Powstanie styczniowe: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Sabzma (dyskusja | edycje)
+1
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''[[w:Powstanie styczniowe|Powstanie styczniowe]]''' (1863–1864) – nieudane, polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu.
* A wtem z owej mglistej otoczy wychylił się oddział kosynierów (…). Szli chłopi w sukmanach, z drągami osadzonych sztorcem kos na ramionach. Przechodzili polem, tuż na skraju lasu (…). Po czym począł przeciągać oddział strzelców z bagnetami na lufach karabinów i z chorągwią, w której zwisłych fałdach zaginał się orzeł biały. (…) Lecz widzenie zapadło jeszcze głębiej we wrażliwą duszę Gabriela, (…) począł pisać wiersz: „Do Matki Bolesnej”, pod nagłówkiem zaś umieścił jako motto następne słowa Dawida: „O Jeruzalem! Jeruzalem! jeśli cię kiedy zapomnę, niech będzie zapomniana prawica moja...”
** Autor: [[Henryk Sienkiewicz]], ''We mgle''
** Opis: fragment „We mgle”.
** Źródło: ''Powstanie styczniowe 1863'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Zysk i S–ka, Poznań 2013, ISBN 9788377851982, s. 46–47
 
* Boś ty nie przyszedł jako klątwa nieba<br />Ani nie spadłeś jak grom niespodzianie,<br />Lecz jak duchowa narodu potrzeba<br />W krwawej wypadków wypłynąłeś pianie<br />– Aby ostatnim orężnym protestem<br />Zapisać w dziejach nieśmiertelne: Jestem!
** Autor: [[Adam Asnyk]], „W''W dwudziestopięcioletnią rocznicę powstania 1863 roku”, fragmentroku''
** Źródło: ''Powstanie styczniowe 1863'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Zysk i S–ka, Poznań 2013, ISBN 9788377851982, s. 50
 
* Czuła odezwa Najwyższego Arcykapłana usłuchaną została i obchód 13 września odbył się z niezmierną okazałością. Cudowny obraz Zbawiciela, przechowywany w kaplicy Scala Santa i wynoszony tylko w dniu najstraszliwszych przesileń, był obnoszony tryumfalnie po ulicach Rzymu i zaniesiony do Bazyliki Mariae Maioris. Tam przybyły Ojciec Święty, otoczony przez całe świątobliwe Kolegium, więcej niż ze stoma tysiącami katolików ze sobą, obwołany został z zapałem obrońcą Polski. W tej okoliczności Francję przedstawiało jej wojsko pod bronią, a Polskę samą – procesja złożona z jej synów, śpiewających w swym tępionym (przez wrogów) języku Litanię do Wszystkich Świętych, błagających o pomoc Boską dla swej ojczyzny, o macierzyńskie zlitowanie się Maryi, którą w miłości okrzykują swą Wielką Księżną Litewską i Królową Polską. Co za widok! Co za wymowny odzew przeciw ciemiężcom! Co za pociecha, co za chwała dla (męczonych) ofiar! Rzym! Wszak ci to serce ludzkości; Pius IX, wszak ci to serce Kościoła! Kiedy wiec Rzym i Pius IX modlili się społem za tym ludem bohaterskim, tedy ludzkość i Kościół łączyły swe głosy i rozciągały skrzyżowane ręce nad głową jego, błogosławiąc jego bojom i cierpieniom, oświadczając głośno, że jego sprawa zasługuje na współczucie i modły wszystkich dusz katolickich, wszystkich serc szlachetnych i prawych.
** Opis: o uroczystościach w Rzymie z modlitwami za Polskę, z udziałem papieża Piusa IX, 13 września 1863 roku.
** Autor: francuski biskup [[Fryderyk Maria de Marguerye ]]
** Źródło: [[Jarosław Szarek]], ''Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków'', Wydawnictwo AA, Kraków 2013, ISBN 9788378644644, s. 252–253
 
Linia 24 ⟶ 23:
 
* Gdyby nie Suzin, byłoby to runęło przed siebie własnym rozmachem. Suzin poskoczył ku nim z powstrzymującym ruchem podniesionej ręki. Widzę go dotychczas. Koszula na nim niebieska, szeroki pas lakierowany, głowa odkryta, czoło promieniejące w złocistych blaskach zachodu. Bezbronny biegł, od lewej ku prawej ścianie boku, gdy wtem huknęła cała salwa strzałów. Padł spiorunowany. Rzuciliśmy się do niego. – Nic... Nic... – rzekł z wysiłkiem i zaciął usta boleśnie. A po chwili: – Musiało się stać...
** Autor: [[Maria Konopnicka]], fragment „Jak''Jak Suzin zginął”zginął''
** Źródło: ''Powstanie styczniowe 1863'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Zysk i S–ka, Poznań 2013, ISBN 9788377851982, s. 44
 
* Hej, fajfry, tambory!<br />Na pola, na bory<br />Niech bagnet jak piorun się wije!<br />Sztandary rozwinąć<br />I pobić lub zginąć!<br />A matka Ojczyzna niech żyje!
** Autor: [[Wincenty Pol]], ''Werbel''
** Opis: „Werbel”, fragment.
** Źródło: ''Powstanie styczniowe 1863'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Zysk i S–ka, Poznań 2013, ISBN 9788377851982, s. 37
 
Linia 45 ⟶ 43:
** Źródło: Jarosław Szarek, ''Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków'', Wydawnictwo AA, Kraków 2013, ISBN 9788378644644, s. 166
 
* Kosynierzy nasi ustawieni między dwoma skrzydłami, z okrzykiem: »Jezus„Jezus Marja!« rzucili się na sam środek Moskwy, zbitej w kupę przez obiedwie nasze strzeleckie kompanie. Cięcia ich były straszne, oficerowie zapewniają że nigdzie jeszcze nie widzieli ich w takim zapale: ścinali głowy od jednego zamachu i biegli zapalczywie za uciekającą Moskwą. Armaty były już prawie w rękach naszych żołnierzy i tylko szybkie pierzchnięcie Moskwy wyrwało je z rąk dzielnej naszej wiary.
** Opis: o bitwie pod Sławatyczami.
** Autor: gen. [[Michał Heydenreich]] (Heidenreich) ps. „Kruk”.
** Źródło: Jarosław Szarek, ''Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków'', Wydawnictwo AA, Kraków 2013, ISBN 9788378644644, s. 221
 
Linia 55 ⟶ 53:
 
* Marsz, marsz Żuawy! Na bój, na krwawy,<br />Święty a prawy – marsz, Żuawy, marsz!
** Autor: [[Włodzimierz Wolski]], ''Marsz Żuawów''
** Opis: „Marsz Żuawów”, fragment
** Źródło: ''Powstanie styczniowe 1863'', praca zbiorowa, Wydawnictwo Zysk i S–ka, Poznań 2013, ISBN 9788377851982, s. 18
 
* Na placu boju straszny widok mieli zwycięzcy. Garstka piechoty rosyjskiej czarna od dymu, stała ponuro, z bronią na dół spuszczoną; otoczona była dosłownie wysokim wałem ciał ludzkich, po kilku jedno na drugiem leżących. Konie artyleryjskie pobite, tarzały się we krwi z porwanymi zaprzęgami, jaszczyki wywrócone w rowie.
** Opis: zwycięska bitwa pod Żyrzynem.
** Autor: Józef Dąbrowski, „Rok''Rok 1863”.1863''
** Źródło: Jarosław Szarek, ''Powstanie Styczniowe. Zryw wolnych Polaków'', Wydawnictwo AA, Kraków 2013, ISBN 9788378644644, s. 223