosowania broni szybkich obrona miast znacznie wydłużała czas kampanii. Wiązała się jednak z wielkimi zniszczeniami zadawanymi m.in. przez lotnictwo bombardujące.
** Autor: Marek Piotr Deszczyński
** Źródło: [http://dzieje.pl/aktualnosci/warszawa-we-wrzesniu-1939-r ''Dr M. Deszczyński: Decyzja o wszczęciu rozmów kapitulacyjnych Warszawy była całkowicie racjonalna''], dzieje.pl, 1 października 2014.
{{commons|Category:Siege of Warsaw (1939)}}
| 