Sanacja: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
+3
m drobne redakcyjne
 
Linia 1:
'''[[w:Sanacja|Sanacja]]''' (łac. ''sanatio'', „uzdrowienie”) – potoczna nazwa obozu piłsudczykowskiego rządzącego w Polsce w latach 1926–1939, powstała w związku z głoszonym przez [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] hasłem „sanacji moralnej” życia publicznego, wysuwanym w toku przygotowań i w okresie przewrotu majowego (1926).
* 15 ofiar śmiertelnych. (…) Każda straszliwa, ale tylko 15. Słusznie stawia się nam zarzut, żeśmy internowali ok. 10 tys. osób. Ale nie wiem, czy panie wiedzą, jak to wyglądało przed wojną. Ja sobie tutaj wynotowałem liczby. W Polsce w 1935 r. było 16 tys. więźniów politycznych, większość osadzona nakazem administracyjnym w Berezie Kartuskiej. W 1926 r. było 6 tys. więźniów politycznych, trzy lata później 8,7 tys. A w roku 1937 – kiedy1937–kiedy w Polsce nie było poważniejszych zagrożeń, po podpisaniu paktu o nieagresji i z Niemcami, i z ZSRR – za zbrodnie stanu osądzono 2945 osób, za stawianie oporu władzy – 11władzy–11 381, za znieważenie władzy lub urzędu – 13urzędu–13 683, za udział w zbiegowiskach i rozruchach – 1740rozruchach–1740. Daje to razem prawie 30 tys. więźniów politycznych.
** Autor: [[Czesław Kiszczak]]
** Opis: o swoich działaniach podczas stanu wojennego.
Linia 26:
 
* Oblewa nas już istna powódź nędzy. Statystyka wykazuje zatrważającą ilość ludzi pozbawionych pracy (…). A każda cyfra w statystyce i poza statystyką – to niekończące się nigdy, beznadziejne dni niedostatku, niedojadania, często dosłownego głodu, rozpaczliwych warunków mieszkania, strzępów, wiszących na ciele zamiast ubrania.
** Autor: [[Adam Grzymała-Siedlecki]], [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=218847&tab=3 ''Pod światło. W powodzi nędzy''], „Kurier Warszawski” – wydanie wieczorne nr 103, 15 kwietnia 1936, s. 3.
 
* Piłsudski i jego następcy odnosili się do opozycji politycznej w sposób autorytarny. Ordynacja wyborcza działała na niekorzyść partii opozycyjnych, zdarzały się przypadki nielegalnych prześladowań przeciwników politycznych. W czasie kampanii wyborczych opozycja nie mogła korzystać z państwowego radia, władze niekiedy utrudniały jej organizowanie wieców w miejscach publicznych. Mimo takich prześladowań energiczna i głośna opozycja działała do samego końca.
Linia 32:
** Zobacz też: [[II Rzeczpospolita]], [[autorytaryzm]], [[Józef Piłsudski]], [[opozycja]]
 
* Polska międzywojenna bywa często opisywana jako państwo faszystowskie, co jest błędem. Piłsudski i jego zwolennicy stworzyli rządy autorytarne, ale nie faszystowskie. Polska nie była państwem totalitarnym, a jej przywódcy nie głosili jawnie antydemokratycznych poglądów. Piłsudski i jego następcy nigdy nie określali swego systemu władzy mianem "dyktatury"„dyktatury”.
** Autor: [[Richard M. Watt]], ''Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939'', tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2005, s. 414.
** Zobacz też: [[autorytaryzm]], [[faszyzm]], [[totalitaryzm]]
 
Linia 61:
** Autor: [[Andrzej Chojnowski]], ''Rządy pomajowe'', [w:] ''Dwudziestolecie'', red. Krzysztof Pesak, Paweł Machcewicz, Warszawa 2009, s. 176.
 
* W Polsce [międzywojennej] zdarzały się przypadki cenzurowania gazet, ale były one stosunkowo rzadkie i cenzura działała wyraźnie bez zapału. Dziennikarze w zasadzie pisali, co chcieli, a rząd nie był w stanie stłumić krytyki. Przeciwnicy reżymu wykładali na wyższych uczelniach, choć nie ukrywali swych poglądów. Sądy zachowały niezawisłość i bezstronność. Przez cały czas można było kupować prasę zagraniczną. Polsce obywatele nigdy nie mieli trudności z wyjazdem za granicę czy powrotem do kraju. Międzywojenna Polska nie była mniej demokratyczna niż inne "państwa„państwa sukcesyjne"sukcesyjne”, przeciwnie – była bardziej demokratyczna niż większość z nich. W tym okresie znacznie większe państwa europejskie, takie jak Włochy, Niemcy, Hiszpania, stały się rzeczywiście faszystowskie, natomiast jest rzeczą niewłaściwą sugerować, że Polska choćby w przybliżeniu była do nich podobna.
** Autor: [[Richard M. Watt]], ''Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939'', tłum. Piotr Amsterdamski, Warszawa 2005, s. 414.
** Zobacz też: [[cenzura]]
Linia 77:
** Opis: oświadczenie premiera z 5 września 1939
** Źródło: Magdalena Stopa, ''Julian Kulski – prezydent okupowanej walczącej Warszawy, Editions Spotkania'', Warszawa 2017, s. 68.
 
 
[[Kategoria:Historia Polski]]