Kurt Vonnegut: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Alessia (dyskusja | edycje)
m kat.
m ort., lit., dr zmiana
Linia 9:
** Źródło: ''Niedziela Palmowa''
 
* W rzeczywistości jestem dużym i silnym pięćdziesięciodwuletnim mężczyzną, który jako chłopiec dużo pracował na farmie i dobrze sobie radził ze sprzętem. Wychowałem sześcioro dzieci, troje własnych i troje adoptowanych. Wszyscy wyszli na ludzi. Dwoje prowadzi firmy. Jestem weteranem drugiej wojny światowej i dostałem Order Purpurowego Serca. Wszystko co posiadam zawdzięczam ciężkiej pracy. Nigdy nie byłem aresztowany ani pozwany za cokolwiek do sądu. Cieszę się na tyle dużym zaufaniem młodych ludzi, by wykładać na Uniwersytecie Stanowym Iowy, Uniwersytecie Harvarda i nowojorskim City CollageCollege. Każdego roku otrzymuję przynajmniej tuzin listów z prośbą o wygłoszenie przemówienia na uroczystości nadania tytułów naukowych w collage'ucollege’u lub szkole średniej. Z moich książek korzysta się w szkołach częściej niż z książek jakiegokolwiek innego z powieściopisarzy amerykańskich.
** Źródło: ''Niedziela Palmowa'' – Listlist Kurta Vonneguta do przewodniczącego rady szkoły w Drake w Dakocie Północnej, gdzie spalono powieść ''[[Rzeźnia numer pięć]]'' uznając ją za szkodliwą dla uczniów.
 
==''Człowiek bez ojczyzny''==
* Albert Einstein i Mark Twain pod koniec swojego życia porzucili wiarę w ludzkość, i to pomimo tego, że Twainowi nie dane było oglądać horroru I Wojnywojny Światowejświatowej. Wojna stała się dzisiaj formą telewizyjnego programu rozrywkowego, a tym, co uczyniło I Wojnęwojnę Światowąświatową tak wciągającą były dwa amerykańskie wynalazki: drut kolczasty i karabin maszynowy.
 
* „Błogosławieni miłosierni” na sali sądowej? „Błogosławieni miłujący pokój” w Pentagonie? Wolne żarty!
Linia 19:
* Hej, skoro utknęliśmy jako Homo sapiens, po co się wygłupiać? Zjarajmy całego jointa. Ma ktoś może bombę atomową? A kto dzisiaj nie ma bomby atomowej?
 
* (...) jesteśmy tu, aby pomagać sobie nawzajem, aby przejść przez to, czymkolwiek to jest.
 
* (...) lecz sędzia przerwał jego wypowiedź i spytał: „Panie Hapgood, proszę bardzo, ukończył pan Harvard. Dlaczego ktoś z pana pozycją miałby wybrać takie życie, jakie pan prowadzi?”. Hapgood odpowiedział sędziemu: „Jak to? Ze względu na Kazanie na Górze, wysoki sądzie”.
 
* Moje ostatnie słowa? „Życie żadnej istoty, nawet małej gąsienicy, nie jest dla niej przyjemnym doświadczeniem”.
Linia 29:
* Nasz prezydent jest chrześcijaninem? Hitler też był.
 
* Nienawidzę bomby wodorowej i programu Jerry'egoJerry’ego Springera.
** ''I hate H-bombs and the Jerry Springer show.'' (ang.)
 
Linia 45:
* Dlaczego milion lat temu tak wielu z nas umyślnie nokautowało swe mózgi alkoholem, pozostaje do dziś intrygującą zagadką. Być może usiłowaliśmy w ten sposób skierować ewolucję na właściwe tory – w kierunku zmniejszenia ludzkich mózgów.
 
* Donald był psem (...) Pragnął jedynie, aby rzucano mu kij, który mógłby przynieść z powrotem po to, aby znów można było go rzucić po to, aby znów mógł go przynieść z powrotem i tak dalej, i tak dalej. Delikatnie mówiąc, Donald nie był zbyt rozgarnięty. Z pewnością nie skomponowałby IX Symfonii Beethovena.
 
