Ayn Rand: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
+cytaty |
m formatowanie automatyczne |
||
Linia 2:
==''Cnota egoizmu''==
* Charakterystyczną cechą mentalności stadnej jest bezmyślne, niemal instynktowne traktowanie ludzkiego życia jako nawozu, paliwa czy środka dla różnych planów społecznych.
* Cnotę dumy najlepiej daje się zdefiniować określeniem „ambicja
▲*Charakterystyczną cechą mentalności stadnej jest bezmyślne, niemal instynktowne traktowanie ludzkiego życia jako nawozu, paliwa czy środka dla różnych planów społecznych.
* Człowiek jest jedynym żyjącym gatunkiem mającym moc działania na swoją zgubę i tak też działał w przeważającym okresie swej historii.
▲*Cnotę dumy najlepiej daje się zdefiniować określeniem „ambicja moralna". Oznacza to, że trzeba zdobyć — poprzez dążenie do własnej perfekcji moralnej — prawo do przedstawiania siebie jako wzoru wartości — prawo to zdobywa się, nie akceptując nigdy żadnego kodeksu irracjonalnego, irracjonalnych wartości, których nie sposób przestrzegać, aż drugiej strony, zawsze przestrzegając zasad racjonalnych — prawo to zdobywa się przez odmowę akceptowania niezasłużonej winy i nie popełniając takowej — lub, jeżeli już zostanie popełniona, niepozostawianie jej nie naprawionej — nie poddając się nigdy biernie słabościom charakteru — nigdy nie przykładając żadnej wagi ani nie przedkładając żadnego życzenia, obawy lub chwilowego nastroju ponad wartość własnej godności. A przede wszystkim oznacza to odrzucenie roli zwierzęcia ofiarnego, nietolerowanie żadnej doktryny, która głosi potrzebę samopoświęcania, traktując to jako moralną cnotę czy obowiązek.
* Duma to rzetelna reakcja na możliwość osiągnięcia założonych wartości, to przyjemność, jaką czerpie się ze swej skuteczności. I to mistycy uznają za zło.▼
▲*Człowiek jest jedynym żyjącym gatunkiem mającym moc działania na swoją zgubę i tak też działał w przeważającym okresie swej historii.
* Główną ludzką wadą, źródłem wszystkich błędów jest akt dekoncentrowania umysły, zawieszenia świadomości, co w konsekwencji prowadzi nie tyle do ślepoty, ile do umyślnego niedostrzegania, nie tyle do ignorancji, ile do umyślnego niewidzenia.
▲*Duma to rzetelna reakcja na możliwość osiągnięcia założonych wartości, to przyjemność, jaką czerpie się ze swej skuteczności. I to mistycy uznają za zło.
* Irracjonalność to odrzucenie instrumentów przetrwania i dlatego oznacza angażowanie się w postępowanie unicestwiające; to, co jest przeciw umysłowi, jest także przeciw życiu samemu.▼
▲*Główną ludzką wadą, źródłem wszystkich błędów jest akt dekoncentrowania umysły, zawieszenia świadomości, co w konsekwencji prowadzi nie tyle do ślepoty, ile do umyślnego niedostrzegania, nie tyle do ignorancji, ile do umyślnego niewidzenia.
* Każda duża czy mała grupa bądź kolektyw jest jedynie pewną liczbą jednostek. Grupa nie może mieć uprawnień innych niż prawa poszczególnych jej członków.
▲*Irracjonalność to odrzucenie instrumentów przetrwania i dlatego oznacza angażowanie się w postępowanie unicestwiające; to, co jest przeciw umysłowi, jest także przeciw życiu samemu.
* Metafizycznie życie jest jedynym fenomenem będącym końcem samym w sobie: wartością zdobytą i podtrzymywaną przez stały proces działania. Epistemologicznie, pojęcie wartości jest genetycznie zależne i wyprowadzone z wcześniejszego pojęcia życia. Mówienie o „wartości” w oderwaniu od „życia” jest gorsze niż sprzeczność w określeniach. Jedynie pojęcie „życie” uzasadnia pojęcie „wartość”.
▲*Każda duża czy mała grupa bądź kolektyw jest jedynie pewną liczbą jednostek. Grupa nie może mieć uprawnień innych niż prawa poszczególnych jej członków.
* Moralność dotyczy jedynie takich sytuacji, kiedy człowiek może wybierać.▼
▲*Metafizycznie życie jest jedynym fenomenem będącym końcem samym w sobie: wartością zdobytą i podtrzymywaną przez stały proces działania. Epistemologicznie, pojęcie wartości jest genetycznie zależne i wyprowadzone z wcześniejszego pojęcia życia. Mówienie o „wartości” w oderwaniu od „życia” jest gorsze niż sprzeczność w określeniach. Jedynie pojęcie „życie” uzasadnia pojęcie „wartość”.
