Wersja z 14:17, 21 lis 2009 edytuj Jos. (dyskusja \| edycje) 5047 edycji formatowanie ← poprzednia edycja		Wersja z 14:22, 21 lis 2009 edytuj anuluj edycję Jos. (dyskusja \| edycje) 5047 edycji indeks następna edycja →
Linia 1: [[Plik:Proudhon.jpg\|mały\|Pierre Joseph Proudhon]]▼ '''[[w:Pierre Joseph Proudhon\|Pierre Joseph Proudhon]]''' (1809–1865) – francuski teoretyk [[anarchizm]]u, ekonomista, socjolog i dziennikarz. ==Cytaty z Proudhona== {{IndeksPL}} ▲[[Plik:Proudhon.jpg\|mały\|Pierre Joseph Proudhon]] ==A== * Aby żyć bez rządu trzeba usunąć bez zastrzeżeń absolutnie wszelką władzę, wprowadzić czystą anarchię. * Ale niech nam nie mówią o religii państwowej ani o religii większości, ani o kulcie płatnym z urzędu, ani o kościele gallikańskim, ani o republice nowochrześcijańskiej. * Autorytet, rząd, władza, państwo – każde z tych słów oznacza to samo – środek nacisku i wyzysku... Ktokolwiek kładzie na mnie rękę, aby mną rządzić, jest uzurpatorem i tyranem – uważam go za swego wroga. ==B== * Bóg i król, Kościół i państwo – oto z duszy i ciała wieczna kontrrewolucja... * Być rządzonym to być obserwowanym, nadzorowanym, szpiegowanym, kierowanym, nastawianym, podporządkowanym ustawom, indoktrynowanym, zmuszanym do wysłuchiwania kazań, kontrolowanym, szacowanym, ocenianym, cenzurowanym, poddawanym rozkazom ludzi, którzy nie mają ani prawa, ani wiedzy, ani cnót obywatelskich. Być rządzonym oznacza przy każdej transakcji, przy każdym działaniu, przy każdym ruchu być odnotowanym, rejestrowanym, kontrolowanym, opodatkowanym, ostemplowanym, opatentowanym, licencjonowanym, autoryzowanym, aprobowanym, napominanym, krępowanym, reformowanym, strofowanym, aresztowanym. Pod pretekstem dbałości o dobro ogółu jest się opodatkowanym, drenowanym, zmuszanym do płacenia okupu, eksploatowanym, monopolizowanym, poddawanym presji, uciskanym, oszukiwanym, okradanym; wreszcie przy najsłabszych oznakach oporu, przy pierwszych słowach skargi, represjonowanym, karanym, obrażanym, nękanym, śledzonym, poniżanym, bitym, rozbrajanym, duszonym, więzionym, rozstrzeliwanym, sądzonym, skazywanym, deportowanym, chłostanym, sprzedawanym, zdradzanym, i na koniec wyśmiewanym, wyszydzanym, znieważanym, okrywanym hańbą. Taki jest rząd, taka jest jego sprawiedliwość, taka jest jego moralność ~~(,,~~ ** Źródło: ''Idee generale sur la Revolution au XIX siecle,,'' Paris 1851) ==C== * Cel państwa polega na utrzymywaniu porządku w społeczeństwie przez uświęcenie, przez konsekrację posłuszeństwa obywatela wobec państwa, podporządkowanie biednych bogatym, chłopa szlachcicowi, świeckiego duchownemu, bourgeois żołnierzowi. Linia 27 ⟶ 32: * Czyżbyś nie wiedział, że prawo do ziemi, podobnie jak prawo do powietrza i darów przyrody, nie może ulec przedawnieniu? ==D== * „Divide et impera!”: dziel, a będziesz rządził; dziel a staniesz się bogaty; dziel a oszukasz ludzi, zaślepisz ich rozum, drwić będziesz ze sprawiedliwości. Linia 41 ⟶ 47: * Dzięki prześladowaniu, jakiego doznała rewolucja ma dziś świadomość samej siebie; może ona wskazać swą rację bytu; jest w stanie wyciągnąć wnioski z sytuacji, zna swą zasadę kierowniczą, swoje