Sanacja: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
nowy cytat
przen. cytatów
Linia 1:
'''[[w:Sanacja|Sanacja]]''' (łac. ''sanatio'', „uzdrowienie”) – potoczna nazwa obozu piłsudczykowskiego rządzącego w Polsce w latach 1926–1939, powstała w związku z głoszonym przez [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] hasłem „sanacji moralnej” życia publicznego, wysuwanym w toku przygotowań i w okresie przewrotu majowego (1926).
* 15 ofiar śmiertelnych. (…) Każda straszliwa, ale tylko 15. Słusznie stawia się nam zarzut, żeśmy internowali ok. 10 tys. osób. Ale nie wiem, czy panie wiedzą, jak to wyglądało przed wojną. Ja sobie tutaj wynotowałem liczby. W Polsce w 1935 r. było 16 tys. więźniów politycznych, większość osadzona nakazem administracyjnym w Berezie Kartuskiej. W 1926 r. było 6 tys. więźniów politycznych, trzy lata później 8,7 tys. A w roku 1937 – kiedy w Polsce nie było poważniejszych zagrożeń, po podpisaniu paktu o nieagresji i z Niemcami, i z ZSRR – za zbrodnie stanu osądzono 2945 osób, za stawianie oporu władzy – 11 381, za znieważenie władzy lub urzędu – 13 683, za udział w zbiegowiskach i rozruchach – 1740. Daje to razem prawie 30 tys. więźniów politycznych.
** Autor: [[Czesław Kiszczak]]
** Opis: o swoich działaniach podczas stanu wojennego.
** Źródło: [http://wyborcza.pl/1,76842,126501.html wywiad, ''Pożegnanie z bronią'', 6 lutego 2001]
 
* Czasami sobie myślę, dlaczego i po co Józef Piłsudski zostawił po sobie ekipę: Mościcki, Rydz, Beck. Nawet w ramach naszych ówczesnych sfer rządzących można by było dobrać ludzi z charakterem, wzmocnionych ludźmi z inteligencją (...).
** Autor: [[Stanisław Mackiewicz]], ''Zielone oczy'', Kraków 2012.
 
* Dyktatura jednostki na górze oznacza dyktaturę urzędników na dole. Dyktatura polityczna jednostki oznacza dyktaturę klas posiadających w życiu gospodarczym. Rządy niekontrolowane przez Sejm – oznaczają zawsze, dalekie czy bliskie, niebezpieczeństwo zatargów zbrojnych z sąsiadami.
** Autor: [[Adam Ciołkosz]], ''Rząd nieodpowiedzialny przed Sejmem'', „Robotnik”, 6 sierpnia 1928, cyt. za: Andrzej Friszke, ''Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty'', wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
 
* Jeżeli dyktatura w Warszawie była inteligentna, to dyktatura policjanta taką być nie mogła, bo przeważna część policjantów nawet do swego zadania nie dorosła. a jednak byli to ludzie, którzy rządzili i sądzili. Zaczęły się orgie szykan i nadużyć.<br />Stan podobny wywołuje wśród ludności niechęć, a często nienawiść do urzędników, a przez utożsamianie ich z państwem niechęć ta przechodzi na państwo. Toteż lud obojętnieje dla państwa, nie znajdując opieki, a czując pogwałcenie swych praw, usuwa się na bok.
** Autor: [[Wincenty Witos]], ''Na procesie brzeskim'', w: ''Wielkie mowy historii'', t. 2, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.
** Opis: przed sądem okręgowym w Warszawie, 28 października 1931.
 
* Oblewa nas już istna powódź nędzy. Statystyka wykazuje zatrważającą ilość ludzi pozbawionych pracy (…). A każda cyfra w statystyce i poza statystyką – to niekończące się nigdy, beznadziejne dni niedostatku, niedojadania, często dosłownego głodu, rozpaczliwych warunków mieszkania, strzępów, wiszących na ciele zamiast ubrania.
** Autor: [[Adam Grzymała-Siedlecki]], [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=218847&tab=3 ''Pod światło. W powodzi nędzy''], „Kurier Warszawski” – wydanie wieczorne nr 103, 15 kwietnia 1936, s. 3.
Linia 6 ⟶ 21:
** Autor: [[Andrzej Chojnowski]], ''Rządy pomajowe'', [w:] ''Dwudziestolecie'', red. Krzysztof Pesak, Paweł Machcewicz, Warszawa 2009, s. 170–171.
** Zobacz też: [[Józef Piłsudski]]
 
* Trzeba dostosować polskie życie wewnętrzne do rosnących niebezpieczeństw zewnętrznych. Ci, którzy temu przeszkadzają przez swoisty „patriotyzm reżimowy” czy „obozowy” przez hymny pochwalne i kadzidła, nie nadające się zupełnie do sytuacji – biorą na siebie olbrzymią historyczną odpowiedzialność.
** Autor: [[Mieczysław Niedziałkowski]]
** Opis: krytykując oderwaną od rzeczywistości megalomanię obozu rządzącego.
** Źródło: [http://lewicowo.pl/mieczyslaw-niedzialkowski-1893-1940/ ''Akt drugi'', „Robotnik”, marzec 1939]; cyt. za: lewicowo.pl
 
* W dniu 25 sierpnia 1930 r. Piłsudski stanął na czele rządu. Pięć dni później rozwiązano parlament, a w nocy z 9 na 10 września aresztowano 12 znanych polityków opozycji osadzając ich w więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem. W następnych tygodniach pozbawiono wolności na dłuższy lub krótszy czas około 5000 osób, w tym 84 byłych posłów i senatorów (po rozwiązaniu parlamentu stracili immunitet). Wobec więźniów brzeskich zastosowano wymyślne tortury psychiczne i kary fizyczne (bicie). Wieści o tym dotarły do społeczeństwa, ale dopiero po kilku miesiącach, nie miały więc wpływu na przebieg wyborów.