Mit: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Alessia (dyskusja | edycje)
uzupełnienie, formatowanie automatyczne, poprawa linków
+; dr zmiana
Linia 1:
'''[[w:mit|Mit]]''' – opowieść o otaczającym ludzkość świecie, opisująca historię [[bóg|bogów]], [[demon]]ów, [[legenda]]rnych [[bohater]]ów oraz historię stworzenia [[człowiek]]a.
* Czym właściwie jest „mit”? (...) Nareszcie zaczynamy poznawać i rozumieć wartość mitu taką, jaka została wypracowana przez społeczeństwa „pierwotne” i archaiczne (...). Od razu uderza nas fakt, że w takich społeczeństwach uznaje się mit za wyraz prawdy absolutnej, ponieważ opowiada on historię świętą (...).
** Autor: [[Mircea Eliade]], ''Mity, sny i misteria'', (1957), tłum. Krzysztof Kocjan
** Zobacz też: [[prawda]]
 
Linia 7:
** Autor: [[Stanisław Jerzy Lec]], ''[[Myśli nieuczesane]]'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974, s. 9.
 
* Każdy człowiek musi znaleźć taki aspekt mitu, który będzie związany z jego własnym życiem. Mity w zasadzie pełnią cztery funkcje. Pierwsza jest mistyczna: gdy uświadamiasz sobie, jakim cudem jest wszechświat i ty sam, i gdy odczuwasz lęk wobec tej tajemnicy. (...) Druga (...) jest wymiarem kosmologicznym (...); ukazuje ci kształt wszechświata, ale w taki sposób, że znów dostrzegasz w nim tajemnicę. (...) Trzecia (...) jest socjologiczna, polega na podtrzymywaniu i uzasadnianiu pewnego porządku społecznego. (...) czwarta (...) pedagogiczna: w jaki sposób żyć po ludzku w każdych okolicznościach. Mity mogą nas tego nauczyć.
** Autor: [[Joseph Campbell]]
** Źródło: ''Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem'', 1988, tłum. Ireneusz Kania
Linia 14:
** Autor: [[Margaret Atwood]]
 
* ''Logos'' i ''mythos'' są dwiema połowami języka, dwiema w równym stopniu zasadniczymi funkcjami życia umysłowego. ''Logos'', które jest rozumowaniem, stara się przekonać; od słuchacza wymaga wydania sądu. (...) Natomiast „mit” jest celem sam dla siebie.
** Autor: [[Pierre Grimal]], ''Mitologia grecka'', (1953), tłum. Katarzyna Marczewska
** Zobacz też: [[język (mowa)|język]]
 
Linia 21:
** Autor: [[Andrzej Sapkowski]], ''Świat króla Artura''
 
* Mit badany w swej żywej postaci jest (...) narracją, w której zmartwychwstaje pradawna rzeczywistość (...). W kulturze pierwotnej mit jest nieodzowny: wyraża, wzbogaca i kodyfikuje wierzenia; chroni i wzmacnia moralność; gwarantuje skuteczność rytuału i zawiera reguły praktyczne, którymi człowiek powinien się kierować. Mit jest więc żywotnym składnikiem cywilizacji ludzkiej (...).
** Autor: [[Bronisław Malinowski]], ''Mit w psychice człowieka pierwotnego'', 1926, tłum. Barbara Leś
** Zobacz też: [[kultura]]
 
* Mit domaga się skrótu, syntezy, ale wyklucza kłamstwo.
** Autor: [[Konrad Eberhardt]]
** Źródło: ''Leksykon złotych myśli'', wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.
** Zobacz też: [[kłamstwo]]
 
* Mit można określić jako taki rodzaj mowy, w którym wartość formuły ''traduttore – traditore'' zmierza praktycznie do zera. (...) Mit jest mową; ale jest to mowa, która porusza się na bardzo wysokim poziomie i gdzie znacznie odrywa się (...) od podstawy językowej, po której początkowo się toczy.
** Autor: [[Claude Lévi-Strauss]], ''Antropologia strukturalna'', 1958, tłum. Krzysztof Pomian
 
Linia 47:
* Mity są metaforami duchowych mocy człowieka, a te same moce, które przenikają nasze życie, przenikają też życie wszechświata.
** Autor: [[Joseph Campbell]]
** Źródło: ''Potęga mitu...mitu…'', ''op. cit.''
** Zobacz też: [[metafora]]
 
Linia 62:
** Zobacz też: [[krytyka]], [[nauka]]
 
* Nikt nie wie, gdzie się zaczyna i gdzie kończy mit.
* Szefem jest Zeus, od mokrej roboty jest jego brat, Posejdon.(...) Jest też Hades, ale on mieszka w jakiejś piwnicy i nikt go nie lubi. Zeus żeni się ze swoją siostrą... jak ona się... Koka? Hera! Hera! (...) A jakiemuś Uranosowi poleciała jucha z nosa i z tego powstała Afrodyta. Podobno bardzo fajna laska... Inne źródła donoszą, że powstała z piany morskiej. Tak czy owak – jest to bez sensu.
** Autor: [[Maria Kuncewiczowa]], ''Fantomy''
 
* Szefem jest Zeus, od mokrej roboty jest jego brat, Posejdon. (...) Jest też Hades, ale on mieszka w jakiejś piwnicy i nikt go nie lubi. Zeus żeni się ze swoją siostrą...siostrą… jak ona się...się… Koka? Hera! Hera! (...) A jakiemuś Uranosowi poleciała jucha z nosa i z tego powstała Afrodyta. Podobno bardzo fajna laska...laska… Inne źródła donoszą, że powstała z piany morskiej. Tak czy owak – jest to bez sensu.
** Opis: streszczenie mitów greckich.
** Źródło: serial ''[[Cztery poziomo]]'', odc. 6.
** Zobacz też: [[Afrodyta]], [[Hades]], [[Hera]], [[Uranos]], [[Zeus]]
 
Linia 75 ⟶ 78:
 
* Żywotny składnik kultury ludzkiej, nie jest błahą powiastką, ale ciężko wypracowaną, aktywną siłą, nie stanowi intelektualnego wyjaśnienia ani obrazu artystycznego, ale to pragmatyczny dokument wiary pierwotnej i moralnej mądrości.
** Autor: [[Bronisław Malinowski]], ''Mit, magia, religia'', w: ''Dzieła'', t. 7, Warszawa 1990.