* Jego wielki mózg zmuszał go do takiego postępowania co najmniej raz w miesiącu w ciągu trzech ostatnich lat – do wynajmowania obcych ludzi, którzy mieli go związać i nieco poddusić. Cóż za metoda na przetrwanie!
 
* Przeprosiny za chwilową niedyspozycję mózgu były zasadniczym tematem wielu konwersacji: „Oooch...”„Oooch…”, „przepraszam”, „mam nadzieję, że nie czujesz się zraniony”, „nie mogę uwierzyć, że mogłem zrobić coś takiego”, „to stało się tak nagle, że nawet nie zdążyłem o tym pomyśleć”, „jestem ubezpieczony na wypadek takich spraw”, „nie potrafię tego sobie wybaczyć”, „nie wiedziałem, że był nabity” i tak dalej i dalej.
 
* W istocie obiegowe opinie wpływały na ludzkie działania niemal w takim stopniu, jak niezbite fakty, a podlegały tak nieoczekiwanym zmianom, jakim fakty nigdy nie mogłyby ulec. I tak wyspy Galapagos były w jednej chwili piekłem, a w następnej rajem; Juliusz Cezar był w danym momencie mężem stanu, a w następnym – rzeźnikiem; ekwadorskie banknoty można było wymienić dzisiaj na żywność, schronienie, ubranie, a jutro wymościć nimi dno klatki dla ptaków; stwórcą Wszechświata był raz Bóg Wszechmogący, a raz gigantyczna eksplozja, i tak dalej.
** ''Mere opinions, in fact, were as likely to govern people'speople’s actions as hard evidence, and were subject to sudden reversals as hard evidence could never be. So the Galapagos Islands could be hell in one moment and heaven in the next, and Julius Caesar could be a statesman in one moment and a butcher in the next, and Ecuadorian paper money could be traded for food, shelter, and clothing in one moment and line the bottom of a birdcage in the next, and the universe could be created by God Almighty in one moment and by a big explosion in the next – and on and on.'' (ang.)
 
==''Hokus Pokuspokus''==
* A najgorszą skazą jest to, że jesteśmy najzwyczajniej w świecie głupi. Przyznajcie to! Czy sądzicie, że Auschwitz był dowodem inteligencji?
 
* Była alkoholiczką. Nie winiłem się za to. Największym problemem w życiu alkoholików jest alkohol.
** ''She was an alcoholic. I didn'tdidn’t blame myself for that. The worst problem in the life of any alcoholic is alcohol.'' (ang.)
 
* Chciałbym urodzić się ptakiem – powiedział.<br />Chciałbym, żebyśmy wszyscy urodzili się ptakami.
** ''"I“I wish I had been born a bird instead," he said.<br />"I“I wish we had all been born birds instead."'' (ang.)
 
* Jaki to wstyd być człowiekiem.
Linia 79:
** Zobacz też: [[wiedza]]
 
==''Matka Nocnoc''==
* Brykietami nazywał ludzi, którzy nie robili nic, żeby ratować siebie albo innych, kiedy hitlerowcy doszli do władzy, ludzi, którzy gotowi byli pokornie iść do komór gazowych, jeżeli hitlerowcy sobie tego zażyczyli. Oczywiście słowo brykiet oznacza sprasowaną kostkę pyłu węglowego, rzecz ogromnie ułatwiającą transport, magazynowanie i spalanie.
 
Linia 90:
** Przedmowa do wydania polskiego z 1984 roku.
 
* – W Nowym Jorku musiało być jak w raju – powiedział Mengel.<br />– Może pan czułby się tam jak w raju. Dla mnie to było piekło...piekło… Albo coś jeszcze gorszego.<br />– Co może być gorszego niż piekło? – spytał.<br />– Czyściec – powiedziałem.
 