środki, swój cel; ma swą metodę i swój probierz. ==G== * Głupota rządów buduje wiedzę rewolucjonistów. ==H== * Handel rzeczami świętymi powinien być, jak każdy inny, poddany działaniu prawa podaży i popytu, nie powinien korzystać ze szczególnego poparcia ani subwencji państwowych, jest to przedmiot wymiany, nie rządzenia. ==I== * Istnieje jeden tylko sposób zapobiegania niebezpieczeństwom rewolucji; zrobić z niej prawo; lud cierpi, jest niezadowolony ze swego losu: jest to chory, który jęczy, dziecko w kołysce, które krzyczy; stańcie przed nim wysłuchajcie jego skarg, zbadajcie ich przyczynę, ich następstwa, obliczcie, jeśli trzeba, ile przypada na przesadę, a następnie natychmiast zajmijcie się bez wytchnienia ulżeniem cierpiącemu; rewolucja dokona się wówczas bez hałasów jako naturalny i szczęśliwy rozwój dawnego porządku rzeczy. * Istotą rewolucji jest to, że się umacnia i rośnie wskutek oporu, który napotyka. ==J== * Jak antyczna Nemezis, której ani prośby, ani groźby nie mogły wzruszyć, rewolucja posuwa się naprzód krokiem nieuchronnym i posępnym, wśród kwiatów, które jej rzucają wyznawcy, we krwi swych obrońców i po trupach swych wrogów. * Jeżeli obrzędy religijne mają rzeczywiście wartość ekonomiczną lub moralną, jeżeli jest to służba, której wymagają potrzeby ludności, nie wysuwamy co do niej żadnego sprzeciwu. ==K== * Każda rewolucja przybiera początkowo postać skargi ludu, oskarżenia wadliwego stanu rzeczy, którego dokuczliwość pierwsi odczuwają najbiedniejsi. Linia 59 ⟶ 70: * Kto neguje swego króla, neguje swego Boga i vice versa. ==L== * Lecz co mnie obchodzą wszystkie te wybory? Linia 65 ⟶ 77: * Ludzi przede wszystkim należy przekonać; oświetlenie umysłów jest najlepszą rewolucją. ==N== * Na miejsce armii stałych – kompanie przemysłowe. Linia 109 ⟶ 122: * Nigdy więcej zdobyczy. ==O== * Obrzędy religijne powinny być wolne. * Oto dlaczego ludy, dopóki pozostaną pod rządami policji, królów, trybunów lub dyktatorów, dopóki będą posłuszne widocznej władzy, ukonstytuowanej w ich własnym łonie i ustanawiającej prawa, które nimi rządzą, będą niechybnie w wojnie ze sobą. ==P== * Pajęczyny dla możnych i bogatych, łańcuchy, których żadna stal nie zdoła przeciąć, dla małych i ubogich, sieci rybackie w rękach rządu. ** Opis: o systemie prawnym. Linia 126 ⟶ 141: * Przyczyną rewolucji jest nie tyle niedostatek, jaki w pewnej chwili odczuwa społeczeństwo, ile ciągłość tego niedostatku, powodująca znikanie i neutralizowanie dobrobytu. ==R== * Religia państwowa jest gwałtem na sumieniu. Linia 140 ⟶ 156: * Rząd więc, czyli kościół i państwo niepodzielnie złączone uznaje za dogmaty: przyrodzoną przewrotność natury ludzkiej; zasadniczą nierówność stanów; trwałość antagonizmów i wojen; nieunikniony charakter ubóstwa; konieczność istnienia rządu, posłuszeństwa, rezygnacji i wiary. ==S== * Sprawiedliwość i władza – słowa nie do pogodzenia. Linia 146 ⟶ 163: * Swobodne stowarzyszenie, wolność, której wyłączną funkcją jest utrzymywanie równości w środkach produkcji i wzajemności w wymianach, stanowi jedyną możliwą, jedyną słuszną formę społeczeństwa. ==T== * Wolność i równość – to tkwi w ludziach naprawdę.