Marcin Luter: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
nowe cytaty, uzupełnienie i poprawa starych, drobne redakcyjne
nowe cytaty
Linia 1:
 
'''[[w:Marcin Luter|Marcin Luter]]''' (1483–1546) – niemiecki mnich augustiański, teolog, reformator religijny, tłumacz Biblii.
{{IndeksPL}}
Linia 95 ⟶ 94:
 
==N==
* Na przekór i wbrew diabłu i wszystkim jego podopiecznym chcę jeszcze poślubić moją Kasię. (…) Ślub da mi gwarancję, że przed moim końcem (…) nie zostanie we mnie nic z mojego wcześniejszego papieskiego życia.
** Opis: w liście do przyjaciela z 1525 roku.
** Źródło: Jaśmina Korczak-Siedlecka, Maciej Ptaszyński, ''Marcin i Katarzyna''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 52.
Linia 117 ⟶ 116:
 
==P==
* Po pierwsze, spalić ich synagogi lub szkoły i zakopać, przykryć ziemią to, co się nie spali, aby człowiek nigdy już nie oglądał ponownie kamienia czy żużli, które po nich pozostały. Należy to zrobić na chwałę naszego Pana i świata chrześcijańskiego, aby Bóg ujrzał, że jesteśmy chrześcijanami i że nie godzimy się na takie kłamstwa, przekleństwa i bluźnierstwa wymierzone w Jego Syna i Jego chrześcijan ani ich nie tolerujemy.<br /> Po drugie radzę, by również zetrzeć z powierzchni ziemi i zniszczyć ich domy. Gdyż dążą w nich do tych samych celów, jak w swych synagogach. Zamiast tego można ich zakwaterować pod dachem lub w stodole, jak Cyganów. (…)<br /> Po czwarte doradzam, by zakazano ich rabinom od tej pory nauczania pod karą utraty życia i zdrowia.
** Źródło: ''Żydzi i kłamstwo'' (1543)
 
Linia 180 ⟶ 179:
* Luter usprzecznił byt. Dla Lutra wszystko, co istnieje, z Bogiem Objawienia chrześcijańskiego na czele, jest sprzecznością, czyli w samym Bogu istnieje cała rzeczywistość. To jest taka próba teologicznego panteizmu. (…) W dotychczasowej filozofii przed Marcinem Lutrem każdy człowiek, każda osoba ludzka była podmiotem substancjalnym, przynajmniej w tej wielkiej myśli greckiej metafizyki, później też scholastyki, chrześcijańskiej myśli szeroko pojętej. Luter dokonał redukcji rozumienia substancji i ją tylko ograniczył do pojęcia Boga. Tylko Bóg jest substancją. To oznacza, że taki upadły anioł światłości, tj. nic innego jak wcielenie samego Boga. I dlatego Luter stawia tezę, w ''Komentarzu do Psalmów'', w 1530 roku: „Zanim Bóg stał się Bogiem, musiał najpierw stać się diabłem”.
** Autor: ks. prof. [[Tadeusz Guz]], wypowiedź w [[Radio Maryja|Radiu Maryja]], 21 listopada 2009 podczas audycji ''Istota nazizmu hitlerowskiego cz. I''
** Zobacz też: [[materia]], [[Szatanszatan]]
 
* Luter widział możliwość przezwyciężenia lęku i pewność zbawienia jedynie w wierze w obietnicę Boga zawartą w jego Słowie, które przychodzi do ludzi poprzez słowo głoszone w kościele. Podczas gdy dotąd punkt ciężkości spoczywał na instytucji, prawie i autorytecie.
** Autor: [[Rolf Decot]], ''Mała historia reformacji w Niemczech'', przeł. Juliusz Zychowicz, „Biblioteka Historii Kościoła”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
 
* Luter wydarzenie zbawcze uwewnętrzniał, personalizował i uduchowiał. Stary system począł się chwiać, kiedy wskutek przezwyciężenia lęku przed karą za grzechy usunięta została jego podstawa, a pewność zbawienia została oparta na wierze w zawarte w Piśmie Świętym Boże Słowo. To było jedną z przyczyn ogromnej siły oddziaływania tez Lutra, ale także teologicznym powodem uniemożliwiającym – przynajmniej w owym czasie – porozumienie, ponieważ zakładałoby ono całkowitą odnowę systemu.
** Autor: [[Rolf Decot]], ''Mała historia reformacji w Niemczech'', przeł. Juliusz Zychowicz, „Biblioteka Historii Kościoła”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
 