==''Pianola''==
Linia 108:
==''Rzeźnia numer pięć''==
* Byłem na trzydziestu jeden zamieszkanych planetach i studiowałem materiały dotyczące stu innych. Ziemia jest jedyną planetą, na której wspomina się o czymś takim jak wolna wola.
** ''I'veI’ve visited thirty-one inhabited planets in the universe, and I have studied reports on one hundred more. Only on Earth is there any talk of free will.'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 4, wyd. Zysk i S-ka, 2005, tłum. Lech Jęczmyk
 
Linia 115:
* Lazzaro rozmawiał sam z sobą o ludziach, których każe zabić po wojnie, o lewych interesach, które będzie prowadził, i o kobietach, które zmusi do spania z sobą, czy im się to będzie podobać, czy nie. Gdyby był psem, pierwszy lepszy policjant zastrzeliłby go i odesłał jego głowę do laboratorium, żeby sprawdzić, czy ma wściekliznę.
 
* Na Tralfamadorii istniało pięć różnych płci i każda z nich miała swoją rolę w procesie tworzenia nowego osobnika. (...) Prawdziwą bombą z punktu widzenia moralności była, nawiasem mówiąc, wiadomość jaką Billy uzyskał od Tralfamadorczyków na temat życia płciowego na Ziemi. Powiedzieli mu, że załogi latających talerzy zidentyfikowały na Ziemi co najmniej siedem płci niezbędnych do podtrzymania gatunku. (...) Powiedzieli mu, że na Ziemi nie byłoby dzieci bez męskich homoseksualistów. Homoseksualistki nie były do tego niezbędne. Nie byłoby dzieci bez kobiet po sześćdziesiątce. Mężczyźni po szcześćdziesiątcesześćdziesiątce nie byli natomiast konieczni. Nie byłoby dzieci bez innych dzieci, które zmarły w pierwszej godzinie po urodzeniu. I tak dalej.
 
* Nawiasem mówiąc, Trout napisał książkę o drzewie dolarowym. Zamiast liści rosły na nim dwudziestodolarowe banknoty. Kwitło obligacjami pożyczki państwowej, a owocowało diamentami. Do drzewa ściągali ludzie, którzy zabijali się pod nim nawzajem, dostarczając w ten sposób doskonałego nawozu.<br />Zdarza się.
Linia 122:
 
* Po masakrze powinna zapanować wielka cisza i rzeczywiście jest cisza, którą naruszają tylko ptaki. A co mówią ptaki? To co można powiedzieć na temat masakry: „It-it?”
** ''Everything is supposed to be very quiet after a massacre, and it always is, except for the birds.<br />And what do the birds say? All there is to say about a massacre, things like "Poo“Poo-tee-weet?"'' (ang.)
 
* Ponieważ jednak nikt nawet nie wspomniał o wojnach, Billy sam z tym wystąpił. Ktoś z publiczności spytał go za pośrednictwem przewodnika, co z rzeczy, jakie zobaczył na Tralfamadorii, uważa za najcenniejsze.<br />– To, że mieszkańcy całej planety potrafią żyć w pokoju! – odpowiedział Billy. – Jak zapewne wiecie, pochodzę z planety, która od zarania swoich dziejów pogrążona jest w bezsensownej rzezi. Ja sam widziałem ciała uczennic ugotowanych żywcem w wieży ciśnień przez moich rodaków, którzy szczycili się tym, że walczą ze złem. – (To była prawda. Billy widział ugotowane dzieci w Dreźnie.) – W obozie przyświecałem sobie w nocy świecami wyrabianymi z tłuszczu ludzi pomordowanych przez braci i ojców tamtych ugotowanych dziewczynek. Ziemianie są postrachem Wszechświata! Jeśli na razie nie zagrażają jeszcze innym planetom, to wkrótce do tego dojdzie. Zdradźcie mi więc swój sekret, abym mógł zabrać go na Ziemię i uratować nas wszystkich. Powiedzcie: jak można żyć w pokoju?
Linia 145:
* Życie jest zabawne, kiedy się tylko przestać nad nim zastanawiać.
 
