Friedrich August von Hayek: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
formatowanie
drobne redakcyjne, +1
Linia 1:
[[Plik:Friedrich Hayek portrait.jpg|mały|<center>Friedrich August von Hayek</center>]]
 
'''[[w:Friedrich Hayek|Friedrich August von Hayek]]''' (1899–1992) – ekonomista austriacki, laureat Nagrody Nobla w 1974.
 
==''Droga do zniewolenia''==
<small>(1944, wydWyd. Arcana 2003)</small>
 
* Jest rzeczą znamienną, że jednym z najbardziej rozpowszechnionych zarzutów stawianych wolnej konkurencji jest to że jest ślepa. Nie bez znaczenia będzie tu przypomnienie, że dla starożytnych ślepota była atrybutem bogini sprawiedliwości.
 
* Nasze pokolenie zapomniało, że system prywatnej własności jest najważniejszą gwarancją wolności nie tylko dla posiadaczy własności, lecz w prawie równym stopniu dla tych, którzy jej nie posiadają.
 
* Nieprzypadkowo w krajach totalitarnych, czy to w Rosji, Niemczech, czy Włoszech, zagadnienie organizowania czasu wolnego obywateli stało się jednym z problemów objętych planowaniem. Niemcy wynaleźli nawet dla tego zagadnienia okropną, wewnętrznie sprzeczną nazwę Freizeitgestaltung (dosłownie: kształtowanie sposobów wykorzystania wolnego czasu przez ludzi), jak gdyby mógł jeszcze istnieć czas wolny, gdy musi się go wykorzystać w sposób zalecany przez władze.
 
* Niewiele, jest poważniejszych zagrożeń dla politycznej stabilności niż istnienie istnienie politycznego proletariatu, który nie znajduje zbytu swojej wiedzy.
 
* Nikt w społeczeństwie opartym na wolnej konkurencji nie może sprawować nawet cząstki tej władzy, jaką sprawowałaby komisja planowania. Jestli zaś nikt nie może świadomie używać tej władzy, to twierdzenie, że składa się na nią władza wszystkich kapitalistów wziętych razem, jest nadużywaniem słów.
 
* To nie pochodzenie władzy, ale jej ograniczenie chroni przed jej arbitralnością.
 
<small>(Wyd. Arcana, wydanie szóste, Kraków 2015)</small>
 
* Uzasadniając swoje stanowisko liberalizm opowiada się za najlepszym możliwym użyciem sił konkurencji jako środka koordynacji ludzkich przedsięwzięć, nie zaś za pozostawieniem wszystkiego w niezmiennym stanie rzeczy. Stanowisko to opiera się na przekonaniu, że w sytuacji, gdy możliwe jest stworzenie konkurencji staje się ona lepszym sposobem ukierunkowywania jednostkowych działań niż jakakolwiek inna metoda. Liberalizm nie tylko nie neguje, ale wręcz kładzie nacisk na niezbędność istnienia starannie przemyślanych ram prawnych, po to, by konkurencja dawała korzystne rezultaty, oraz zwraca uwagę, że ani obecne, ani dawne reguły prawne nie są pod tym względem wolne od poważnych defektów. Nie przeczy on także, że tam, gdzie niemożliwe jest stworzenie warunków koniecznych dla skutecznej konkurencji, trzeba uciec się do innych metod ukierunkowywania działalności gospodarczej.
** Źródło: s. 48.
 
==''Konstytucja wolności''==
<small>(PWN, Warszawa 1960)</small>
Linia 56 ⟶ 76:
 
* Wszystkie polityczne teorie przyjmują oczywiście, że ignorancja jest wśród większości ludzi powszechna. Rzecznicy wolności różnią się od pozostałych ty, że uznają niewiedzę własną, jak i niewiedze najmądrzejszych.
 
==''Droga do zniewolenia''==
<small>(1944, wyd. Arcana 2003)</small>
 
* Jest rzeczą znamienną, że jednym z najbardziej rozpowszechnionych zarzutów stawianych wolnej konkurencji jest to że jest ślepa. Nie bez znaczenia będzie tu przypomnienie, że dla starożytnych ślepota była atrybutem bogini sprawiedliwości.
 
* Nasze pokolenie zapomniało, że system prywatnej własności jest najważniejszą gwarancją wolności nie tylko dla posiadaczy własności, lecz w prawie równym stopniu dla tych, którzy jej nie posiadają.
 
* Nieprzypadkowo w krajach totalitarnych, czy to w Rosji, Niemczech, czy Włoszech, zagadnienie organizowania czasu wolnego obywateli stało się jednym z problemów objętych planowaniem. Niemcy wynaleźli nawet dla tego zagadnienia okropną, wewnętrznie sprzeczną nazwę Freizeitgestaltung (dosłownie: kształtowanie sposobów wykorzystania wolnego czasu przez ludzi), jak gdyby mógł jeszcze istnieć czas wolny, gdy musi się go wykorzystać w sposób zalecany przez władze.
 
* Niewiele, jest poważniejszych zagrożeń dla politycznej stabilności niż istnienie istnienie politycznego proletariatu, który nie znajduje zbytu swojej wiedzy.
 
* Nikt w społeczeństwie opartym na wolnej konkurencji nie może sprawować nawet cząstki tej władzy, jaką sprawowałaby komisja planowania. Jestli zaś nikt nie może świadomie używać tej władzy, to twierdzenie, że składa się na nią władza wszystkich kapitalistów wziętych razem, jest nadużywaniem słów.
 
* To nie pochodzenie władzy, ale jej ograniczenie chroni przed jej arbitralnością.
 
==''Zgubna pycha rozumu. o błędach socjalizmu''==
<small>(1988, wyd. pol. 2004)</small>
 
* Osobliwym zadaniem ekonomii jest pokazanie ludziom jak mało w istocie wiedzą o tym, co w ich mniemaniu da się zaprojektować.