* Moralności teolog – to przytyk,<br />Bo w stolicy wołają – poganin!<br />Reformator, heretyk, polityk!<br />Tak, papieską ja bullę spaliłem,<br />Lecz szukajcie miast, które on spalił!<br />Ja na wrotach kościelnych tezy swoje przybiłem,<br />On mnie wyklął, a mnisi śpiewali.
Linia 186 ⟶ 191:
 
* Niestety, zamiast się modlić, niektórzy katolicy uciekają z Kościoła, idą do zielonoświątkowych, do świadków Jehowy. Ty zadajesz im pytanie: „Czemu?” Oni odpowiadają: „Ponieważ Kościół katolicki nie ma Biblii, a protestanci mają”. Jak to? A skąd dostałeś Biblię? Kim był Luter? Księdzem katolickim, prawda? Bracie i siostro, problemem nie jest więc Kościół katolicki, ale ty i ja.
** Autor: ks. dr [[John Baptist Bashobora]], ''Jesteś obrazem Boga'', wyd. Pomoc, Częstochowa 2014, s. 110.
 
* Ostry ton skierowanych przeciw powstańcom wypowiedzi reformatora jest trudny do zrozumienia z perspektywy dzisiejszego społeczeństwa otwartego. Wówczas to stanowisko zapobiegło utożsamieniu Reformacji z ruchem rewolucyjnym, co mogło doprowadzić do utraty zainteresowania postulatami Reformacji przez najbardziej wpływowe polityczne środowisko władców ziemskich w Niemczech. Z drugiej strony to jedno z najbardziej dla Lutra przełomowych wydarzeń spowodowało rewizję jego poglądów na wiele kwestii społecznych i kościelnych. Doświadczenia z Karlstadtem i Müntzerem skłoniły Lutra do rezygnacji z modelu Reformacji „oddolnej” na rzecz budowania organizacji kościelnej w oparciu o aparat władzy książęcej.
** Autor: [[Łukasz Barański]] (historyk reformacji), ''Bunt chłopów''; w: ''Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu'', „Pomocnik historyczny Polityki”, nr 4/2017, s. 33.
** Zobacz też: [[Thomas Müntzer]], [[rewolucja]]
 
* Pisma Lutra nie tylko wstrząsnęły Niemcami, ale także przekształciły dynamikę rzemiosła drukarskiego. (…) Wittenberga musiała wykształcić rzemiosło wydawnicze zdolne zaspokoić olbrzymi popyt na jego dzieła, rzemiosło, które również byłoby w stanie nadać odpowiednią siłę oddziaływania wezwaniu do fundamentalnej reformy chrześcijaństwa.
** Autor: [[Andrew Pettegree]], [http://krytykapolityczna.pl/kultura/historia/luter-mial-duzo-szczescia/ Przedmowa do książki ''Marka Luter'']; cyt. za: krytykapolityczna.pl, 28 października 2017.
** Zobacz też: [[książka]]
 
* Rozkazujemy teraz wam wszystkim i każdemu z osobna, abyście Marcinowi Lutrowi nie udzielali domu ani dworu, pokarmu ani napoju, ani go nie podejmowali, ani też słowem lub czynem, tajemnie lub publicznie nie okazywali żadnej pomocy ni poparcia, ani ułatwienia, ale tylko gdziekolwiek go potem spotkacie i znajdziecie, możecie go ująć i wziąwszy do więzienia, dostawić nam w całości.
** Autor: [[Karol V|Karol V Habsburg]], ''Edykt z Wormacji'', 8 maja 1521.
 
* Sam Luter był straszny: alkoholik, chamski, nietolerancyjny, także wobec innych reformatorów. Nie wsparł zbuntowanych chłopów, którzy prosili go o pomoc. Wpierw bronił katolików i Żydów przed atakami, potem wybrał mowę nienawiści.<br />Ale dzięki Bożej Łasce w tym średniowiecznym człowieku zrodziła się nowoczesna dusza. Luter kazał kształcić kobiety, chciał ograniczenia kar cielesnych wobec dzieci, nie potępiał seksu przedmałżeńskiego. Za jego sprawą cywilizacja Zachodu uznała za świętość wolność sumienia.