==''Śniadanie Mistrzówmistrzów''==
* Dziewczyny przyjechały ze wsi. Wychowały się na rolniczym Południu, gdzie ich przodków używano w charakterze maszyn rolniczych. Teraz biali farmerzy na Południu nie używali już maszyn skonstruowanych z ciała, gdyż maszyny z metalu były tańsze, pewniejsze i wystarczały im prostsze domy.
 
* Jednak niektóre z tych bzdur były szkodliwe, gdyż maskowały wielkie zbrodnie. Na przykład nauczyciele w Stanach Zjednoczonych Ameryki w kółko wypisywali na tablicach tę datę, każąc dzieciom zapamiętywać je z dumą i radością:<br />'''1492'''<br />Nauczyciele mówili dzieciom, że w tym roku ludzie odkryli ich kontynent. W rzeczywistości w roku 1492 miliony istot ludzkich żyły na tym kontynencie pełnym, bogatym życiem. Po prostu w tym roku rozbójnicy morscy zaczęli ich oszukiwać, łupić i mordować.<br />A oto inny przykład szkodliwej bzdury, jakiej uczono dzieci: że rozbójnicy morscy w końcu utworzyli rząd, który stał się kagańcem wolności dla istot ludzkich na całym świecie. (...)<br />W rzeczywistości rozbójnicy morscy, którzy mieli największy udział w tworzeniu nowego rządu, trzymali niewolników. Używali ludzi zamiast maszyn i nawet kiedy już zniesiono niewolnictwo jako zbyt kompromitujące, oni i ich potomkowie nadal traktowali prostych ludzi jak maszyny. (...)<br />A dzięki czemu piraci mogli zabierać każdemu, co chcieli? Bo rozporządzali najlepszymi na świecie okrętami, byli najgorszymi ludźmi i mieli proch, czyli mieszaninę azotanu potasu, węgla drzewnego i siarki. (...)<br />Główny jednak oręż piratów stanowiła ich umiejętność zaskakiwania innych. Nikt nie mógł uwierzyć, że można być aż tak zachłannym i bezlitosnym, a potem było o wile za późno.
** ''Teachers of children in the United States of America wrote this date on blackboards again and again, and asked the children to memorize it with pride and joy: 1492. The teachers told the children that this was when their continent was discovered by human beings. Actually, millions of human beings were already living full and imaginative lives on the continent in 1492. That was simply the year in which sea pirates began to cheat and rob and kill them.'' (ang.)<!-- To jest tylko fragment cytatu. Należy uzupełnić. -->
 
Linia 180:
==''Trzęsienie czasu''==
* Chcecie wiedzieć, dlaczego nie mam AIDS, dlaczego nie złapałem HIV jak tylu innych ludzi? Nie pierdolę się na lewo i prawo. To wszystko.
** ''You want to know why I don’t have AIDS, why I'mI’m not HIV-positive like so many other people? I don’t fuck around. It’s as simple as that.'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 12
 
* Ci pierdu-pierdu artyści tworzą za pomocą papieru i atramentu żywe, odpychające, trójwymiarowe postaci (...). Cudownie! Jakby ta planeta nie zdychała z powodu trzymiliardowego nadmiaru żywych, oddychających, trójwymiarowych postaci.
** ''Those artsy-fartsy twerps next door create living, breathing, three-dimensional characters with ink on paper. (...) As though the planet weren’t already dying because it has three billion too many living, breathing, three-dimensional characters.'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 18
 
* Jest takie ciało niebieskie w Układzie Słonecznym, którego mieszkańcy są tak głupi, że przez milion lat nie załapali, iż ich planeta ma drugą półkulę. Przyszło im to do głowy dopiero pięćset lat temu! Zaledwie pięćset lat temu! Niemniej mieszkańcy nazywają siebie Homo Sapiens.
** ''There is a planet in the solar system, where the people are so stupid they didn'tdidn’t catch on for a million years that there was another half to their planet. They didn'tdidn’t figure that out until five hundred years ago!'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 26
 