* Nie może być kompromisu między wolnością a nadzorem ze strony rządu. Zgoda choćby na niewielki nadzór jest rezygnacją z zasady niezbywalnych praw jednostki i podstawieniem na jej miejsce zasady nieograniczone, arbitralnej władzy rządu.
▲*Moralność dotyczy jedynie takich sytuacji, kiedy człowiek może wybierać.
* Nie może być kompromisu w dziedzinie zasad podstawowych ani spraw fundamentalnych. Cóż moglibyście uznać za kompromis między życiem a śmiercią?
▲*Nie może być kompromisu między wolnością a nadzorem ze strony rządu. Zgoda choćby na niewielki nadzór jest rezygnacją z zasady niezbywalnych praw jednostki i podstawieniem na jej miejsce zasady nieograniczone, arbitralnej władzy rządu.
* Podstawową zasadą społeczną etyki absolutnej jest założenie, iż tak jak życie jest celem samym w sobie, tak każda żywa istota ludzka stanowi cel sam w sobie, a więc nie może być środkiem do celów czy dobrobytu innych, z czego wynika, że „osiągnięcie własnego szczęścia jest najwyższym moralnym celem
▲*Nie może być kompromisu w dziedzinie zasad podstawowych ani spraw fundamentalnych. Cóż moglibyście uznać za kompromis między życiem a śmiercią?
* Prawo do życia jest źródłem wszystkich praw człowieka, prawo własności zaś umożliwia ich realizację. Bez prawa własności inne prawa byłyby nierealne.
▲*Podstawową zasadą społeczną etyki absolutnej jest założenie, iż tak jak życie jest celem samym w sobie, tak każda żywa istota ludzka stanowi cel sam w sobie, a więc nie może być środkiem do celów czy dobrobytu innych, z czego wynika, że „osiągnięcie własnego szczęścia jest najwyższym moralnym celem człowieka".
* Społeczeństwo nie jest bytem istniejącym realnie, jako że jest ono po prostu pewną liczbą pojedynczych osób. A zatem, jeżeli ktoś twierdzi lub sugeruje, że istnieje konflikt między interesem społecznym a interesem osób prywatnych, oznacza to tylko, że interesy niektórych ludzi mają być poświęcone w imię interesów i zachcianek innych ludzi.
▲*Prawo do życia jest źródłem wszystkich praw człowieka, prawo własności zaś umożliwia ich realizację. Bez prawa własności inne prawa byłyby nierealne.
* W żadnym wypadku i w żadnej sytuacji nie wolno milczeć, gdy inni atakują czy potępiają nasze własne wartości.▼
▲*Społeczeństwo nie jest bytem istniejącym realnie, jako że jest ono po prostu pewną liczbą pojedynczych osób. A zatem, jeżeli ktoś twierdzi lub sugeruje, że istnieje konflikt między interesem społecznym a interesem osób prywatnych, oznacza to tylko, że interesy niektórych ludzi mają być poświęcone w imię interesów i zachcianek innych ludzi.
* Wiedza jest warunkiem przetrwania każdego organizmu posiadającego świadomość: dla żywej świadomości każde „jest” implikuje „powinno”. Człowiek może chcieć nie być świadomym, ale nie może uciec od kary wynikającej z nieświadomości: destrukcji.▼
▲*W żadnym wypadku i w żadnej sytuacji nie wolno milczeć, gdy inni atakują czy potępiają nasze własne wartości.
▲*Wiedza jest warunkiem przetrwania każdego organizmu posiadającego świadomość: dla żywej świadomości każde „jest” implikuje „powinno”. Człowiek może chcieć nie być świadomym, ale nie może uciec od kary wynikającej z nieświadomości: destrukcji.
==''Powrót człowieka pierwotnego''==
(ang. ''The Return of the Primitive''; tłum. Zygmunt M. Czarnecki)
* Idee kończą się tam, gdzie zaczyna się przemoc.
Linia 51:
* Z chwilą gdy zagadnienie ideologii stanie się częścią rozważanych przez sąd okoliczności, zasada zostanie ustanowiona: rząd wystąpi na sali sądowej jako arbiter idei. Jeśli rząd uzyska władzę uwalniania ludzi od zarzutów na podstawie wyznawanych przez nich idei, to znaczy że zdobył też władzę ich potępiania i prześladowania z tych samych powodów.
|