▼ * Ucisk ludów i wzajemna ich nienawiść stanowią dwa fakty współzależne, związane ze sobą w ten sposób, że jeden powołuje do życia drugi i że mogą zniknąć tylko równocześnie, przez usunięcie ich wspólnej przyczyny – rządu.▼ * Tak samo, jak nie wystarczy zniesienie rządu, jeżeli się go nie zastąpi czymś innym, tak też nie dojdziemy do ładu z wypędzeniem Boga, jeśli nie znajdziemy niewiadomej, jaka zgodnie z porządkiem pojęć ludzkich i zjawisk społęcznych obejmie po nim spadek. Linia 158 ⟶ 172: * Tygrys pożera, bo jest do tego żeby pożerać, a wy chcecie żeby rząd, który jest do tego by uprawiać korupcję, nie uprawiał jej? ==U== ▲* Ucisk ludów i wzajemna ich nienawiść stanowią dwa fakty współzależne, związane ze sobą w ten sposób, że jeden powołuje do życia drugi i że mogą zniknąć tylko równocześnie, przez usunięcie ich wspólnej przyczyny – rządu. ==W== * W naturze demokracji parlamentarnej leży dążenie do despotyzmu, a mianowicie do centralizacji. Linia 169 ⟶ 187: * Własność jest przyczyną cierpienia i nędzy w społeczeństwie. ▲* Wolność i równość – to tkwi w ludziach naprawdę. * Wolność jest naturalnym i niezbywalnym prawem jednostki. * Wolność to możność działania jednostki i atrybut natury ludzkiej.▼ * Wolność musi zakładać równość. ▲* Wolność to możność działania jednostki i atrybut natury ludzkiej. * Wszystkie partie bez wyjątku, są tylko różnymi objawami absolutyzmu, o ile dążą do władzy i posiłkują się gwałtem. ==Z== * Z chwilą gdy wszystkie normalne środki, jakimi dysponuje rząd, spełzły na niczym, wasza polityka streszcza się w jednym słowie: siła. * Z religią dzieje się jak z polityką, nie wystarczy udowodnić ich nicości i bezsilności; po sprowadzeniu ich do nicości, trzeba jeszcze zapełnić powstałą lukę. * Za pomocą trzech ministerstw – rolnictwa oraz handlu, robót publicznych i spraw wewnętrznych, dzięki podatkom i opłatom celnym rząd trzyma rękę na wszystkim, co wpływa i co się wydaje, co się produkuje i co się konsumuje, na wszystkich interesach osób prywatnych, gmin i departamentów, podtrzymuje dążenie społeczeństwa do zubożenia mas, do podporządkowania ludzi pracy i do coraz większej przewagi funkcji pasożytniczych. Przy pomocy policji rozciąga on nadzór nad przeciwnikami systemu; za pomocą wymiaru sprawiedliwości skazuje ich na kary i utrzymuje w ryzach, przy pomocy armii niszczy ich, za pomocą oświecenia publicznego rozdziela w stosunku, jaki mu odpowiada, wiedzę i niewiedzę, za pomocą obrzędów religijnych usypia sprzeciwy na dnie serc; za pomocą skarbu opłaca ze środków ludzi pracy koszty tego rozległego sprzysiężenia. ==Ż== * Żadnej władzy, żadnego rządu, nawet ludowego: to właśnie jest rewolucja. ==Cytaty o Proudhonie== * Drobnomieszczanin jest żywą sprzecznością. A jeśli tak jak Proudhon jest przy tym człowiekiem błyskotliwego umysłu, rychło przywyknie do igrania własnymi sprzecznościami i rozwijania, zależnie od okoliczności, w nieoczekiwane, hałaśliwe, niekiedy gorszące, niekiedy błyskotliwe paradoksy. ** Opis: Marks atakował Proudhona, ponieważ ustosunkował się on negatywnie do propozycji współpracy

Pierre-Joseph Proudhon: Różnice pomiędzy wersjami