Stanisław Mackiewicz: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
→Stanisław August: lit. |
''Klucz do Piłsudskiego'' +10 |
||
Linia 100:
* Jeden wielki polityk, na przykład Napoleon, to wódz. Ale gdy talenty, geniusz polityczny przechodzą z ojca na syna, na wnuka i prawnuka, powstaje wielka dynastia. Zdarza się to w dziejach bardzo rzadko. Ale prawdziwie wielka była właśnie rodzina Jagiełły. Giedymin, Olgierd, nawet Jagiełło, i zdolniejszy, i większy od niego Witold, a później największy z nich wszystkich Kazimierz Jagiellończyk.
** Źródło: s. 133
==''Klucz do Piłsudskiego''==
<small>Universitas, Kraków 2013</small>
* Rewolucję robią nie głodni, lecz syci, których nagle pozbawiono chleba; o wolność bić się będą ci, którzy tę wolność mają we krwi. Piłsudski, syn rady władczej i panującej, chłopiec o instynktach władczych, nie mógł znieść niewoli. Wszystko naokoło popychało go do ostrego, gwałtownego buntu.
** Źródło: s. 24–25
* (…) carska turma i katorga to ogródek freblowski w porównaniu z praktykami bolszewizmu. W ogóle więzienie w XIX wieku dla osób skazanych za przestępstwa polityczne było o wiele lżejsze od więzienia w państwach totalistycznych. Ludzie XIX wieku, gdy mówili „wiek XX”, to aż zamykali oczy z błogości i w przekonaniu, że ten wiek przyniesie ludzkości wolność i szczęście jak rajskie owoce na złotej tacy. W rezultacie wszystkiego za przestępstwa polityczne i kryminalne pozbawionych wolności osób, a więc siedzących po więzieniach oraz zesłanych, było w carskiej Rosji w 1896 roku 88459 mężczyzn i 10610 kobiet, a dzisiaj pod panowaniem bolszewickim ogół więzionej ludności wyraża się koszmarną liczbą wielu milionów.
** Źródło: s. 59–60
* Zapytaj człowieka poważnego o jego polityczną przeszłość – w najlepszej wierze w swym opowiadaniu pomyli ci wszystkie daty, nazwiska, okoliczności, gotów będzie przysiąc, że na własne oczy widział coś, czego widzieć nie mógł, bo to coś naprawdę nie istniało, a tylko stanowiło fakt, o którym „wszyscy wiedzieli” za jego czasów. Mimo to drukowanie osobistych wspomnień wielką korzyść przynosi, bo daje nam nastrój epoki, jej koloryt, wreszcie stanowi materiał, który można zestawiać, porównywać, przymierzać, aż się z niego prawdę wytrząśnie. Ale dlatego każdy taki zbiór wspomnień powinna redakcja opatrywać w przypisy, które by stwierdzały zgodność opowiadania autora ze stanem faktycznym i wskazywał na to, w czym autor się myli. Tylko przy takim opracowaniu lektura wspomnień przynieść może rzetelną korzyść, inaczej potęguje bałamuctwo.
** Źródło: s. 67–68
* Ze studiów na pismami Mendelsona i Piłsudskiego wypływa wyraźnie różnica ich celów. Dla Mendelsona celem jest socjalizm, hasło niepodległości Polski – środkiem, instrumentem; dla Piłsudskiego celem jest niepodległość, a socjalizm instrumentem. Chirurg, by uratować życie pacjentowi, musi mieć instrument. Po dokonanej operacji instrument może być porzucony.
** Źródło: s. 85
* Piłsudski kochał tylko czyn i czyn ten realizował pracą własną i działaniem ludzi, na których wpływał, nie interesując się zbytnio, czy ci ludzie podzielają jego zapatrywania, czy też nie.
** Źródło: s. 97
* Piłsudski, który w ostatnich latach życia wielokrotnie oświadczał, że nigdy prawdziwym socjalistą nie był, opanował jednak całą partię, ponieważ nikt inny nie poświęcał się dla tej partii tak bardzo jak on, nikt tyle nie ryzykował, nie dawał z siebie tyle energii, zapału, pracy. Wydawnictwa sławnych w Rosji stronnictw rewolucyjnych dociągały zaledwie do kilku numerów, jego „Robotnik”, wychodził regularnie, stale, w podziw wprawiając żandarmów. To życie w podziemiach było ciężkie, wyczerpujące, ale Piłsudski miał w sobie niewątpliwie dużo z Juliusza Cezara, który przejeżdżając przez marną, smrodliwą wioskę w Hiszpanii, powiedział: „A jednak wolałbym być pierwszym w tej wiosce niż drugim w Rzymie”.
** Źródło: s. 115–116
* Wbrew utartemu przekonaniu europejskiej publicystyki dynastia Romanowów dostarczała tronowi ludzi wybitnych. Ze wszystkich rodzin panujących w Europie niewątpliwie Romanowowie właśnie byli ludźmi najwybitniejszymi, najzdolniejszymi, najbardziej odpowiednim materiałem na monarchów. Wszyscy mieli w sobie materiał na męża stanu. Wszyscy – oprócz Mikołaja II.
** Źródło: s. 123
* Wywoływanie wojny z góry skazanej na przegraną i klęskę stanowi największą zbrodnię, jakiej dopuścić się mogą politycy za los kraju odpowiedzialni.
** Źródło: s. 136
* Ale do tych przegranych Piłsudskiego można by zastosować słowa starej przypowieści. Umierający ojciec powiada synom: „W ogrodzie zakopałem skarb, kopcie ogród, a znajdziecie go”. Synowie kopali pracowicie, skarbu nie znaleźli, ale przekopana ziemia obrodziła znakomicie. Jeśli nie ziściły się wszystkie plany Piłsudskiego, to nie poszły one na marne, bo ruch, wysiłki, prace i bohaterstwo, któe w narodzie polskim wzbudziły, stały się przyczyną wzlotów Polski, jej sukcesów, osiągnięć i zwycięstw.
** Źródło: s. 198
* Wielbiąc Piłsudskiego jako wielkiego realistę politycznego, realistę, który rozumiał znaczenie w życiu ludzkim romantyzmu, fantazji, sentymentu, a przez to rozumienie tylko doskonalszym był realistą, długo nie mogłem znaleźć klucza do stosunku Piłsudskiego do 1863 roku. A dziś mi się zdaje, że ten klucz znalazłem.
** Źródło: s. 264
==''Lata nadziei''==
| |||