Socjalizm: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Linia 162:
** Autor: [[Adam Próchnik]], [http://lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/209 ''Czym jest dzień 1 maja'', „Jednodniówka majowa – 1 maja 1920 r.”]
 
* Przekształcenie w spółki akcyjne, tak samo jak przekształcenie we własność państwową, nie usuwa kapitalistycznego charakteru sił wytwórczych. O ile idzie o spółki akcyjne, jest to zupełnie jasne. Co się zaś tyczy nowoczesnego państwa, to jest ono tylko organizacją, którą stwarza sobie społeczeństwo burżuazyjne celem uchronienia ogólnych zewnętrznych warunków kapitalistycznego sposobu produkcji przed zamachami zarówno ze strony robotników, jak ze strony poszczególnych kapitalistów. Nowoczesne państwo jest bez względu na swoją formę machiną w istocie swej kapitalistyczną, państwem kapitalistów, idealnym kapitalistą zbiorowym. Im więcej sił wytwórczych przejmuje ono na swoją własność, w tym większym stopniu staje się rzeczywistym kapitalistą zbiorowym, tym więcej obywateli wyzyskuje. Robotnicy pozostają robotnikami najemnymi, proletariuszami. Stosunki kapitalistyczne nie zostają zniesione, przeciwnie, zaostrzają się do ostatecznych granic. Ale doszedłszy do tych granic, zmieniają się w swoje przeciwieństwo. Państwowa własność sił wytwórczych nie rozwiązuje konfliktu, ale kryje w sobie formalny środek, możliwość jego rozwiązania. Rozwiązanie to może polegać tylko na faktycznym uznaniu społecznej natury nowoczesnych sił wytwórczych, czyli na uzgodnieniu sposobu produkcji, zawłaszczania i wymiany ze społecznym charakterem środków produkcji. A to się może dokonać tylko wtedy, gdy społeczeństwo jawnie i bez żadnych półśrodków ujmie w swoje ręce siły wytwórcze, które przerosły wszelki inny prócz społecznego sposób kierowania nimi. Tym samym społeczny charakter środków produkcji i produktów, który dziś zwraca się przeciw samym producentom, który periodycznie przełamuje system produkcji i wymiany, manifestując się jako ślepe, gwałtowne, niszczące prawo natury, będzie przez producentów z całą świadomością respektowany i ze źródła zaburzeń i periodycznych katastrof przeobrazi się w najpotężniejszą dźwignię samej produkcji.
** Autor: [[Fryderyk Engels]], [http://www.marxists.org/polski/marks-engels/1876/anty_dur/03.htm ''Anty-Dühring'', 1878]
Rozwiązanie to może polegać tylko na faktycznym uznaniu społecznej natury nowoczesnych sił wytwórczych, czyli na uzgodnieniu sposobu produkcji, zawłaszczania i wymiany ze społecznym charakterem środków produkcji. A to się może dokonać tylko wtedy, gdy społeczeństwo jawnie i bez żadnych półśrodków ujmie w swoje ręce siły wytwórcze, które przerosły wszelki inny prócz społecznego sposób kierowania nimi. Tym samym społeczny charakter środków produkcji i produktów, który dziś zwraca się przeciw samym producentom, który periodycznie przełamuje system produkcji i wymiany, manifestując się jako ślepe, gwałtowne, niszczące prawo natury, będzie przez producentów z całą świadomością respektowany i ze źródła zaburzeń i periodycznych katastrof przeobrazi się w najpotężniejszą dźwignię samej produkcji.
** Autor: [[Fryderyk Engels]], [http://www.marxists.org/polski/marks-engels/1876/anty_dur/03.htm ''Anty-Dühring'', 1878]
 
* Prymitywny pogląd na gospodarkę socjalistyczną sprowadzał się do wszechogarniającego etatyzmu. Państwo jako jedyny przedsiębiorca, a cała ludność to jeden w drugiego urzędnicy państwowi. Dzisiaj taka koncepcja została kategorycznie odrzucona przez teoretyków socjalizmu. Państwu pozostawiono niezmiernie ważną i doniosłą funkcję budowania szkieletu organizmu gospodarczego, tworzenia ram gospodarki planowej, kontroli całości i zużytkowania niewykorzystanych sił produkcyjnych. Ale nic ponad to. Należy odciążyć państwo jako takie od wszystkiego, co się da, przerzucając jak najwięcej na samorządy wszelkiego typu, spółdzielnie, korporacje użyteczności publicznej (nie mieszać z korporacjami faszystowskimi) itd. Centralizacja ogólnego kierownictwa przy decentralizacji wykonania szczegółów planu.