* Kobieta była wdową. Kiedy poszła po ubranie męża, uciekinier rozebrał się do naga. Zanim zdążył się ubrać, policja zaczęła walić w drzwi pałami. Facet ukrył się na krokwi. Gdy kobieta wpuściła policjantów, jego ogromne jądra zwisały w pełnej krasie...krasie… Policja zapytała, gdzie jest uciekinier. Kobieta odparła, że nie wie, o kim mowa. Któryś z funkcjonariuszy zauważył zwisające jądra i zapytał co to jest? „Chińskie dzwonki kościelne” – wyjaśniła gospodyni. Policjant uwierzył. Powiedział, że zawsze chciał usłyszeć chińskie dzwonki kościelne.<br />Huknął w nie pałą, ale nic nie było słychać. Huknął jeszcze raz, znacznie mocniej, o wiele mocniej. Wiesz co wywrzeszczał uciekinier?... Bim-bam-bom, ty sukinsynu! – wrzasnął Pstrąg Zabijucha.
** ''„She“She was a widow, and he stripped himself naked while she went to fetch some of her husband'shusband’s clothes. But before he could put them on, the police were hammering on the front door with their billy clubs. So the fugitive hid on top of a rafter. When the woman let in the police, though, his oversize testicles hung down in full view.” Trout paused again. “The police asked the woman where the guy was. The woman said she didn’t know what guy they were talking about,” said Trout. “One of the cops saw the testicles hanging down from a rafter and asked what they were. She said they were Chinese temple bells. He believed her. He said he’d always wanted to hear Chinese temple bells. He gave them a whack with his billy club, but there was no sound. So he hit them again, a lot harder, a whole lot harder. Do you know what the guy on the rafter shrieked?” Trout asked me. I said I didn’t. “He shrieked, ‘TING-A-LING, YOU SON OF A BITCH!’”'' (ang.)
Trout paused again.
„The police asked the woman where the guy was. The woman said she didn't know what guy they were talking about,” said Trout. „One of the cops saw the testicles hanging down from a rafter and asked what they were. She said they were Chinese temple bells. He believed her. He said he 'd always wanted to hear Chinese temple bells. «He gave them a whack with his billy club, but there was no sound. So he hit them again, a lot harder, a whole lot harder. Do you know what the guy on the rafter shrieked?» Trout asked me. I said I didn't. «He shrieked, 'TING-A-LING, YOU SON OF A BITCH!'»'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 14
 
* «Żałuję, że mam tylko jedno życie do oddania za ojczyznę» – powiedział amerykański patriota Nathan Hale. «Chuj z mętami!» – oświadczył amerykański patriota Kilgore Trout.
 
==''Rysio Snajpersnajper''==
* Bawiłem się także myślą o tym, by z zaplecza teatru wydobywał się głos Boga...Boga…<br />Aktorka grająca Celię mogłaby zapytać, dlaczego Bóg ulokował ją na ziemi. I wtedy z zaplecza teatru mógłby zagrzmieć głos:<br />– Żebyś pomogła w rozmnażaniu gatunku. Tak naprawdę to nic poza tym mnie nie interesuje. Cała reszta to tylko zbędna dekoracja.
 
* I oto pode mną, poza polem mojego widzenia zaimprowizowany został zjadliwy duet na altówkę i kontrabas. Oboje mieli tak wspaniałe głosy. Ona była altówką, on kontrabasem. A może to była komedia? Może to zabawne, gdy atrakcyjne fizycznie, bogate małpy człekokształtne w wytwornych dekoracjach tak strasznie się nienawidzą?
Linia 211 ⟶ 209:
==''Slapstick''==
* Bracie lub Siostro, lub Kuzynie, może byś tak, kurwa, wziął i wypierdolił latający pączek? Może byś tak, kurwa, wypierdolił Księżyc?!
** ''Why don'tdon’t you take a flying fuck at a rolling doughnut. Why don'tdon’t you take a flying fuck at the moooooooooon!'' (ang.)
** Źródło: rozdz. 33
 
