Niccolò Machiavelli: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
popr. cytatów, drobne merytoryczne, teksty oryg., drobne redakcyjne, nowe cytaty, kat.
linki
Linia 12:
** ''Non si debbe mai lasciare seguire uno disordine per fuggire una guerra, perché la non si fugge, ma si differisce a tuo disavvantaggio.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. III.
** Zobacz też: [[wojna]]
 
* Do takich uporządkowanych i dobrze rządzonych państw nam współczesnych należy Francja, która ma wiele dobrych urządzeń, na których oparta jest swoboda i bezpieczeństwo króla, a najważniejszą z nich jest parlament i jego powaga. Ten bowiem, kto urządził to państwo, znając ambicję i butę możnowładców i sądząc, że dla ich poskromienia trzeba nałożyć im wędzidła, a z drugiej strony znając nienawiść ludu ku możnym, wynikłą ze strachu, pragnął państwo przed jednymi i drugimi zabezpieczyć; lecz nie chciał, by było to wyłączną troską króla, aby ten nie potrzebował narażać się na starcie z możnymi, gdyby popierał lud, lub z ludem, gdyby popierał możnych; dlatego też sędzią ustanowił trzeciego, aby ten, nie obciążając tym króla, chłostał możnych i brał w opiekę słabszych. Trudno o lepszy i rozumniejszy ustrój i o skuteczniejsze zabezpieczenie króla i królestwa.
Linia 25 ⟶ 26:
** ''Le iniurie si debbono fare tutte insieme, acciň che, assaporandosi meno, offendino meno: e' benefizii si debbono fare a poco a poco, acciň che si assaporino meglio.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. VIII.
** Zobacz też: [[krzywda]]
 
==L==
Linia 30 ⟶ 32:
** ''Sia meglio essere impetuoso che respettivo, perché la fortuna è donna: ed è necessario, volendola tenere sotto, batterla e urtarla.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XXV.
** Zobacz też: [[szczęście]]
 
* Ludzie będą zawsze dla ciebie źli, jeżeli konieczność nie zmusi ich to tego, by byli dobrzy.
Linia 38 ⟶ 41:
** ''Li uomini sdimenticano piů presto la morte del padre che la perdita del patrimonio.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XVII.
** Zobacz też: [[człowiek]]
 
* Ludzie są zawsze nieprzyjaciółmi przedsięwzięć, w których widzą trudności.
Linia 55 ⟶ 59:
** ''L'amore č tenuto da uno vinculo di obbligo, il quale, per essere li uomini tristi, da ogni occasione di propria utilitŕ č rotto; ma il timore č tenuto da una paura di pena che non abbandona mai.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XVII.
** Zobacz też: [[miłość]]
 
* Musicie bowiem wiedzieć, że dwa są sposoby prowadzenia walki (...) trzeba przeto być lisem (...) i lwem.
** ''Dovete adunque sapere come sono dua generazione di combattere (…) bisogna, adunque, essere golpe (…) e lione.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XVIII.
** Zobacz też: [[walka]]
 
==N==
Linia 64 ⟶ 70:
** ''E' principali fondamenti che abbino tutti li stati, cosí nuovi come vecchi o misti, sono le buone legge e le buone arme.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XII.
** Zobacz też: [[państwo]
 
* Należy bowiem pamiętać, że ludzi trzeba albo potraktować łagodnie albo wygubić, gdyż mszczą się za błahe krzywdy, za ciężkie zaś nie mogą. Przeto gdy się krzywdzi człowieka, należy czynić to w ten sposób, aby nie trzeba było obawiać się zemsty.
** ''Per il che si ha a notare che li uomini si debbono o vezzeggiare o spegnere; perché si vendicano delle leggieri offese, delle gravi non possono: sí che l'offesa che si fa all'uomo debbe essere in modo che la non tema la vendetta.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. III.
** Zobacz też: [[zemsta]]
 
* Nie jest przeto koniecznym, by książę posiadał wszystkie owe zalety, które wskazałem, lecz jest bardzo potrzebnym, aby wydawało się, że je posiada. Śmiem nawet powiedzieć, że gdy się je ma i stale zachowuje, przynoszą szkodę, gdy zaś wydaje się, że się je ma, przynoszą pożytek; powinien więc książę uchodzić za litościwego, dotrzymującego wiary, ludzkiego, religijnego, prawego i być nim w rzeczywistości, lecz umysł musi mieć skłonny do tego, by mógł i umiał działać przeciwnie, gdy zajdzie potrzeba.
Linia 116 ⟶ 124:
** ''Veruna cosa fa tanto onore a uno uomo che di nuovo surga, quanto fa le nuove legge e li nuovi ordini trovati da lui. Queste cose, quando sono bene fondate e abbino in loro grandezza, lo fanno reverendo e mirabile.'' (wł.)
** Źródło: rozdz. XXVI.
** Zobacz też: [[prawo]]
 
* Żądza podbojów jest rzeczą bardzo naturalną i powszechną i zawsze, gdy je ludzie czynią z powodzeniem, zyskują pochwały, a nie naganę, lecz gdy chcą je czynić na wszelki sposób, wbrew możliwości, zasługują na naganę i popełniają błąd.
Linia 122 ⟶ 131:
 
=Inne=
{{IndeksPL}}
==C==
* Cel uświęca środki.