* – Elizo, w tylu książkach, które Cici przeczytałem, było napisane, że miłość jest czymś najważniejszym. Może powinienem teraz powiedzieć, że Cięcię kocham – dodałem.<br />– Mów.<br />– Kocham Cięcię, Elizo.<br />Eliza zastanawiała się przez chwilę.<br />– Nie – powiedziała w końcu – nie podoba mi się.<br />– Dlaczego?<br />– To tak, jakbyś przystawił mi pistolet do skroni. To tylko sposób zmuszenia kogoś do wypowiedzenia czegoś, czego prawdopodobnie nie myśli. Cóż innego mogę odpowiedzieć ja czy k t o k o l w i e kk t o k o l w i e k inny jak tylko, że «Ja też Cięcię kocham»?<br />– Nie kochasz mnie? – zapytałem.<br />– A cóż takiego można by pokochać w Bobbym Brownie?
 
* Faszyści to podludzie, którzy wierzą, gdy ktoś im wmawia, że są nadludźmi.
Linia 222 ⟶ 220:
** Opis: powracające słowa.
 
* Pewnego wieczora poprosiłem, by wymienili trzy najważniejsze istoty w dziejach (...)<br />– Ty, Jezus Chrystus i święty Mikołaj.
 
* Zebrani ponownie zniechęcili jakiegoś entuzjastę. Młoda kobieta, dość ładna, lecz niechlujna i nieźle trzepnięta przez altruizm, oświadczyła, że przyjmie do siebie co najmniej dwudziestu uchodźców.<br />Ktoś wstał i powiedział jej, że przecież prowadziła swój dom tak nieudolnie, że jej własne dzieci poszły mieszkać z innymi krewnymi.<br />Inna osoba wytknęła jej roztargnienie, mówiąc, że gdyby nie sąsiedzi, jej pies zdechłby z głodu, a poza tym trzy razy omal nie spaliła domu.
Linia 228 ⟶ 226:
==Inne==
* Gdzie jest dom? Zastanawiałem się gdzie jest dom i doszedłem do wniosku, że to nie Mars czy podobne miejsce, tylko Indianapolis kiedy miałem 9 lat. Miałem brata i siostrę, psa i kota, i matkę i ojca, i wujków i ciocie. I nie ma możliwości, żeby to wszystko wróciło.
** ''Where is home? I'veI’ve wondered where home is, and I realized, it'sit’s not Mars or someplace like that, it'sit’s Indianapolis when I was nine years old. I had a brother and a sister, a cat and a dog, and a mother and a father and uncles and aunts. And there'sthere’s no way I can get there again.'' (ang.)
 
* Jedyna różnica między Bushem a Hitlerem jest taka, że Hitler został wybrany.
Linia 239 ⟶ 237:
** ''I was taught that the human brain was the crowning glory of evolution so far, but I think it’s a very poor scheme for survival.'' (ang.)
 
* Zastanawiałem się, dlaczego uczymy ludzi pisać książki skoro ani prezydenci i senatorowie ich nie czytają, ani generałowie ich nie czytają. Pewne uniwersyteckie przeżycie nauczyło mnie, że jest bardzo dobry powód. Łapiesz ludzi zanim zostaną generałami czy prezydentami i zatruwasz ich umysły...umysły… humanizmem. I nie ważne w jaki sposób to robisz, chodzi o to aby zachęcić ich do zmiany świata na lepsze.
** ''Well, I'veI’ve worried some about, you know, why write books...books… why are we teaching people to write books when presidents and senators do not read them, and generals do not read them. And it'sit’s been the university experience that taught me that there is a very good reason, that you catch people before they become generals and presidents and so forth and you poison their minds with...with… humanity, and however you want to poison their minds, it'sit’s presumably to encourage them to make a better world.'' (ang.)
 
* Znaczną część życia wypełnia ten sam dylemat: jak sprawiać wrażenie kogoś stanowczego i pełnego energii, kiedy dzieje się mniej niż nic.